Môi trường làm việc linh hoạt nhưng không dễ
Với các ngành nghề sử dụng công nghệ số làm công cụ chính, làm việc từ xa mang lại nhiều lợi ích rõ rệt. Anh Hoàng Quang Thân, sống tại chung cư Masteri West Heights, khu đô thị Vinhomes Smart City (phường Tây Mỗ, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội), có hơn 7 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ thông tin chia sẻ: “Làm việc tại nhà giúp tôi tiết kiệm thời gian di chuyển, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác với nhiều công ty quốc tế. Nhờ đó, tôi không chỉ nâng cao kỹ năng chuyên môn mà còn được tiếp cận với nhiều nền văn hóa và phong cách làm việc khác nhau trên thế giới”.
Linh hoạt về không gian cũng cho phép người lao động chủ động nhận thêm dự án, tăng thu nhập, mở rộng quan hệ nghề nghiệp. Với nhiều người, mô hình này cũng là cơ hội để tìm lại sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Từng trải qua cả hai mô hình làm việc, anh Vũ Đức Cương, sống tại chung cư FLC Landmark Tower (phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội), là kỹ sư phần mềm lại chọn giải pháp kết hợp giữa làm việc tại văn phòng và làm việc từ xa. Theo anh Cương, sự kết hợp này không chỉ duy trì hiệu suất công việc mà còn giúp giữ kết nối với đội nhóm, tránh cảm giác cô lập thường gặp khi làm việc hoàn toàn qua màn hình.
Với đặc thù ngành nghề, Công ty Cổ phần Quốc tế Ocean Group vẫn ưu tiên lựa chọn mô hình làm việc trực tiếp tại văn phòng.
Tuy nhiên, không phải lĩnh vực nào cũng phù hợp với mô hình làm việc từ xa. Tại Công ty Cổ phần Quốc tế Ocean Group, đơn vị hoạt động trong lĩnh vực tổ chức sự kiện, mô hình này từng được thử nghiệm nhưng nhanh chóng dừng lại. Giám đốc điều hành, ông Hồ Tuấn Anh cho biết: "Tính chất công việc của chúng tôi đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ, điều phối linh hoạt và xử lý tình huống trực tiếp tại hiện trường. Những yếu tố đó rất khó thực hiện hiệu quả khi nhân sự làm việc rải rác và không hiện diện cùng nhau".
Dù đã áp dụng thử ở một số vị trí như thiết kế hay sáng tạo nội dung, song hiệu suất không như mong muốn. Sự phối hợp giữa các bộ phận trở nên rời rạc, làm ảnh hưởng đến tiến độ chung. Theo ông Hồ Tuấn Anh, làm việc tại văn phòng không chỉ giúp dễ kiểm soát hiệu quả lao động mà còn tạo động lực làm việc cho nhân viên, giảm các yếu tố gây sao nhãng.
Thực tế cũng cho thấy, làm việc từ xa đòi hỏi người lao động phải có kỹ năng quản lý thời gian, tinh thần trách nhiệm cao và sự chủ động. Nếu không biết cách tổ chức công việc hiệu quả, người lao động rất dễ rơi vào tình trạng làm việc rải rác, không bảo đảm tiến độ. Anh Hoàng Quang Thân thừa nhận: “Tôi từng phải làm việc đến khuya vì ban ngày không tập trung đủ. Bên cạnh đó, làm việc từ xa theo dự án cũng khiến người lao động phải thường xuyên thích nghi với môi trường làm việc mới, điều chỉnh liên tục về hợp đồng, thù lao và lịch trình”.
Pháp luật đã "mở" nhưng cần thỏa thuận rõ ràng
Từ góc nhìn pháp lý, luật sư Dương Quang Dũng (Công ty Luật hợp danh The Light) khẳng định: “Bộ luật Lao động hiện hành cơ bản đã quy định đầy đủ và bảo đảm quyền lợi khi cho phép người lao động và người sử dụng lao động được tự thỏa thuận về địa điểm, thời gian và điều kiện làm việc. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là luật chưa có những quy định chi tiết để giải quyết những vấn đề phát sinh trong quá trình làm việc từ xa nên việc giải quyết những tranh chấp liên quan là rất hạn chế”.
Một trong những thách thức đặt ra về mặt pháp lý đối với doanh nghiệp, đó là vấn đề bảo mật thông tin. “Làm việc từ xa qua thiết bị cá nhân và kết nối internet công cộng khiến doanh nghiệp khó kiểm soát hiệu quả thông tin nội bộ. Thông tin, bí mật kinh doanh và công nghệ dễ bị rò rỉ, dù do sự bất cẩn hay cố ý từ phía người lao động khi sử dụng các ứng dụng không bảo mật. Do đó, để xử lý các tình huống vi phạm từ xa, từ giám sát đến kỷ luật, doanh nghiệp cần xây dựng quy chế nội bộ áp dụng toàn công ty, tránh thương lượng riêng lẻ trong từng hợp đồng nhằm bảo đảm tính minh bạch, thống nhất”, luật sư Dương Quang Dũng nhấn mạnh.
Với các ngành nghề sử dụng công nghệ số làm công cụ chính, làm việc từ xa mang lại nhiều lợi ích rõ rệt. Anh Hoàng Quang Thân, sống tại chung cư Masteri West Heights, khu đô thị Vinhomes Smart City (phường Tây Mỗ, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội), có hơn 7 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ thông tin chia sẻ: “Làm việc tại nhà giúp tôi tiết kiệm thời gian di chuyển, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác với nhiều công ty quốc tế. Nhờ đó, tôi không chỉ nâng cao kỹ năng chuyên môn mà còn được tiếp cận với nhiều nền văn hóa và phong cách làm việc khác nhau trên thế giới”.
Linh hoạt về không gian cũng cho phép người lao động chủ động nhận thêm dự án, tăng thu nhập, mở rộng quan hệ nghề nghiệp. Với nhiều người, mô hình này cũng là cơ hội để tìm lại sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Từng trải qua cả hai mô hình làm việc, anh Vũ Đức Cương, sống tại chung cư FLC Landmark Tower (phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội), là kỹ sư phần mềm lại chọn giải pháp kết hợp giữa làm việc tại văn phòng và làm việc từ xa. Theo anh Cương, sự kết hợp này không chỉ duy trì hiệu suất công việc mà còn giúp giữ kết nối với đội nhóm, tránh cảm giác cô lập thường gặp khi làm việc hoàn toàn qua màn hình.
Tuy nhiên, không phải lĩnh vực nào cũng phù hợp với mô hình làm việc từ xa. Tại Công ty Cổ phần Quốc tế Ocean Group, đơn vị hoạt động trong lĩnh vực tổ chức sự kiện, mô hình này từng được thử nghiệm nhưng nhanh chóng dừng lại. Giám đốc điều hành, ông Hồ Tuấn Anh cho biết: "Tính chất công việc của chúng tôi đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ, điều phối linh hoạt và xử lý tình huống trực tiếp tại hiện trường. Những yếu tố đó rất khó thực hiện hiệu quả khi nhân sự làm việc rải rác và không hiện diện cùng nhau".
Dù đã áp dụng thử ở một số vị trí như thiết kế hay sáng tạo nội dung, song hiệu suất không như mong muốn. Sự phối hợp giữa các bộ phận trở nên rời rạc, làm ảnh hưởng đến tiến độ chung. Theo ông Hồ Tuấn Anh, làm việc tại văn phòng không chỉ giúp dễ kiểm soát hiệu quả lao động mà còn tạo động lực làm việc cho nhân viên, giảm các yếu tố gây sao nhãng.
Thực tế cũng cho thấy, làm việc từ xa đòi hỏi người lao động phải có kỹ năng quản lý thời gian, tinh thần trách nhiệm cao và sự chủ động. Nếu không biết cách tổ chức công việc hiệu quả, người lao động rất dễ rơi vào tình trạng làm việc rải rác, không bảo đảm tiến độ. Anh Hoàng Quang Thân thừa nhận: “Tôi từng phải làm việc đến khuya vì ban ngày không tập trung đủ. Bên cạnh đó, làm việc từ xa theo dự án cũng khiến người lao động phải thường xuyên thích nghi với môi trường làm việc mới, điều chỉnh liên tục về hợp đồng, thù lao và lịch trình”.
Pháp luật đã "mở" nhưng cần thỏa thuận rõ ràng
Từ góc nhìn pháp lý, luật sư Dương Quang Dũng (Công ty Luật hợp danh The Light) khẳng định: “Bộ luật Lao động hiện hành cơ bản đã quy định đầy đủ và bảo đảm quyền lợi khi cho phép người lao động và người sử dụng lao động được tự thỏa thuận về địa điểm, thời gian và điều kiện làm việc. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là luật chưa có những quy định chi tiết để giải quyết những vấn đề phát sinh trong quá trình làm việc từ xa nên việc giải quyết những tranh chấp liên quan là rất hạn chế”.
Một trong những thách thức đặt ra về mặt pháp lý đối với doanh nghiệp, đó là vấn đề bảo mật thông tin. “Làm việc từ xa qua thiết bị cá nhân và kết nối internet công cộng khiến doanh nghiệp khó kiểm soát hiệu quả thông tin nội bộ. Thông tin, bí mật kinh doanh và công nghệ dễ bị rò rỉ, dù do sự bất cẩn hay cố ý từ phía người lao động khi sử dụng các ứng dụng không bảo mật. Do đó, để xử lý các tình huống vi phạm từ xa, từ giám sát đến kỷ luật, doanh nghiệp cần xây dựng quy chế nội bộ áp dụng toàn công ty, tránh thương lượng riêng lẻ trong từng hợp đồng nhằm bảo đảm tính minh bạch, thống nhất”, luật sư Dương Quang Dũng nhấn mạnh.
VÂN HÀ