Xuất khẩu thủy sản: Tận dụng 'thời gian vàng' để tăng tốc

7 giờ trướcBài gốc

Tăng tốc trong “thời gian vàng”

Theo bà Lê Hằng - Phó Tổng thư ký Vasep, trong tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu thủy sản ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng, chủ yếu nhờ vào chiến lược chủ động ứng phó của doanh nghiệp (DN) trước chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ. Theo đó, tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản 5 tháng đầu năm đạt trên 4,34 tỷ USD, tăng 22% so với cùng kỳ 2024. Riêng tháng 5 ghi nhận mức gần 997 triệu USD, tăng 20%. Đáng chú ý, thị trường Mỹ là điểm nhấn với kim ngạch hơn 234 triệu USD trong tháng 5, tăng vọt 61% so với cùng kỳ – mức tăng mạnh nhất trong số các thị trường lớn.

Doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường để đẩy mạnh tăng trưởng xuất khẩu. Ảnh: Quang Vinh

Theo Vasep, nguyên nhân chủ yếu đến từ “khoảng trống” chính sách thuế khi từ ngày 9/4 - 9/7, Mỹ áp dụng mức thuế tạm thời 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, thấp hơn nhiều so với mức 46% cảnh báo trước đó. Tranh thủ giai đoạn này, nhiều DN Việt đã tăng tốc giao hàng. Đáng chú ý, tôm tiếp tục là mặt hàng dẫn đầu với kim ngạch xuất khẩu hơn 1,71 tỷ USD, tăng 32%. Riêng trong tháng 5, xuất khẩu tôm đạt trên 415 triệu USD – mức cao nhất kể từ đầu năm. Cá tra cũng ghi nhận mức tăng tích cực 11% trong 5 tháng. Riêng tháng 5 tăng 13%, trái ngược với mức tăng nhẹ chỉ 4% của tháng 4. Xuất khẩu cá tra sang Mỹ, vốn giảm mạnh trong tháng 4, đã phục hồi đến 35% trong tháng 5 là minh chứng cho sự điều chỉnh linh hoạt về lịch giao hàng của các DN. Tương tự, cá ngừ cũng cho thấy tín hiệu phục hồi, dù chậm hơn. Sau khi giảm nhẹ trong tháng 4, xuất khẩu cá ngừ đã tăng 7,6% trong tháng 5, nâng tổng kim ngạch 5 tháng lên hơn 405 triệu USD, tăng 5%. Các nhóm sản phẩm khác như mực, bạch tuộc, nhuyễn thể có vỏ... đều tăng trưởng mạnh.

Về phía thị trường, Mỹ là tâm điểm của biến động. 5 tháng đầu năm, xuất khẩu sang thị trường này đạt 774 triệu USD, tăng 27%. Tuy nhiên, tăng trưởng cao trong tháng 5 chủ yếu mang tính thời điểm. Sau ngày 9/7, nếu mức thuế quay về mốc 46% như dự kiến, nhiều DN sẽ buộc phải ngừng giao hàng, dẫn đến nguy cơ suy giảm đơn hàng mạnh trong quý III.

Trong khi đó, EU và Nhật Bản ghi nhận mức tăng trưởng ổn định hơn, lần lượt 14% và 18% trong 5 tháng. Thị trường Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) tiếp tục là điểm tựa quan trọng, với mức tăng lên tới 50%, đặc biệt là các mặt hàng như tôm (+90%) và nhuyễn thể có vỏ (+285%).

Còn nhiều rào cản

Bên cạnh những yếu tố tích cực, bà Lê Hằng đánh giá, đằng sau sự tăng trưởng ngắn hạn, ngành thủy sản đang phải đối mặt với thách thức từ chính sách thuế của Mỹ. Mức thuế lên tới 46% nếu được áp dụng sẽ làm đội chi phí, tạo gánh nặng thuế chồng thuế và đẩy nhiều DN, đặc biệt là DN nhỏ vào thế bấp bênh. Hệ quả không chỉ là mất đơn hàng mà còn có nguy cơ phá vỡ toàn bộ chuỗi cung ứng và làm gia tăng thất nghiệp cục bộ tại các địa phương có ngành sản xuất thủy sản.

Các nước như Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan hay các nhà sản xuất cá hồi Nam Mỹ cũng đang tìm cách ứng phó hoặc tranh thủ cơ hội thị phần. Đặc biệt, các nhà xuất khẩu từ Mỹ Latinh như Brazil hay Chile được cho là sẽ hưởng lợi nếu Việt Nam bị loại khỏi chuỗi cung ứng vào Mỹ do mức thuế cao.

“Xuất khẩu thủy sản Việt Nam năm 2025 phụ thuộc lớn vào kịch bản thuế quan sau ngày 9/7. Nếu mức thuế giữ ở 10% hoặc được xóa bỏ, Việt Nam có thể giữ vững hoặc vượt mốc 10 tỷ USD. Tuy nhiên, nếu thuế lên 46%, tổng kim ngạch cả năm có thể giảm về mức 9 tỷ USD, với nhiều rủi ro kéo dài” - bà Hằng dự báo.

Trước những biến động khó lường từ thị trường, giới chuyên gia cho rằng, các DN cần chủ động chuyển hướng sang các thị trường có tiềm năng và ưu đãi thuế quan, đặc biệt là tận dụng các FTA để mở rộng xuất khẩu sang EU, Nhật Bản, Hàn Quốc là những thị trường mở rộng cửa với thủy sản Việt. DN cũng nên tập trung khai thác thị trường mới như Trung Đông, Nam Mỹ để phân tán rủi ro, giảm phụ thuộc vào một vài thị trường. Đơn cử, tôm Việt Nam vào EU được miễn thuế, trong khi sản phẩm từ Trung Quốc vẫn chịu thuế suất từ 12 - 20%.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến khẳng định, đa dạng hóa thị trường không chỉ là yêu cầu cấp thiết trước mắt mà còn là chiến lược dài hạn. DN cần đáp ứng tiêu chuẩn đa dạng của các thị trường xuất khẩu, kể cả những thị trường khó tính như Halal.

Theo Vasep, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã công bố kết quả chính thức của kỳ rà soát hành chính lần thứ 20 (POR20) đối với thuế chống bán phá giá (CBPG) áp dụng cho sản phẩm phile cá tra đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam. Theo đó, 7 DN xuất khẩu cá tra Việt Nam được hưởng mức thuế CBPG 0%, tăng thêm 6 đơn vị so với kỳ rà soát trước (POR19).

Lê Bảo

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/xuat-khau-thuy-san-tan-dung-thoi-gian-vang-de-tang-toc-10308730.html