Xóa độc quyền vàng miếng: Bước ngoặt trong quản lý thị trường vàng
Người dân xếp hàng chờ giao dịch tại cửa hàng Bảo Tín Minh Châu (Trần Nhân Tông, Hà Nội). Ảnh: Trần Việt - TTXVN
Trong bối cảnh thị trường vàng trong nước liên tục biến động và khoảng cách giữa giá vàng trong nước và quốc tế nới rộng, Ngân hàng Nhà nước đã sớm xây dựng và hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP quy định về hoạt động kinh doanh vàng theo hướng thị trường hóa có lộ trình, kiểm soát chặt chẽ. Một trong những nội dung quan trọng nhất của dự thảo là xóa bỏ cơ chế độc quyền Nhà nước trong sản xuất vàng miếng vốn được duy trì suốt hơn một thập kỷ qua.
Ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý Ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước) cho biết: “Hiện có khoảng 6.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực vàng trang sức mỹ nghệ, nhưng phần lớn quy mô nhỏ và phụ thuộc vào nguồn vàng nguyên liệu trong nước. Để tháo gỡ khó khăn, Dự thảo Nghị định đã xây dựng cơ chế cho phép Ngân hàng Nhà nước cấp phép cho một số doanh nghiệp, ngân hàng đủ điều kiện được sản xuất vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng và phục vụ nhu cầu sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ. Quy định này cho phép tăng cung vàng nguyên liệu nhưng vẫn đảm bảo có sự kiểm soát của Nhà nước đối với thị trường vàng trang sức mỹ nghệ”.
Ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý Ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước) cho biết: “Hiện có khoảng 6.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực vàng trang sức mỹ nghệ, nhưng phần lớn quy mô nhỏ và phụ thuộc vào nguồn vàng nguyên liệu trong nước. Để tháo gỡ khó khăn, Dự thảo Nghị định đã xây dựng cơ chế cho phép Ngân hàng Nhà nước cấp phép cho một số doanh nghiệp, ngân hàng đủ điều kiện được sản xuất vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng và phục vụ nhu cầu sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ. Quy định này cho phép tăng cung vàng nguyên liệu nhưng vẫn đảm bảo có sự kiểm soát của Nhà nước đối với thị trường vàng trang sức mỹ nghệ”.
Theo ông Đào Xuân Tuấn, dự thảo Nghị định cũng quy định rõ các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng được cấp phép nhập khẩu vàng phải xây dựng quy định nội bộ về việc nhập khẩu, bán vàng nguyên liệu đảm bảo công khai, minh bạch; xây dựng hệ thống thông tin lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch mua bán vàng nguyên liệu, kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Điều này hứa hẹn sẽ làm tăng sự cạnh tranh, giảm tình trạng chênh lệch giá giữa các thương hiệu, đồng thời mang lại nhiều lựa chọn hơn cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, việc mở cửa thị trường vàng miếng cũng đặt ra thách thức.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW, nhận định: “Vàng không chỉ là một loại hàng hóa đơn thuần mà còn có tác động lớn đến tỷ giá và an toàn tài chính quốc gia. Việc mở rộng quyền sản xuất vàng miếng cần có hành lang pháp lý chặt chẽ để kiểm soát rủi ro mà vẫn đảm bảo cạnh tranh lành mạnh”.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà đề xuất thiết lập bộ tiêu chí cấp phép nghiêm ngặt đối với các doanh nghiệp muốn tham gia kinh doanh vàng miếng như yêu cầu vốn điều lệ cao, có thể từ 500 đến 1.000 tỷ đồng, hệ thống kiểm soát nội bộ đạt chuẩn, có thể kiểm toán độc lập và kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực vàng. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế giám sát sau cấp phép, quy định báo cáo định kỳ, kiểm tra đột xuất và có chế tài mạnh đối với các hành vi thao túng, đầu cơ thị trường vàng.
Một điểm đáng chú ý trong dự thảo Nghị định là việc cho phép sử dụng hóa đơn điện tử, thanh toán qua tài khoản đối với các giao dịch vàng miếng. Đây được xem là bước tiến trong việc số hóa thị trường vàng, nâng cao tính minh bạch và góp phần chống rửa tiền, kiểm soát dòng vốn.
Từ góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Thanh Hà nhấn mạnh pháp luật cần cân bằng giữa vai trò điều tiết của Nhà nước và quyền sở hữu hợp pháp của người dân đối với vàng. “Việc siết chặt quá mức quyền mua bán, cất giữ hoặc chuyển nhượng vàng có thể tạo ra tâm lý bất ổn và đẩy hoạt động mua bán vào thị trường phi chính thức, gây tác dụng ngược. Nhà nước nên tăng cường giám sát thông qua cơ chế kê khai, truy xuất nguồn gốc, và thanh toán minh bạch; đồng thời, đẩy mạnh số hóa các giao dịch vàng, tiến tới đưa vàng vào hệ thống kiểm soát tài sản tài chính chính thức để phục vụ mục tiêu chống rửa tiền, kiểm soát dòng vốn”, luật sư kiến nghị.
Bên cạnh việc xóa bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng và tăng cung vàng nguyên liệu cho sản xuất trang sức mỹ nghệ, ông Đào Xuân Tuấn cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ triển khai nhiều giải pháp nhằm quản lý hiệu quả và phát triển bền vững thị trường vàng. Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 24 đã bổ sung rõ trách nhiệm phối hợp giữa Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành, địa phương trong việc thiết lập hệ thống Ngân hàng Nhà nước.
Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt để ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời sẽ khẩn trương nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để đề xuất việc triển khai thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia; hoặc cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa... Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng sẽ xem xét phát triển các kênh đầu tư thay thế, huy động nguồn lực vàng trong dân và xây dựng chính sách thuế phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và minh bạch thị trường.
Trước đó, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng trong thời gian tới. Tại đây, Tổng Bí thư nhấn mạnh, cơ chế, chính sách quản lý thị trường vàng ở Việt Nam trong những năm qua đã có những điều chỉnh, hoàn thiện tích cực. Tuy nhiên, cũng cần thẳng thắn nhìn nhận, các cơ chế, chính sách quản lý, điều tiết thị trường vàng đã chậm được đổi mới, chưa theo kịp sự phát triển của thị trường và đòi hỏi của thực tiễn, cần được khẩn trương đổi mới, hoàn thiện.
Về các nhiệm vụ, giải pháp, Tổng Bí thư nêu rõ, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, nhanh chóng sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng thị trường hóa có lộ trình và có kiểm soát chặt chẽ; tạo sự kết nối hiệu quả hơn giữa thị trường vàng trong nước và thị trường quốc tế; xóa bỏ thế độc quyền Nhà nước về thương hiệu vàng miếng một cách có kiểm soát trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng, nhưng có thể cấp phép cho nhiều doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia sản xuất vàng miếng nhằm tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng, từ đó giúp đa dạng hóa nguồn cung và ổn định giá cả.
Tổng Bí thư đề nghị mở rộng quyền nhập khẩu có kiểm soát để tăng cung vàng, góp phần giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới, đồng thời hạn chế tình trạng buôn lậu vàng qua biên giới; khuyến khích phát triển thị trường vàng trang sức trong nước để từng bước đưa Việt Nam trở thành trung tâm chế tác, xuất khẩu vàng trang sức chất lượng cao, chuyển hóa vàng tích trữ thành sản phẩm có giá trị gia tăng...
Điều này hứa hẹn sẽ làm tăng sự cạnh tranh, giảm tình trạng chênh lệch giá giữa các thương hiệu, đồng thời mang lại nhiều lựa chọn hơn cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, việc mở cửa thị trường vàng miếng cũng đặt ra thách thức.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW, nhận định: “Vàng không chỉ là một loại hàng hóa đơn thuần mà còn có tác động lớn đến tỷ giá và an toàn tài chính quốc gia. Việc mở rộng quyền sản xuất vàng miếng cần có hành lang pháp lý chặt chẽ để kiểm soát rủi ro mà vẫn đảm bảo cạnh tranh lành mạnh”.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà đề xuất thiết lập bộ tiêu chí cấp phép nghiêm ngặt đối với các doanh nghiệp muốn tham gia kinh doanh vàng miếng như yêu cầu vốn điều lệ cao, có thể từ 500 đến 1.000 tỷ đồng, hệ thống kiểm soát nội bộ đạt chuẩn, có thể kiểm toán độc lập và kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực vàng. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế giám sát sau cấp phép, quy định báo cáo định kỳ, kiểm tra đột xuất và có chế tài mạnh đối với các hành vi thao túng, đầu cơ thị trường vàng.
Một điểm đáng chú ý trong dự thảo Nghị định là việc cho phép sử dụng hóa đơn điện tử, thanh toán qua tài khoản đối với các giao dịch vàng miếng. Đây được xem là bước tiến trong việc số hóa thị trường vàng, nâng cao tính minh bạch và góp phần chống rửa tiền, kiểm soát dòng vốn.
Từ góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Thanh Hà nhấn mạnh pháp luật cần cân bằng giữa vai trò điều tiết của Nhà nước và quyền sở hữu hợp pháp của người dân đối với vàng. “Việc siết chặt quá mức quyền mua bán, cất giữ hoặc chuyển nhượng vàng có thể tạo ra tâm lý bất ổn và đẩy hoạt động mua bán vào thị trường phi chính thức, gây tác dụng ngược. Nhà nước nên tăng cường giám sát thông qua cơ chế kê khai, truy xuất nguồn gốc, và thanh toán minh bạch; đồng thời, đẩy mạnh số hóa các giao dịch vàng, tiến tới đưa vàng vào hệ thống kiểm soát tài sản tài chính chính thức để phục vụ mục tiêu chống rửa tiền, kiểm soát dòng vốn”, luật sư kiến nghị.
Bên cạnh việc xóa bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng và tăng cung vàng nguyên liệu cho sản xuất trang sức mỹ nghệ, ông Đào Xuân Tuấn cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ triển khai nhiều giải pháp nhằm quản lý hiệu quả và phát triển bền vững thị trường vàng. Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 24 đã bổ sung rõ trách nhiệm phối hợp giữa Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành, địa phương trong việc thiết lập hệ thống Ngân hàng Nhà nước.
Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt để ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời sẽ khẩn trương nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để đề xuất việc triển khai thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia; hoặc cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa... Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng sẽ xem xét phát triển các kênh đầu tư thay thế, huy động nguồn lực vàng trong dân và xây dựng chính sách thuế phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và minh bạch thị trường.
Trước đó, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng trong thời gian tới. Tại đây, Tổng Bí thư nhấn mạnh, cơ chế, chính sách quản lý thị trường vàng ở Việt Nam trong những năm qua đã có những điều chỉnh, hoàn thiện tích cực. Tuy nhiên, cũng cần thẳng thắn nhìn nhận, các cơ chế, chính sách quản lý, điều tiết thị trường vàng đã chậm được đổi mới, chưa theo kịp sự phát triển của thị trường và đòi hỏi của thực tiễn, cần được khẩn trương đổi mới, hoàn thiện.
Về các nhiệm vụ, giải pháp, Tổng Bí thư nêu rõ, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, nhanh chóng sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng thị trường hóa có lộ trình và có kiểm soát chặt chẽ; tạo sự kết nối hiệu quả hơn giữa thị trường vàng trong nước và thị trường quốc tế; xóa bỏ thế độc quyền Nhà nước về thương hiệu vàng miếng một cách có kiểm soát trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng, nhưng có thể cấp phép cho nhiều doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia sản xuất vàng miếng nhằm tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng, từ đó giúp đa dạng hóa nguồn cung và ổn định giá cả.
Tổng Bí thư đề nghị mở rộng quyền nhập khẩu có kiểm soát để tăng cung vàng, góp phần giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới, đồng thời hạn chế tình trạng buôn lậu vàng qua biên giới; khuyến khích phát triển thị trường vàng trang sức trong nước để từng bước đưa Việt Nam trở thành trung tâm chế tác, xuất khẩu vàng trang sức chất lượng cao, chuyển hóa vàng tích trữ thành sản phẩm có giá trị gia tăng...
Lê Phương/Bnews/vnanet.vn
Nguồn Bnews : https://bnews.vn/xoa-doc-quyen-vang-mieng-buoc-ngoat-trong-quan-ly-thi-truong-vang/376864.html
Tin khác
Giá vàng sẽ giảm sâu hàng chục triệu đồng mỗi lượng?
4 giờ trước
Vàng nhẫn và vàng miếng đang ở mức giá cao nhất tuần
7 giờ trước
Giá vàng tiếp tục tăng mạnh
7 giờ trước
Mua bán vàng từ 20 triệu đồng sắp buộc phải chuyển khoản?
4 giờ trước
Thị trường vàng vào quỹ đạo mới
8 giờ trước
Phản ứng bất ngờ của thị trường vàng sau thông tin xóa độc quyền, cho nhập vàng nguyên liệu
9 giờ trước