Xô viết Nghệ Tĩnh - bản anh hùng ca từ những tờ truyền đơn

2 giờ trướcBài gốc

Nhiệm vụ cao cả

Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời ngày 3/2/1930, công tác tuyên truyền được chú trọng, tạo cơ sở cho hoạt động báo chí và truyền đơn lan tỏa. Đó là vũ khí sắc bén để thổi bùng ngọn lửa đấu tranh cách mạng trong phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh. 95 năm trôi qua, những tờ truyền đơn vẫn giữ nguyên giá trị thiêng liêng, là chứng nhân của lòng yêu nước và tinh thần đấu tranh quật cường của quần chúng nhân dân dưới ngọn cờ lãnh đạo của Đảng.

Bức tranh vẽ cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh được trưng bày tại Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh.

Trong cuốn sách Dưới ngọn cờ hồng đang được lưu giữ tại Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh, ký ức của ông Dương Phúc Túa - một đảng viên năm 1930 quê ở làng Phú Văn, xã Thuần Trung - vẫn khiến người đọc bồi hồi. Ông nhớ lại lần đầu được trao nhiệm vụ rải truyền đơn, trong tay run run cầm tờ giấy in hình cờ đỏ sao vàng. “Đó là lần đầu trong đời tôi được giao nhiệm vụ rải truyền đơn. Làm sao quên được cái ngày ấy, cái ngày mà tôi được thấy lá cờ đỏ sao vàng in trên tờ truyền đơn. Tôi hồi hộp đứng bên cửa sổ thì thầm đọc mấy dòng: 'Đông Dương Cộng sản Đảng…'. Đêm đó là một đêm trăng sáng vằng vặc, không gian bao la rộng lớn như tâm hồn tôi khi bắt gặp ánh sáng của Đảng qua sách, báo, truyền đơn…”.

Mỗi lần du khách đến với Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh, được đọc vang những dòng hồi ức ấy, họ như cảm nhận được hơi thở của một thời kỳ lịch sử đầy gian nan nhưng oai hùng. Tâm trạng của ông cũng chính là tâm trạng của nhiều người khi được đặt tay lên mảnh giấy nhỏ bé nhưng chứa đựng trong đó niềm tin và khát vọng cháy bỏng về tự do, độc lập.

Niềm xúc động ấy cũng là tâm trạng chung của biết bao chiến sĩ thời bấy giờ. Truyền đơn không chỉ là giấy mực, mà là vũ khí, là ngọn đuốc soi đường. Mỗi dòng chữ in trên giấy là lời hiệu triệu, niềm khích lệ, gieo vào lòng người dân ý chí quật khởi đứng lên. Và đối với những chiến sĩ cách mạng thời điểm đó, việc rải truyền đơn là nhiệm vụ hết sức cao cả, thiêng liêng.

Những tờ truyền đơn trong phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh.

Nhiệm vụ ấy được thể hiện rõ nét qua cuộc đời hoạt động cách mạng của ông Trần Nguyên (SN 1910) - chiến sĩ cách mạng, đảng viên năm 1930 của mảnh đất Đức Thọ (Hà Tĩnh). Sinh ra trong cảnh nghèo khó, được hun đúc bởi tình yêu nước từ thầy giáo, ông sớm bước vào con đường cách mạng. Nhiệm vụ đầu tiên ông nhận là rải truyền đơn ở những nơi đông người, nơi chưa có phong trào. Để hoàn thành, ông cải trang thành kẻ buôn vạc, người buôn thuốc Bắc để giấu truyền đơn trong từng gói thuốc. Vượt qua biết bao nguy hiểm rình rập, sự lùng sục của địch, ông cũng hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Trong hồi ký, Bước đường đi theo cách mạng in trong cuốn Dưới ngọn cờ hồng, ông kể lại khoảnh khắc được kết nạp vào Đảng sau những lần thử thách bằng chính nhiệm vụ rải truyền đơn. Niềm xúc động ấy chính là sự ghi nhận cho tinh thần sắt đá và lòng trung thành tuyệt đối với cách mạng.

Không chỉ có Trần Nguyên, lịch sử còn khắc ghi tên tuổi ông Nguyễn Trọng Cừ (SN 1906, làng Ngọc Sơn, xã Xuân Lâm, Nghệ An). Lớn lên trong cảnh nước mất nhà tan, ông đã nung nấu khát vọng đấu tranh để giành tự do độc lập. Năm 1928, ông nhận lệnh rải truyền đơn ở quê nhà. Đêm ấy, cờ búa liềm tung bay trên nóc đình làng Ngọc Sơn, truyền đơn phủ trắng các con đường. Cảnh tượng ấy làm nhân dân phấn khởi, gieo rắc nỗi hoang mang lo sợ cho kẻ thù. Sau nhiều năm hoạt động chống lại kẻ thù và tích cực rải truyền đơn, ông Nguyễn Trọng Cừ đã bị bắt và chịu 16 năm tù khổ sai.

Du khách ngắm nhìn bức ảnh cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh được trưng bày tại Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh.

Truyền đơn - vũ khí sắc bén của lòng dân

Tại Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh hiện còn lưu giữ nhiều tờ truyền đơn của Đảng trong phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh. Những tờ truyền đơn nhỏ bé, giản dị, nội dung mộc mạc, chân thành nhưng có lúc như lời tâm tình vận động, có lúc như lời thuyết phục đanh thép, in sâu vào tâm trí nhân dân. Những tờ truyền đơn cũng chứa đựng sức mạnh vô song - sức mạnh của niềm tin, của khát vọng độc lập, tự do, của tinh thần đấu tranh quật cường của quần chúng nhân dân dưới ngọn cờ lãnh đạo của Đảng.

Để làm nên những tờ truyền đơn, các chiến sĩ cách mạng phải vượt qua vô vàn khó khăn. Bàn đá, giấy dó, nồi thạch, mâm gỗ… trở thành phương tiện in ấn thô sơ nhưng hiệu quả. Có khi in li-tô trên đá, có khi in thạch bằng nồi nấu, tất cả đều diễn ra trong bí mật và hiểm nguy. Đối với phương pháp in thạch, các chiến sĩ sẽ dùng nồi để nấu chín thạch và sử dụng những đồ dùng thường ngày của gia đình như mặt mâm, khuôn đất sét... để làm khuôn in. Phương pháp này có ưu điểm là đơn giản, dễ thao tác và quân địch khó phát hiện. Còn phương pháp in li-tô (in trên đá) đẹp hơn và năng suất cao hơn nhiều nhưng rất vất vả. Các chiến sĩ cách mạng phải bí mật khắc các tài liệu lên đá, thực hiện nhiều công đoạn phức tạp và rất dễ bị phát hiện. Quá trình in truyền đơn vì thế mà vô cùng vất vả, hiểm nguy. Không ít chiến sĩ đã bị tù đày, đánh đập, tra khảo khi bị địch nghi ngờ liên quan đến hoạt động in truyền đơn này.

Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh lưu giữ nhiều hiện vật quý giá trong Phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh.

Bà Trần Thị Hồng Nhung - Phó Giám đốc Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh - chia sẻ những tờ truyền đơn còn vẹn nguyên được lưu giữ tại bảo tàng là chứng tích của thời gian, là lời khẳng định của lịch sử về một giai đoạn hào hùng không thể nào quên.

Phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh với đỉnh cao là cao trào 1930-1931 đã đi vào lịch sử như bản anh hùng ca bất diệt. Và những tờ truyền đơn - dù nhỏ bé, giản đơn - chính là những “mũi tên lửa” đầu tiên, thắp sáng niềm tin, góp phần làm nên một thời kỳ rực rỡ vang vọng mãi về sau.

Ngọc Tú

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/xo-viet-nghe-tinh-ban-anh-hung-ca-tu-nhung-to-truyen-don-post1777679.tpo