Chuyển đổi số đang trở thành xu thế tất yếu, là động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đồ họa: Thái Bình
Đa lĩnh vực trong một xu hướng chung tất yếu
Chuyển đổi số không còn là khái niệm xa lạ mà đã trở thành một phần không thể thiếu trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đối với nước ta, đặc biệt là ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, nơi điều kiện cơ sở hạ tầng và khả năng tiếp cận công nghệ còn nhiều hạn chế, chuyển đổi số càng trở nên cấp thiết. Nó không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, rút ngắn khoảng cách giữa thành thị và nông thôn, mà còn góp phần quan trọng vào việc củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.
Việc ứng dụng công nghệ số vào các hoạt động quản lý, điều hành, sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt hằng ngày sẽ mang lại những lợi ích to lớn, giúp tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao hiệu quả công việc và tạo ra những cơ hội phát triển mới. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, chuyển đổi số là chìa khóa để Việt Nam không bị tụt hậu, mà ngược lại, có thể vươn lên mạnh mẽ, khẳng định vị thế trên trường quốc tế.
Hiện nay, các xu hướng chuyển đổi số nổi bật đang định hình lại cách chúng ta sống và làm việc. Trí tuệ nhân tạo (AI) và Học máy (ML) đang được ứng dụng rộng rãi để tự động hóa quy trình, phân tích dữ liệu lớn và đưa ra dự đoán chính xác, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động trong nhiều lĩnh vực, từ y tế, giáo dục đến nông nghiệp và quốc phòng, an ninh. Điện toán đám mây (Cloud Computing) cung cấp hạ tầng linh hoạt và tiết kiệm chi phí, cho phép các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân lưu trữ, xử lý dữ liệu mà không cần đầu tư lớn vào phần cứng. Internet vạn vật (IoT) kết nối các thiết bị vật lý, thu thập dữ liệu thời gian thực để tối ưu hóa quản lý và vận hành, ví dụ như trong nông nghiệp thông minh hay giám sát biên giới. Công nghệ chuỗi khối (Blockchain) mang lại sự minh bạch và bảo mật cho các giao dịch, ứng dụng trong quản lý hồ sơ, tài chính.
Đối với miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, việc ứng dụng các công nghệ này cần được điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tế, ưu tiên các giải pháp đơn giản, dễ triển khai và mang lại hiệu quả thiết thực, như sử dụng điện thoại thông minh để tiếp cận thông tin, dịch vụ công, hay ứng dụng IoT trong quản lý cây trồng, vật nuôi để nâng cao năng suất. Cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang cũng có thể tận dụng các công nghệ này để nâng cao khả năng tác chiến, quản lý thông tin và phối hợp hiệu quả hơn.
Quyết tâm không còn “vùng lõm”
Thực tế cho thấy, hành trình chuyển đổi số ở vùng sâu, vùng xa và khu vực biên giới không phải không có những thách thức. Hạn chế về cơ sở hạ tầng viễn thông, đặc biệt là mạng internet tốc độ cao, là một rào cản lớn. Chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ, thiết bị cũng là một gánh nặng đối với người dân và các đơn vị kinh tế địa phương. Bên cạnh đó, trình độ dân trí và khả năng tiếp cận công nghệ của một bộ phận người dân còn chưa đồng đều, dẫn đến khó khăn trong việc tiếp thu và ứng dụng các công nghệ mới.
Để khắc phục những thách thức này, cần có sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, từ Trung ương đến địa phương. Nhà nước cần tiếp tục đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng số, đặc biệt là ở những khu vực khó khăn, đảm bảo mọi người dân đều có thể tiếp cận internet. Các chương trình đào tạo, tập huấn về kỹ năng số cần được đẩy mạnh, tổ chức thường xuyên và phù hợp với từng đối tượng, từng vùng, miền và khu vực đặc thù. Đồng thời, cần có những chính sách hỗ trợ tài chính, khuyến khích các doanh nghiệp công nghệ tham gia vào quá trình chuyển đổi số ở những khu vực này, phát triển các ứng dụng, dịch vụ số thân thiện, dễ sử dụng, phù hợp với nhu cầu và người dân địa phương.
Trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia, vai trò của cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và đồng bào vùng biên giới, hải đảo là vô cùng quan trọng. Cán bộ, chiến sĩ, với tinh thần tiên phong, gương mẫu, không chỉ là người trực tiếp ứng dụng công nghệ số vào công tác quản lý, bảo vệ biên giới, mà còn là những hạt nhân tích cực trong việc tuyên truyền, hướng dẫn bà con nhân dân tiếp cận và sử dụng các nền tảng số. Họ là cầu nối quan trọng giữa chính quyền và người dân, giúp đưa các chủ trương, chính sách về chuyển đổi số đến gần hơn với đồng bào.
Đồng bào các dân tộc thiểu số, dù còn nhiều khó khăn, nhưng với sự cần cù, chịu khó và tinh thần đoàn kết, đã và đang từng bước làm chủ công nghệ, ứng dụng vào sản xuất, kinh doanh, nâng cao thu nhập. Nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo đã xuất hiện, cho thấy tiềm năng to lớn của người dân vùng biên trong việc thích nghi và phát triển cùng xu thế chuyển đổi số. Sự chung sức, đồng lòng giữa cán bộ, chiến sĩ và đồng bào chính là sức mạnh nội sinh, tạo nên những bước đột phá trong hành trình số hóa, góp phần xây dựng biên giới vững mạnh, phồn vinh.
Tóm lại, chuyển đổi số là một cuộc cách mạng toàn diện, đòi hỏi sự thay đổi từ tư duy đến hành động của mỗi cá nhân, tổ chức và toàn xã hội. Đối với nước ta, đặc biệt là các vùng miền núi, biên giới, hải đảo và vùng sâu, vùng xa, chuyển đổi số không chỉ là cơ hội để phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, mà còn là yếu tố then chốt để củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc. Với sự quyết tâm của Đảng, Nhà nước, sự đồng lòng của toàn dân và sự tiên phong của lực lượng vũ trang, tin tưởng rằng chúng ta sẽ gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trong công cuộc chuyển đổi số, xây dựng một đất nước hùng cường, thịnh vượng và văn minh.
Chuyển đổi số là xu thế tất yếu, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống, rút ngắn khoảng cách thành thị - nông thôn và củng cố quốc phòng, an ninh. Các công nghệ như AI, điện toán đám mây, IoT và Blockchain được ứng dụng rộng rãi, nhưng thách thức về hạ tầng viễn thông, chi phí đầu tư và trình độ dân trí đòi hỏi sự đầu tư đồng bộ, đào tạo kỹ năng số và chính sách hỗ trợ phù hợp. Cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và đồng bào vùng biên giới đóng vai trò quan trọng trong việc ứng dụng và phổ biến công nghệ số, tạo sức mạnh nội sinh để phát triển kinh tế, bảo vệ chủ quyền và xây dựng đất nước thịnh vượng.
Thái Bình