Xóa bỏ tâm lý về 3 trường đại học top đầu – tân Tổng thống Hàn Quốc vừa đề xuất điều gì?

9 giờ trướcBài gốc

Kế hoạch được kỳ vọng giúp loại bỏ tình trạng bất bình đẳng giáo dục và khoảng cách phát triển vùng miền, phân bổ lại nhân tài và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế của Hàn Quốc.

Chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 6/2025 đã đưa ông Lee Jae-myung lên vị trí Tổng thống, mở ra một thời kỳ chuyển mình mạnh mẽ trong các chính sách xã hội của Hàn Quốc.

Trong bối cảnh đó, giáo dục nhanh chóng trở thành một trong những lĩnh vực ưu tiên, đặc biệt là với các mục tiêu về công bằng xã hội, phát triển vùng và cải cách dịch vụ công.

SKY - bộ ba trường đại học huyền thoại của Hàn Quốc. Ảnh: world.uz

Sáng kiến “10 SNU” không phải là ý tưởng hoàn toàn mới. Được đề xuất lần đầu bởi nhà xã hội học Kim Jong-young năm 2021, ý tưởng này đã được Tổng thống Lee đưa vào cương lĩnh tranh cử với tầm nhìn chiến lược về phi tập trung hóa giáo dục. Ý tưởng nhanh chóng gây tiếng vang và châm ngòi cho nhiều cuộc thảo luận trên toàn quốc.

Gỡ bỏ “nút thắt SKY”

Giáo sư Kim Jong-young đưa ra sáng kiến này sau khi phân tích sâu sắc tình trạng bất bình đẳng trong hệ thống giáo dục Hàn Quốc. Theo ông, sự chênh lệch kinh phí và chất lượng giữa Đại học Quốc gia Seoul (SNU) với các trường quốc gia khác đã tạo nên hiện tượng “chảy máu” giáo dục từ địa phương về thủ đô, điều càng làm trầm trọng thêm tình trạng trì trệ kinh tế ở các vùng địa phương.

Hiện tượng này thường được gọi là “nút thắt SKY” - ám chỉ ba đại học danh giá nhất Hàn Quốc là Seoul National (Đại học Quốc gia Seoul), Korea (Đại học Hàn Quốc) và Đại học Yonsei, nơi tập trung phần lớn nguồn lực và nhân tài cả nước.

Để tháo gỡ nút thắt này, Giáo sư Kim đề xuất mô hình dựa trên hệ thống Đại học California (University of California - UC), một trong những hệ thống giáo dục đại học công lập hàng đầu thế giới của Mỹ với nhiều cơ sở đào tạo chất lượng cao phân bố khắp tiểu bang. UC đã chứng minh rằng, nếu được đầu tư đúng mức, các trường đại học khu vực có thể vừa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế vùng, vừa đảm bảo tính toàn cầu của nghiên cứu và đào tạo.

Chiến lược liên ngành từ giáo dục đến phát triển vùng

Sáng kiến 10 SNU được đặt trong bối cảnh rộng hơn của nỗ lực giải quyết tình trạng suy giảm dân số và khôi phục sức sống cho các khu vực ngoài thủ đô. Mục tiêu là xây dựng các cụm sáng tạo khu vực xoay quanh các đại học trọng điểm, tạo ra việc làm chất lượng cao và giữ chân giới trẻ ở lại địa phương.

Chính quyền Tổng thống Lee Jae-myung nhiều khả năng sẽ kế thừa và nâng cấp khung chính sách do chính quyền tiền nhiệm Yoon Suk-yeol để lại, điển hình là Hệ thống Đổi mới và Giáo dục vùng (Regional Innovation System and Education), vốn đã từng bước chuyển giao quyền kiểm soát tài chính cho các chính quyền địa phương.

Tuy nhiên, 10 SNU được xem là bước tiến về chất, khi không chỉ cải thiện năng lực đào tạo mà còn nâng tầm quốc gia và quốc tế của các cơ sở này.

Tái định nghĩa sức mạnh học thuật

Kế hoạch 10 SNU không chỉ đơn thuần là cải cách trong nước mà còn là nỗ lực tái phân bổ “tư bản tri thức” một cách chiến lược. Một mạng lưới các trường đại học mạnh trải khắp Hàn Quốc sẽ giúp giải tỏa sự quá tải tại các trường tinh hoa, mở rộng cơ hội học tập và thúc đẩy đổi mới mang tính địa phương, đồng thời nâng cao vị thế học thuật toàn cầu của đất nước.

Việc nâng cấp các đại học địa phương cũng sẽ giúp họ dễ dàng tiếp cận các nguồn tài trợ nghiên cứu quốc tế, thiết lập các liên minh học thuật toàn cầu và thu hút sinh viên nước ngoài đến những địa phương ngoài Seoul. Đây là yếu tố then chốt trong bối cảnh cạnh tranh khu vực ngày càng gay gắt về giáo dục xuyên quốc gia, với các đối thủ như Malaysia, Thái Lan và Việt Nam đang đẩy mạnh mô hình giáo dục đại học khu vực hóa.

Nếu kết nối khéo léo với các chương trình hiện hành như BK21 (phát triển sau đại học và nghiên cứu đẳng cấp thế giới), Glocal 30 (xây dựng đại học vùng có năng lực toàn cầu), hay Study Korea 300K (mục tiêu thu hút 300.000 sinh viên quốc tế vào năm 2027), sáng kiến 10 SNU có thể tạo ra sức cộng hưởng mạnh mẽ.

Việc đa dạng hóa điểm đến học thuật uy tín không chỉ góp phần vào ngoại giao giáo dục mà còn giúp Hàn Quốc định hình lại trật tự giáo dục đại học trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Rào cản tài chính, thể chế và văn hóa

Dù mang tính đột phá, kế hoạch này cũng đối mặt với những thách thức không nhỏ. Về tài chính, chi phí để nâng cấp 9 trường đại học lên chuẩn SNU được ước tính lên tới hàng nghìn tỷ won mỗi năm. Tuy nhiên, cho đến nay, chính phủ vẫn chưa công bố lộ trình cụ thể về cải cách quản trị, chỉ số đánh giá hay phân bổ ngân sách, làm dấy lên lo ngại về khả năng thực thi.

Không chỉ vấn đề ngân sách, mô hình đại học mà Hàn Quốc hướng tới đòi hỏi cả một cuộc “đại phẫu” về thể chế: từ tuyển dụng, kiểm định chất lượng đến cơ chế tự chủ và liên kết doanh nghiệp. Một số chuyên gia cảnh báo rằng nếu quá chú trọng vào một số trường quốc gia, sáng kiến này có thể làm suy yếu khu vực đại học tư – vốn đang đào tạo phần lớn sinh viên trong hệ thống giáo dục đại học Hàn Quốc.

Bên cạnh đó, các yếu tố văn hóa - xã hội cũng là trở lực đáng kể. Tâm lý ưa chuộng các trường đại học ở Seoul đã ăn sâu vào lựa chọn của học sinh và phụ huynh. Thậm chí, chính tên gọi “10 SNU” bị chỉ trích là đang tái khẳng định vị thế biểu tượng của Đại học Quốc gia Seoul, vô tình củng cố hệ thống đẳng cấp mà sáng kiến này muốn xóa bỏ.

Cơ hội tái cấu trúc tầm nhìn giáo dục quốc gia

Với tư cách là một sáng kiến giáo dục táo bạo, 10 SNU hứa hẹn đem đến một thử nghiệm chiến lược về tái thiết đất nước thông qua tri thức. Nếu thiếu một cấu trúc quản trị phối hợp, sáng kiến này có thể rơi vào tình trạng manh mún, chồng chéo và lãng phí nguồn lực. Tính bền vững của kế hoạch rất cần sự đồng thuận vượt qua nhiệm kỳ của Tổng thống Lee, đòi hỏi cam kết chính trị lưỡng đảng và sự tham gia chủ động của chính quyền địa phương, khu vực doanh nghiệp và cộng đồng học thuật.

Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội vàng để Hàn Quốc tái cấu trúc tầm nhìn giáo dục quốc gia, xây dựng các đại học vùng không chỉ mạnh về nghiên cứu mà còn có bản sắc riêng, gắn bó với cộng đồng và chủ động hội nhập toàn cầu.

Nếu được triển khai bài bản và đầu tư bền vững, 10 SNU hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu cho những quốc gia đang đối mặt với hệ thống giáo dục tập trung, phát triển không cân đối và tình trạng chảy máu chất xám vùng miền.

Quỳnh Vũ

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/xoa-bo-tam-ly-ve-3-truong-dai-hoc-top-dau-tan-tong-thong-han-quoc-vua-de-xuat-dieu-gi-10381976.html