Tiết mục “Xuân về bản em” của đồng bào Mông. Ảnh: Thủy Lê
Chương trình đặc sắc
Những ngày này, đến với Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, du khách trong nước và quốc tế sẽ được hòa mình vào nhiều nghi lễ, phong tục đón Xuân đầu năm mới mang đậm nét văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc Việt Nam.
Với chủ đề “Xuân về trên bản làng”, chương trình đón Tết đặc sắc của bà con vùng cao với nhiều nội dung đa dạng, phong phú, diễn ra từng bừng, đậm màu sắc truyền thống nhằm giới thiệu các nghi lễ, lễ hội, phong tục tập quán giúp du khách thêm hiểu những nét văn hóa, các hoạt động truyền thống đón Tết, vui Xuân đặc trưng của các dân tộc; đồng thời góp phần bảo tồn, phát huy, quảng bá những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc cũng như tăng cường giao lưu, đoàn kết, gắn bó, hỗ trợ cùng phát triển nhân dịp đầu năm mới 2025. Tất cả sẽ mang đến phong vị Tết truyền thống của các dân tộc cho du khách những ngày đầu Xuân.
Hội tụ về đây có đại diện già làng, trưởng bản, nghệ nhân của cộng đồng các dân tộc thiểu số, với sự tham gia của khoảng 100 đồng bào thuộc 16 dân tộc, gồm: Nùng, Tày, Dao, Mông, Mường, Lào, Thái, Khơ Mú, Tà Ôi, Cơ Tu, Ba Na, Xơ Đăng, Gia Rai, Raglai, Ê Đê, Khmer, cùng với sự tham gia của 11 địa phương có đồng bào hoạt động hàng ngày tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam như: Thái Nguyên, Hà Nội, Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình, Thừa Thiên Huế, Gia Lai, Kon Tum, Ninh Thuận, Đắk Lắk, Sóc Trăng.
Theo Ban quản lý Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, điểm nhấn trong Chương trình “Xuân về trên bản làng” năm 2025 gồm các hoạt động như: “Chợ phiên vùng cao - Chào năm mới 2025”, hoạt động chuyên đề “Xuân về bản em” với các chương trình dân ca, dân vũ “Đón Xuân ở bản em” của các nhóm đồng bào các dân tộc thiểu số phía Bắc, gồm các tiết mục hát múa ngày Xuân, diễn xướng dân gian khi Xuân về; giới thiệu không khí ngày Xuân qua các trò chơi dân gian như ném pao, đánh yến, ném còn, đánh đu, nhảy sạp; giới thiệu sản vật truyền thống, những món ăn ngày Xuân; chương trình giao lưu “Xuân về trên cao nguyên” của các dân tộc Tây Nguyên với những lời ca tiếng hát, diễn xướng dân gian của các nhóm đồng bào Tây Nguyên mừng năm mới...
Trong khuôn khổ các hoạt động chào đón mùa Xuân 2025, tại “Ngôi nhà chung” của cộng đồng các dân tộc Việt Nam còn diễn ra hoạt động “Bữa cơm đoàn viên” của các dân tộc đang hoạt động tại Làng; hoạt động tâm linh - chúc phúc cầu an dịp năm mới Ất Tỵ; chương trình “Hội Xuân” vui đón Tết Nguyên đán năm 2025 của đồng bào các dân tộc phía Bắc sinh sống tại Làng; chương trình dân ca, dân vũ “Xuân sum họp” và các hoạt động văn hóa, nghệ thuật đón khách dịp Tết theo phong tục năm mới của đồng bào...
Ngoài ra, còn có các hoạt động trang trí không gian đón Tết tại các làng dân tộc, đồng bào cùng nhau trang trí không gian nhà theo đúng phong tục ngày Tết của dân tộc mình. Theo đó, tại các làng dân tộc đang sinh sống tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam như: Nùng, Tày, Dao, Mông, Mường, Lào, Thái, Khơ Mú, Tà Ôi, Ba Na, Xơ Đăng, Gia Rai, Cơ Tu, Raglai, Ê Đê, Khmer..., bà con tiến hành sửa soạn bàn thờ ngày Tết, treo ảnh Bác Hồ, cờ Tổ quốc, trang trí không gian nhà theo đúng phong tục truyền thống của các dân tộc; trang trí cổng, không gian xung quanh, lối đi vào và không gian tổ chức trò chơi dân gian, trang trí thêm các điểm nhấn để du khách chụp hình. Đặc biệt, làm nổi bật không khí đón mừng năm mới của các làng dân tộc phía Bắc như dân tộc Mường, Thái, Mông, Dao, Tày, Nùng, Khơ Mú, Lào...
Bức tranh đa sắc màu
Trong khuôn khổ các hoạt động chào đón mùa Xuân 2025, tại “Ngôi nhà chung” của cộng đồng các dân tộc Việt Nam còn diễn ra rất nhiều hoạt động được dàn dựng theo cốt chuyện về cội nguồn của dân tộc Việt Nam, tạo nên một bức tranh đa sắc màu, đầy ý nghĩa.
Bà con dân tộc Mông chuẩn bị nấu món thắng cố. Ảnh: Thủy Lê
Bà con mỗi dân tộc đã mang tới đây những sản vật đặc trưng, những điệu múa, lời ca của dân tộc mình để giao lưu với nhau và biểu diễn cho du khách cùng thưởng thức. Cùng với đó là những hoạt động lễ hội đặc sắc của nhiều dân tộc trên mọi miền Tổ quốc. Đơn cử như hoạt động tái hiện Lễ tạ ơn của dân tộc Dao Quần Chẹt ở Ba Vì (Hà Nội). Theo truyền thống, từ mùng 3 đến 29 tháng Chạp, tại mỗi gia đình đều tổ chức lễ cúng cuối năm để tạ ơn Bàn Vương, tổ tiên và Tản Viên sơn thánh đã phù hộ, che chở cho gia đình trong suốt năm qua. Đây cũng là dịp để đồng bào báo cáo về những thành quả đạt được trong năm, cầu cho những điều may mắn, hạnh phúc sẽ đến trong năm mới. Phần nghi thức được diễn ra theo truyền thống, sau lễ là những làn điệu múa chuông, múa rùa cổ truyền đặc sắc của các chàng trai, cô gái bản Dao. Lễ tạ ơn tổ tiên là nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Dao, mang ý nghĩa tâm linh, thể hiện sự thành kính của con cháu với tổ tiên.
Một trong những hoạt động được cộng đồng các dân tộc và du khách chờ mong là hoạt động tổ chức dựng cây nêu ngày Tết - phong tục truyền thống mang đậm nét văn hóa của cộng đồng các dân tộc. Cây nêu không chỉ thể hiện ý nghĩa “tống cựu, nghinh tân”, biểu tượng tâm linh, mà còn truyền tải những ý nghĩa nhân sinh tốt đẹp. Dựng cây nêu ngày Tết cũng là hoạt động được tổ chức đều đặn hàng năm tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam nhằm giới thiệu với du khách những phong tục lâu đời trong Tết Việt. Ngọn nêu vươn cao, mang theo ước vọng về một năm mới bình yên, hạnh phúc, thuận hòa tại “Ngôi nhà chung” của 54 dân tộc anh em.
Ngoài ra, du khách còn được hòa mình trong các hoạt động hàng ngày, cuối tuần, hội Xuân, chương trình du lịch homestay, trải nghiệm ẩm thực, trò chơi dân gian... nhằm giới thiệu nét văn hóa, phong tục tập quán của đồng bào, cùng các hoạt động trải nghiệm tại “Ngôi nhà chung” của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam tiếp tục diễn ra góp phần tăng cường giao lưu giữa các dân tộc, thu hút khách du lịch đến với Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.
Có thể nói, Chương trình “Xuân về trên bản làng” năm 2025 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị về văn hóa, ẩm thực của đồng bào các dân tộc giữa lòng Hà Nội.
Thủy Lê