Thủy sản là một trong những nhóm hàng xuất khẩu tăng trưởng khá
Đó là nội dung khẳng định của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam tại “Hội nghị thúc đẩy xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2025” do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 12/8 tại TP. Hồ Chí Minh.
Xuất khẩu tăng trưởng tích cực
Chia sẻ với doanh nghiệp, Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh, năm 2025 mở ra nhiều thuận lợi để đẩy mạnh xuất khẩu. Ngay từ đầu năm, Bộ đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm phát huy kết quả của năm 2024 và hoàn thành mục tiêu năm 2025.
Nhờ vậy, trong 7 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu toàn ngành đạt 39,7 tỷ USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nông sản đạt 21,5 tỷ USD (tăng 17%), lâm sản 10,4 tỷ USD (tăng 8,6%), thủy sản 6,1 tỷ USD (tăng 13,8%), sản phẩm chăn nuôi 339,2 triệu USD (tăng 22,1%).
Đây là tín hiệu tích cực về xuất khẩu của ngành. Ba thị trường lớn là Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản đều duy trì tăng trưởng, dù bối cảnh còn nhiều khó khăn. Đặc biệt, xuất khẩu sang châu Âu tăng mạnh 49%, đạt 4,3 tỷ USD; Trung Đông tăng 10,9%; châu Phi tăng 8,9%.
Điều này cho thấy các thị trường ngoài nhóm trọng điểm cũng đang mở rộng. Bên cạnh thuận lợi, ngành vẫn đối mặt nhiều thách thức, nhất là thuế đối ứng từ Hoa Kỳ. Tuy nhiên, các doanh nghiệp nông sản Việt Nam vẫn khẳng định, có nhiều cơ hội để vào thị trường này.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam chia sẻ tại hội nghị
Nếu đồng thời thúc đẩy đa dạng hóa các thị trường khác, thì khả năng đạt mục tiêu kim ngạch 65 tỷ USD trong năm 2025 là hoàn toàn khả thi. Thứ trưởng Trần Thanh Nam cũng đề xuất các giải pháp trọng tâm, trong đó ưu tiên xây dựng vùng nguyên liệu - yếu tố then chốt để nâng cao giá trị và năng lực cạnh tranh; cùng với đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng và chuyển hướng thị trường xuất khẩu.
Tại hội nghị, các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp đã phấn khởi chia sẻ những kết quả xuất khẩu trong thời gian qua.
Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam Đỗ Hà Nam cho biết, trong 7 tháng đầu năm, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 5,5 triệu tấn, kim ngạch đạt 2,8 tỷ USD. Trong bối cảnh nhiều quốc gia xuất khẩu gạo sụt giảm, Việt Nam vẫn tăng sản lượng 3,1% dù giá giảm 19%.
Dự kiến cả năm 2025, Việt Nam sẽ đạt khoảng 8,8 triệu tấn, giữ vững vị trí quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới - thành tích được Thái Lan đặc biệt ngưỡng mộ khi nước này giảm tới 30% sản lượng xuất khẩu.
Gạo Việt Nam hiện đã xây dựng được thương hiệu riêng, được nhiều thị trường ưa chuộng, cung không đủ cầu. Giá xuất khẩu bình quân đạt 514 USD/tấn, cho thấy bước tiến tích cực. Ông Nam đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các cơ quan liên quan quan tâm, hỗ trợ để tận dụng tốt cơ hội này, đồng thời mở rộng thị trường sang Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Phi.
Với mặt hàng cà phê, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam Nguyễn Nam Hải đánh giá, niên vụ cà phê 2024 - 2025 có giá cao nhất từ trước tới nay, có thời điểm lên tới 5.850 USD/tấn. 7 tháng đầu năm, Việt Nam xuất khẩu 1,1 triệu tấn cà phê, tăng 66% so cùng kỳ.
Hiện doanh nghiệp trong nước đang đẩy mạnh xuất khẩu sang châu Phi - thị trường tiềm năng nhưng thanh toán chậm và rủi ro cao. Về lâu dài, cần phát triển giống gạo chất lượng cao và xây dựng vùng chuyên canh. Đặc biệt, gạo ST25 được kiều bào trên thế giới đánh giá rất ngon, thể hiện tình yêu gạo Việt và góp phần nâng cao hình ảnh quốc gia.
Châu Âu vẫn là thị trường xuất khẩu cà phê lớn nhất, đạt 670.000 tấn, kim ngạch đạt 3,6 tỷ USD; châu Mỹ khoảng 4,7%; châu Á 20,7%. Trước tình hình Hoa Kỳ áp thuế cao 20% sẽ đặt ra nhiều thách thức so với các nước cùng sản xuất cà phê, tuy nhiên cũng là cơ hội để các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu trong các tháng cuối năm.
Đa dạng thị trường xuất khẩu
Với những thách thức trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp đang nỗ lực đa dạng thị trường xuất khẩu.
Theo ông Nguyễn Nam Hải, các doanh nghiệp sản xuất cà phê đang mở rộng thị trường Trung Quốc, bởi đây là thị trường tiềm năng. Cà phê nhân xuất khẩu sang Trung Quốc chưa cao. Mới đây, Trung Quốc đã cấp phép cho 183 doanh nghiệp cà phê của Brazil được xuất khẩu vào thị trường này. Điều này cho thấy các doanh nghiệp Việt Nam cần sớm tiếp cận thị trường Trung Quốc.
Cà phê Việt Nam chủ yếu xuất khẩu, cà phê nội địa trong nước tiêu thụ chỉ dừng ở mức 15%. Các các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê chịu áp lực lớn về vốn kinh doanh; chịu áp lực về thuế trong nước, không được ngân hàng cho vay. Theo dự báo, 6 tháng cuối năm 2025 ngành cà phê sẽ xuất khẩu 1,5 triệu tấn.
Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) Tô Thị Tường Lan cho biết, trong 7 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu thủy sản đạt 6,22 tỷ USD, tăng 17,2% so với cùng kỳ năm 2024.
Tuy nhiên, theo bà Lan, nếu chính sách thuế đối ứng mới của Mỹ được áp dụng, cá tra cũng sẽ chịu tác động đáng kể về chi phí và giá thành trong bối cảnh thị trường Trung Quốc chững lại do tồn kho cao, doanh nghiệp buộc phải mở rộng xuất khẩu sang ASEAN, Nam Mỹ và Trung Đông.
Theo Bà Lan, những tháng cuối năm, bức tranh xuất khẩu thủy sản Việt Nam được dự báo sẽ “vừa thách thức vừa kỳ vọng”.
Tuy nhiên, cơ hội vẫn rộng mở. Sự hồi phục mạnh mẽ của thị trường Trung Quốc, ASEAN và Nhật Bản, cùng với tín hiệu gỡ bỏ rào cản kỹ thuật từ EU, mở ra dư địa tăng trưởng cho các dòng sản phẩm chế biến sâu.
Các hiệp định thương mại như EVFTA, CPTPP, UKVFTA tiếp tục tạo lợi thế thuế quan vượt trội so với các nước đối thủ. Dự báo cả năm 2025, xuất khẩu thủy sản có thể đạt khoảng 9 tỷ USD - 9,5 tỷ USD, kỳ vọng đạt mục tiêu 10 tỷ USD. Trong đó, tôm kỳ vọng 3,6 tỷ USD - 3,8 tỷ USD, cá tra 2 tỷ USD, cá ngừ khoảng 850 - 900 triệu USD và các hải sản khác đóng góp gần 3 tỷ USD.
Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Ngô Hồng Phong cho biết, bức tranh xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 7 tháng đầu năm 2025 tiếp tục có nhiều điểm sáng.
Theo ông Phong, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã khẳng định quyết tâm đạt ít nhất 65 tỷ USD xuất khẩu nông, lâm, thủy sản trong năm 2025. Định hướng trọng tâm gồm: duy trì ổn định các thị trường truyền thống, mở rộng thị trường mới, chuyển từ tăng sản lượng sang tăng giá trị gia tăng với sản phẩm chế biến sâu, và tìm đầu ra mới cho các mặt hàng gặp khó tại Hoa Kỳ.
Ông Phong khẳng định Bộ Nông nghiệp và Môi trường tin tưởng, với sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Chính phủ và Bộ, cùng sự chủ động của doanh nghiệp, hiệp hội và địa phương, mục tiêu 65 tỷ USD xuất khẩu nông, lâm, thủy sản năm 2025 hoàn toàn trong tầm tay, bất chấp những biến động của thị trường quốc tế.
Lê Thu