Ảnh minh họa - Ảnh: Bloomberg.
Theo dữ liệu được Tổng cục Hải quan nước này công bố vào thứ Bảy vừa rồi, lượng hàng xuất khẩu đất hiếm trong tháng 9 đạt 6.538 tấn, giảm so với 7.338 tấn của tháng 8. Sự sụt giảm này diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh thắt chặt kiểm soát đối với các khoáng sản chiến lược, gây ra những tác động lan tỏa trong chuỗi cung ứng toàn cầu và làm gia tăng căng thẳng với Washington.
Xuất khẩu các sản phẩm đất hiếm - những kim loại được sử dụng rộng rãi trong sản xuất xe điện, vũ khí và sản xuất công nghệ cao - của Trung Quốc đã chứng kiến sự gia tăng ổn định trong những tháng trước đó, đưa lượng xuất khẩu nhóm mặt hàng này trong tháng 8 lên mức cao nhất kể từ ít nhất năm 2012.
Tuy nhiên, trong tháng 10 này, Trung Quốc đã công bố các biện pháp hạn chế mới đối với đất hiếm, bao gồm việc mở rộng kiểm soát xuất khẩu đối với các sản phẩm được giao dịch ngoài Trung Quốc có chứa dù chỉ một lượng nhỏ vật liệu có nguồn gốc từ Trung Quốc. Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã chỉ trích các biện pháp này, gọi đây là một mối đe dọa đối với an ninh cung ứng toàn cầu, trong khi các quan chức Trung Quốc nói rằng họ chỉ đang phản ứng với sự leo thang trong các hạn chế thương mại do Mỹ áp đặt.
Trung Quốc bắt đầu áp kiểm soát đối với một số lô hàng đất hiếm vào tháng 4 năm nay. Sau đó, xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc đã giảm mạnh trước khi thỏa thuận đình chiến thương mại Mỹ - Trung tạm thời mang lại vài tháng phục hồi.
Hiện tại, các chiến thuật cứng rắn của Bắc Kinh trong vấn đề đất hiếm đang gây ra sự phản đối toàn cầu. Tại chuỗi sự kiện thường niên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) tại Washington tuần vừa rồi, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã gợi ý các quốc gia trong khối 7 nền công nghiệp phát triển (G7) phối hợp phản ứng với việc Trung Quốc thắt chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm.
Thị trường hiện đang chờ cuộc gặp dự kiến giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Trump tại Hàn Quốc vào cuối tháng 7, coi cuộc gặp này có thể là cơ hội để Mỹ và Trung Quốc tìm ra giải pháp cho những căng thẳng gần đây và gia hạn thêm thỏa thuận đình chiến thuế quan dự kiến hết hạn vào ngày 10/11.
Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva hôm thứ Sáu nói rằng bà hy vọng có một thỏa thuận giữa Mỹ và Trung Quốc để tránh việc gián đoạn dòng chảy đất hiếm trong nền kinh tế toàn cầu, đồng thời nhấn mạnh rằng những hạn chế như vậy sẽ có "tác động lớn" đến tăng trưởng kinh tế
Phát biểu tại một cuộc họp báo trong khuôn khổ chuỗi sự kiện thường niên của IMF và WB, bà Georgieva nói rằng một sự gián đoạn như vậy sẽ làm gia tăng bất định và gây tổn hại đến bức tranh tăng trưởng toàn cầu vốn đã suy yếu.
"Vẫn còn cảm giác lo lắng, vì hiệu suất của nền kinh tế thế giới đang thấp hơn mức chúng ta cần, và vì một đám mây đen bất định vẫn đang treo lơ lửng, và sự bất định đó đã trở thành điều bình thường mới”, người đứng đầu IMF nói.
Điệp Vũ