Xóa rào cản, nâng chất lượng trợ giúp pháp lý

3 giờ trướcBài gốc

Chất lượng đạt chuẩn, quản lý được siết chặt

Theo đánh giá của Sở Tư pháp Lâm Đồng, công tác đánh giá chất lượng vụ việc TGPL tại địa phương đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Thực hiện nghiêm túc các quy định từ Bộ Tư pháp, Sở đã xây dựng và thực hiện kế hoạch đánh giá chất lượng, với trọng tâm là các vụ việc tham gia tố tụng. Đặc biệt, giai đoạn từ năm 2023 đến 2024, Sở đã tiến hành đánh giá chất lượng đối với 191 vụ việc TGPL.

Kết quả cho thấy, đa số các hồ sơ đều bảo đảm đầy đủ yêu cầu về thủ tục, tuân thủ pháp luật và quy trình. Quan trọng hơn, phần lớn các vụ việc được thực hiện đều đạt chất lượng tốt và người được TGPL bày tỏ hài lòng về thái độ phục vụ của đội ngũ cán bộ. Bên cạnh đó, việc đánh giá này đã giúp tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước, tăng số lượng vụ việc TGPL được thực hiện, là cơ sở thiết yếu để tổ chức bồi dưỡng kiến thức, chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng cho đội ngũ thực hiện TGPL.

Trợ giúp viên pháp lý tại Lâm Đồng phát tờ rơi tuyên truyền trợ giúp pháp lý cho người dân. Ảnh: Ninh Chinh

Tuy nhiên, đại diện Sở Tư pháp Lâm Đồng chỉ ra những "nút thắt" lớn đang cản trở tính khách quan và hiệu quả của công tác này. Thứ nhất là sự thiếu vắng quy định cụ thể về tỷ lệ vụ việc cần được đánh giá. Theo đó, việc xác định tỷ lệ này vẫn mang tính tùy nghi, chưa thống nhất, chủ yếu dựa trên số lượng vụ việc đã hoàn thành, dẫn đến việc thiếu tính ổn định và khó kiểm soát chất lượng đồng bộ.

Thứ hai là rào cản lớn về nguồn lực chuyên môn cao. Mặc dù quy định cho phép mời luật sư có kinh nghiệm, chuyên gia pháp luật tham gia đánh giá hoặc tư vấn cho các vụ việc phức tạp, nhưng việc này gần như không thể thực hiện trên thực tế. Vướng mắc căn bản là không có nguồn kinh phí để chi trả thù lao cho các chuyên gia.

Băn khoăn tiêu chí đánh giá

Theo Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng, các tiêu chí đánh giá còn mang tính chung chung, khó định tính và định lượng chính xác. Đơn cử như tiêu chí về trách nhiệm nghề nghiệp của người thực hiện TGPL, đây là những tiêu chí mà trong quá trình thực hiện TGPL, người thực hiện TGPL phải tuân thủ nhằm bảo đảm việc thực hiện TGPL đúng pháp luật, mang lại kết quả là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp tốt nhất cho người được TGPL.

Trong đó, tiêu chí thứ 3 là "bảo đảm thời gian, tiến độ thực hiện vụ việc". Một trong những nguyên nhân được đưa ra là vì tiến độ giải quyết các vụ việc tham gia tố tụng (điều tra, truy tố, xét xử) hoàn toàn phụ thuộc vào quy trình và quyết định của các cơ quan tiến hành tố tụng. Người thực hiện TGPL gần như không thể tự mình kiểm soát được yếu tố thời gian này.

Mặt khác, tiêu chí về sự hài lòng của người được TGPL cũng là băn khoăn được đặt ra. Bởi, tiêu chí về sự hài lòng dựa trên cơ sở ý kiến của người được TGPL hoặc người thân thích mang tính cảm tính nên rất khó để định lượng, dẫn đến việc đánh giá chất lượng cũng phần nào thiếu đi sự khách quan gây khó khăn khi thực hiện đánh giá vụ việc tham gia tố tụng thành công.

Cụ thể như trong các vụ án hình sự, người thực hiện TGPL bào chữa hoặc bảo vệ cho các đối tượng chỉ có thể căn cứ trên cơ sở các quy định của pháp luật; kết quả của các phiên tòa có thể không đúng hoặc thấp hơn nhiều so với mong muốn chủ quan của người được TGPL, lúc này việc ghi nhận mức độ hài lòng của người được TGPL đôi khi sẽ không tiến hành được, hoặc việc ghi nhận mức độ hài lòng của đối tượng được TGPL khó khách quan, ít chính xác.

Bảo đảm cơ chế đánh giá phù hợp

Để nâng cao hiệu quả của công tác đánh giá chất lượng vụ việc, đại diện Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng cho rằng, cần quy định rõ tỷ lệ vụ việc được đánh giá chất lượng dựa trên số vụ việc đã hoàn thành hàng năm của các tổ chức thực hiện TGPL.

Mặt khác, sự tham gia của các luật sư có kinh nghiệm cũng như các chuyên gia pháp luật trong việc đánh giá chất lượng vụ việc là vô cùng cần thiết bởi họ có trình độ, kinh nghiệm cũng như kỹ năng cao nên sự tham gia của họ sẽ giúp cho việc đánh giá chất lượng vụ việc TGPL được nâng cao, bảo đảm tính khách quan khi đánh giá.

Vì vậy, cần xây dựng quy định về việc chi trả chi phí, trả thù lao làm việc đối với luật sư có kinh nghiệm, các chuyên gia pháp luật được mời để đánh giá hoặc tư vấn đánh giá chất lượng vụ việc TGPL phức tạp.

Song song với đó, xây dựng các tiêu chí đánh giá rõ ràng, cụ thể, và có khả năng định lượng cao, phù hợp với thực tế hoạt động TGPL. Các tiêu chí này cần xoay quanh tính đúng pháp luật, tính chuyên môn nghiệp vụ, tính hiệu quả và tính kịp thời, giúp việc đánh giá bảo đảm thiết thực và khách quan, đánh giá được thực chất chất lượng vụ việc TGPL.

Đồng thời, xây dựng các tiêu chí đánh giá rõ ràng, cụ thể, mang tính định lượng và phù hợp với công tác TGPL, như tính đúng pháp luật, tính chuyên môn nghiệp vụ, tính phù hợp với yêu cầu của người được TGPL, tính hiệu quả, tính kịp thời, tính đạo đức nghề nghiệp... để việc đánh giá bảo đảm thiết thực, khách quan, đánh giá được thực chất chất lượng vụ việc TGPL.

Đại diện Sở Tư pháp Lâm Đồng kiến nghị, cân nhắc bỏ tiêu chí về sự hài lòng của người được TGPL trên cơ sở ý kiến phản hồi của người được TGPL hoặc người thân thích, vì đây là một quy định mang tính cảm tính. Hơn nữa, Luật TGPL cũng như các văn bản hướng dẫn cũng quy định rõ nghĩa vụ của người thực hiện TGPL phải luôn tuân thủ nguyên tắc hoạt động TGPL (tuân thủ pháp luật và quy tắc nghề nghiệp TGPL, bảo vệ tốt nhất quyền, lợi ích hợp pháp của người được TGPL...).

Linh Lan

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/xoa-rao-can-nang-chat-luong-tro-giup-phap-ly-10390481.html