Ảnh minh họa.
Theo Tổng cục Thống kê, tính chung năm 2024, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành ước đạt 6.391,0 nghìn tỷ đồng, tăng 9,0% so với năm trước.
Ngoài ra, dự báo của Bộ Công Thương cũng cho thấy quy mô thị trường bán lẻ năm 2025 có thể đạt 350 tỷ USD, đóng góp 59% tổng ngân sách nhà nước. Do đó, thị trường bán lẻ Việt Nam đang được đánh giá là tăng trưởng tích cực.
Tuy nhiên, chia sẻ tại sự kiện “Việt Nam Retail 2025”, với chủ đề: Cơ hội trong ngành bất động sản bán lẻ Việt Nam, ông Matthew Powell, Giám đốc Savills Hà Nội, nhận định cùng với sự phát triển của ngành bán lẻ Việt Nam, bất động sản cho thuê thương mại đã có sự hỗ trợ mạnh mẽ, nhưng cần lưu ý, bên cạnh những thuận lợi, ngành này vẫn tồn tại nhiều khó khăn, thách thức.
NGƯỜI TIÊU DÙNG CÓ TÂM LÝ THẬN TRỌNG
Đồng quan điểm, ông Ralf Matthaes, Giám đốc Điều hành IFM Research, cho biết mặc dù quý 4/2024, tổng nguồn cung mặt bằng bán lẻ ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh tiếp tục duy trì ổn định. Cụ thể, tại TP. HCM, tổng nguồn cung tăng 1% theo quý, và 6% theo năm.
Tương tự, tổng nguồn cung bán lẻ tại Hà Nội duy trì ổn định theo quý và tăng 2% theo năm. Trong đó, trung tâm mua sắm tiếp tục chiếm lĩnh nguồn cung với 63% tỷ trọng. Thị trường chứng kiến sự xuất hiện, mở rộng của trung tâm thương mại thế hệ mới, tích hợp đa dạng tiện ích nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Song chuyên gia đánh giá phân khúc mặt bằng bán lẻ có thể bị ảnh hưởng bởi bước sang năm 2025, hành vi của người tiêu dùng đã thay đổi với tâm lý thận trọng, thể hiện qua chỉ số niềm tin tiêu dùng chỉ duy trì ở mức 54%. Hơn nữa, 41% người tiêu dùng cho thấy khả năng tiết kiệm suy giảm.
Mặt khác, lạm phát tiếp tục ảnh hưởng đến hành vi mua sắm. Việc chi tiêu chủ yếu tập trung vào các mặt hàng thiết yếu như giáo dục, thực phẩm và y tế và giảm chi đối với danh mục không thiết yếu. Bên cạnh đó, người tiêu dùng ngày càng nhạy cảm với giá cả, ưu tiên săn khuyến mãi và tìm kiếm những lựa chọn mua sắm tiết kiệm hơn.
Hơn nữa, sự chuyển dịch mạnh mẽ sang kênh thương mại điện tử cũng đang định hình thói quen mua sắm, nhất là ở nhóm khách hàng trẻ với các mặt hàng thiết yếu. “Những thay đổi này đặt ra thách thức lớn cho doanh nghiệp bán lẻ trong việc duy trì sức mua và điều chỉnh chiến lược kinh doanh”, ông Ralf Matthaes bình luận.
Trong khi đó, dưới góc độ pháp lý, ông Trần Mạnh Hùng, Luật sư Điều hành, Công ty BMVN International LLC, cho rằng vẫn còn cả những cập nhật quan trọng của luật đã tác động đến lĩnh vực bán lẻ, bao gồm: tác động của cam kết quốc tế, xu hướng địa điểm kinh doanh và ảnh hưởng của việc tái cấu trúc chính phủ.
Theo Luật sư, dù trong lộ trình CPTPP (Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương), yêu cầu ENT (Economic Need Test - Quy trình kiểm tra nhu cầu kinh tế) lẽ ra được miễn trừ từ ngày 15/1/2024, nhưng việc bãi bỏ vẫn tiếp tục bị trì hoãn. Điều này có thể tạo ra thách thức nhất định cho doanh nghiệp đối với hoạt động mở rộng kinh doanh.
Mặt khác, chuyên gia cũng phân tích những vướng mắc pháp lý liên quan đến địa điểm bán lẻ, từ quyền sở hữu đến nhận an toàn cháy nổ… Mặc dầu vậy, quá trình tái cấu trúc của Chính phủ, bao gồm việc sáp nhập Bộ Tài chính với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cũng như điều chỉnh cơ cấu lực lượng quản lý thị trường, dự kiến sẽ mang lại những tác động tích cực đến quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bán lẻ.
Hơn nữa, chương trình thí điểm phân cấp cấp phép bán lẻ tại TP. HCM được xem là một bước đột phá, hứa hẹn mở ra cơ hội thúc đẩy tăng trưởng và đơn giản hóa thủ tục cấp phép cho doanh nghiệp bán lẻ trên toàn quốc.
NHỮNG THAY ĐỔI ĐÁNG CHÚ Ý
Tương tự, bà Stephanie Lau, Quản lý cấp cao, Đại diện khách thuê Bán lẻ tại Savills Trung Quốc, cho rằng dù ngành bán lẻ vẫn tồn tại những khó khăn nhất định và điều này sẽ ảnh hưởng đến việc phát triển của bất động sản bán lẻ. Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam có thể tham khảo từ kinh nghiệm quốc tế, để tìm thấy cơ hội trong thách thức.
Đơn cử, tại thị trường bán lẻ Thượng Hải hiện ghi nhận sự chuyển dịch đáng kể với hai xu hướng chính là sự bùng nổ của phong cách athleisure và xu hướng dịch chuyển của các nhà bán lẻ từ trung tâm thương mại sang cửa hàng mặt phố.
Xu hướng athleisure – phong cách kết hợp giữa thời trang thể thao cùng trang phục hàng ngày, đang ngày càng được ưa chuộng ở Trung Quốc, phản ánh sự thay đổi trong lối sống của người tiêu dùng. Một số thương hiệu lớn đang tiên phong trong phân khúc này. Họ liên tục mở rộng nhằm đáp ứng nhu cầu tăng cao đối với thời trang tiện lợi, năng động nhưng vẫn mang tính thẩm mỹ cao.
Cùng với đó, một thay đổi đáng chú ý là nhiều thương hiệu đã rời khỏi trung tâm thương mại để mở cửa hàng riêng trên các tuyến phố mua sắm sầm uất, nhằm tăng cường sự hiện diện thương hiệu, tạo ra không gian trải nghiệm độc đáo và kết nối gần gũi hơn với khách hàng.
Theo bà Lau, việc này không chỉ giúp các thương hiệu kiểm soát tốt hơn thiết kế cửa hàng, chiến lược tiếp thị mà còn tối ưu hóa doanh thu bằng cách tận dụng dòng khách hàng từ khu vực trung tâm.
“Xu hướng này sẽ mang lại nhiều bài học quan trọng cho thị trường Việt Nam. Trong bối cảnh hành vi tiêu dùng ngày càng thay đổi, các nhà bán lẻ Việt Nam có thể cân nhắc việc mở rộng mô hình cửa hàng mặt phố tại những vị trí chiến lược, để nâng cao độ nhận diện thương hiệu và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Đồng thời, việc nắm bắt xu hướng athleisure cũng là một hướng đi tiềm năng, khi người tiêu dùng Việt Nam ngày càng chú trọng đến sự kết hợp giữa thời trang, tiện lợi và phong cách sống năng động”, bà Lau nói.
Dự báo về thị trường mặt bằng bán lẻ thời gian tới, bà Hoàng Nguyệt Minh, Giám đốc cấp cao, Bộ phận cho thuê thương mại Savills Hà Nội, cho biết ở các đô thị lớn như Hà Nội sẽ tiếp tục khẳng định sức hút của mình trên bản đồ bán lẻ, với sự ra mắt của hàng loạt Trung tâm thương mại mới. Sau thành công của một số dự án bất động sản bán lẻ từ năm 2023; năm 2025 tiếp tục chào đón thêm dự án của các chủ đầu tư khác, hứa hẹn mang lại hiệu quả tương tự.
“Sự đầu tư bài bản từ những tập đoàn lớn trong việc phát triển mặt bằng bán lẻ không chỉ thu hút thêm nhiều thương hiệu quốc tế, mà còn thúc đẩy tiêu dùng, góp phần tăng trưởng mạnh mẽ cho ngành bán lẻ Hà Nội giai đoạn 2025-2026”, bà Minh nhấn mạnh.
Trong khi với thị trường phía Nam, bà Từ Thị Hồng An, Giám đốc cấp cao, Bộ phận cho thuê thương mại Savills TP. HCM, đánh giá đối mặt trước thực tế thiếu hụt nguồn cung mới, thị trường bán lẻ phía Nam hiện có sự phát triển mạnh mẽ với sự đa dạng hóa trong các kênh bán hàng và các yếu tố như công nghệ, xu hướng tiêu dùng...
Các trung tâm thương mại luôn giữ tỷ lệ lấp đầy cao, tuy nhiên, luôn cần giữ sự năng động tươi mới bằng hoạt động cải tạo, đổi mới liên tục để duy trì tính cạnh tranh gắt gao giữa các loại hình bán lẻ. Điều này tạo nên động lực đáng kể tới những trung tâm thương mại lớn, đồng thời, đem lại nhiều mô hình kinh doanh, dịch vụ hấp dẫn tới người tiêu dùng.
Đưa ra những nhận định tổng quan trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương, bà Nancy, Quản lý cấp cao, Bộ phận nghiên cứu & tư vấn, Savills châu Á – Thái Bình Dương dự báo các thương hiệu ẩm thực – ăn uống, thời trang thể thao, thể hình và chăm sóc sức khỏe sẽ dẫn dắt nhu cầu thuê mặt bằng trong năm 2025.
Tuy nhiên, căng thẳng địa chính trị leo thang có thể gây gián đoạn chuỗi cung ứng và làm gia tăng bất ổn kinh tế toàn cầu. Dù vậy, thị trường cho thuê mặt bằng được đánh giá có triển vọng tương đối khả quan trong ngắn hạn, với kỳ vọng phần lớn thị trường sẽ phục hồi dần trong năm 2025.
Thanh Xuân