Thị trường dần phục hồi cuối năm
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tháng 11/2025, Việt Nam xuất khẩu khoảng 320 nghìn tấn gạo, đạt 169,8 triệu USD. Lũy kế 11 tháng, xuất khẩu gạo đạt 7,5 triệu tấn và 3,83 tỷ USD, giảm lần lượt 11,5% và 27,7% so với cùng kỳ năm trước. Giá xuất khẩu gạo bình quân 11 tháng còn 512,1 USD/tấn, thấp hơn 18,3% so với cùng kỳ.
11 tháng năm 2025, xuất khẩu gạo đạt 7,5 triệu tấn và 3,83 tỷ USD, giảm lần lượt 11,5% và 27,7% so với cùng kỳ năm trước. Ảnh minh họa
Philippines tiếp tục là thị trường lớn nhất, chiếm 39,8% thị phần. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu sang thị trường này giảm tới 34,9%. Trái lại, Ghana và Bờ Biển Ngà tăng trưởng tích cực, lần lượt tăng 29,8% và 79,8%. Trong nhóm 15 thị trường lớn, Bangladesh tăng mạnh nhất với mức tăng 155,1 lần, còn Malaysia giảm sâu 51,3%.
Thông tin từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), hiện giá xuất khẩu gạo thơm 5% tấm giá dao động ở mức 420 - 440 USD/tấn; gạo 100% tấm dao động ở mức 314 - 318 USD/tấn; gạo Jasmine giá dao động 447 - 451 USD/tấn. Thị trường lúa gạo Việt Nam thêm yếu tố hỗ trợ tích cực khi thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam Philippines dự kiến dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu gạo kéo dài 4 tháng vào đầu tháng 1/2026. Trong thời gian ngừng nhập, phần lớn lô hàng thương mại bị hoãn để Chính phủ nước này đánh giá lại sản lượng nội địa, khiến nhu cầu tích lũy tăng.
Các doanh nghiệp cho biết nhu cầu nhập khẩu thường tăng dịp cuối năm, cùng với việc thương lái trong nước thu mua mạnh trong bối cảnh nguồn cung trên đồng hạn chế, giúp giá lúa gạo tăng trở lại. Bên cạnh đó, hoạt động đàm phán hợp đồng từ các đối tác Philippines cho thời điểm giao hàng từ tháng 1/2026 tạo thêm hy vọng cho thị trường.
Thị trường còn được tiếp sức bởi thỏa thuận thương mại gạo ổn định và bền vững giữa Việt Nam và Singapore vừa được ký kết. Singapore mỗi năm nhập 350.000-400.000 tấn gạo và là một trong những thị trường tiêu thụ quan trọng của Việt Nam. Chất lượng gạo Việt ngày càng được người tiêu dùng Singapore ghi nhận, trong khi Việt Nam có nguồn cung ổn định và đang chuyển dịch sang các dòng sản phẩm chất lượng cao, phát thải thấp.
Tận dụng cơ hội mới, nâng chuẩn gạo Việt để tăng cạnh tranh
Theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), đến nay, Đồng bằng sông Cửu Long đã xuống giống gần 400.000 ha lúa Đông Xuân 2025-2026, trên tổng kế hoạch khoảng 1,3 triệu ha. Các địa phương đang đẩy nhanh tiến độ, dự kiến hoàn thành gieo sạ trong tháng 12/2025.
Khoảng giữa tháng 2 đến cuối tháng 3/2026, khu vực bước vào thu hoạch rộ. Đây là thời điểm nguồn cung dồi dào nhất trong năm, tạo áp lực tiêu thụ lớn. Tuy nhiên, nếu nhu cầu thị trường quốc tế phục hồi đúng kỳ vọng, áp lực giảm giá lúa trong nước có thể được giảm đáng kể.
Cơ cấu sản xuất của Việt Nam đang tiếp tục dịch chuyển theo hướng gạo chất lượng cao, giảm phát thải carbon và minh bạch nguồn gốc. Đây cũng là lý do Singapore ưu tiên ký kết biên bản hợp tác (MOC) với Việt Nam về thương mại gạo bền vững.
Ông Cao Xuân Thắng, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Singapore, cho hay, định hướng của gạo Việt phù hợp với chiến lược an ninh lương thực của Singapore. Do đó, MOC không chỉ mang ý nghĩa thương mại mà còn mang tính chiến lược trong hợp tác bền vững và đảm bảo an ninh lương thực khu vực.
Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Lê Thanh Tùng, Tổng Thư ký Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam, cho biết, thỏa thuận thương mại gạo với Singapore là bước tiến quan trọng, không chỉ vì giá trị tiêu thụ mà còn bởi vai trò trung chuyển của Singapore trong chuỗi cung ứng khu vực. Đây là cơ hội để gạo Việt mở rộng hiện diện, tiếp cận nhiều thị trường hơn và xây dựng thương hiệu rõ nét hơn.
Hiện gạo Việt Nam đã xuất khẩu sang hơn 150 quốc gia. Bên cạnh việc duy trì các thị trường truyền thống, chiến lược đa dạng hóa đang hướng mạnh tới châu Phi, Brazil, Trung Á… nhằm giảm rủi ro từ biến động thị trường toàn cầu.
Nhờ cải thiện chất lượng và lợi thế cạnh tranh về giá, gạo Việt đáp ứng tốt các tiêu chuẩn khắt khe tại các thị trường khó tính như EU, Nhật Bản. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng ngành hàng cần tiếp tục đẩy mạnh nâng cao chất lượng giống, công nghệ canh tác, chế biến và hoàn thiện hệ sinh thái thương hiệu. Đặc biệt, chuyển đổi sản xuất theo hướng xanh, sạch và minh bạch sẽ là “tấm vé” để doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao của nhà nhập khẩu.
Trong bối cảnh thị trường gạo quốc tế biến động mạnh, việc Việt Nam củng cố năng lực sản xuất bền vững, mở rộng thị trường và tận dụng cơ hội từ các thỏa thuận song phương sẽ là nền tảng quan trọng để giữ vững vị thế một trong ba quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho hay: Tính đến cuối tháng 11, cả nước đã gieo cấy được 7,1 triệu ha lúa, giảm 0,1% so với cùng kỳ năm trước; diện tích lúa đã thu hoạch ước đạt 6,95 triệu ha, tăng 0,4% so với cùng kỳ năm trước; sản lượng ước trên diện tích thu hoạch đạt 42,56 triệu tấn, bằng 100,1% so với cùng kỳ.
Nguyễn Hạnh