VASEP cho rằng, sự phục hồi nhu cầu tại các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ, EU và khối CPTPP, cùng khả năng thích ứng linh hoạt của doanh nghiệp trong cơ cấu sản phẩm và thị trường, đã giúp ngành tôm Việt lấy lại đà tăng trưởng, dù vẫn đối mặt thách thức về thuế chống bán phá giá từ Mỹ.
Tôm chân trắng tiếp tục là sản phẩm chủ lực với kim ngạch hơn 2,2 tỷ USD, chiếm 65% tổng giá trị xuất khẩu, tăng 9%. Trong đó, nhóm tôm chân trắng chế biến (HS16) đạt gần 1 tỷ USD, tăng 12%. Tôm sú đạt 343 triệu USD, tăng nhẹ 2%, nhờ nhu cầu ổn định từ Nhật Bản và Trung Quốc ở phân khúc tôm size lớn và tôm sinh thái. Đáng chú ý, nhóm tôm khác (tôm hùm, tôm mũ ni...) tăng mạnh 91%, đạt gần 870 triệu USD, phản ánh xu hướng mở rộng danh mục sản phẩm và nhu cầu cao ở các thị trường thu nhập cao.
(Ảnh minh họa)
Về thị trường, Trung Quốc và Hồng Kông tiếp tục là điểm sáng với 966 triệu USD, tăng 65%, chiếm gần 30% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm. Nhu cầu tăng mạnh ở phân khúc tôm sống, tôm hùm và sản phẩm cao cấp, song tồn kho đang tăng nhanh, có thể khiến nhập khẩu điều chỉnh trong quý 4.
Tại Mỹ, kim ngạch đạt 587 triệu USD, tăng 4%, duy trì vị thế là thị trường lớn thứ ba. Tuy nhiên, ngành đang đối mặt nguy cơ bị áp thuế chống bán phá giá, khiến doanh nghiệp thận trọng hơn với hợp đồng dài hạn, đồng thời chuyển hướng sang EU và châu Á để giảm rủi ro.
Khối CPTPP đạt gần 941 triệu USD, tăng 34%, trong đó Nhật Bản dẫn đầu với 426 triệu USD (chiếm 12% tổng kim ngạch), phản ánh nhu cầu ổn định với các sản phẩm chế biến tiện lợi, đạt chuẩn bền vững. Tại EU, kim ngạch đạt 434 triệu USD, tăng 21%, với Đức, Bỉ và Hà Lan là các thị trường tăng mạnh (6–28%), nhờ sản phẩm đạt chứng nhận ASC, hữu cơ, carbon thấp.
Ngoài ra, Hàn Quốc và Đài Loan tăng trưởng hai con số (13% và 36%), trong khi Nga và Canada chững lại. Tại vùng nuôi trọng điểm, giá tôm nguyên liệu duy trì ổn định ở mức cao nhờ nhu cầu tiêu thụ nội địa và xuất khẩu tăng, trong bối cảnh nguồn cung giảm do nghịch vụ.
VASEP dự báo, xuất khẩu tôm quý 4 có thể điều chỉnh giảm do thách thức tại thị trường Mỹ. Tuy nhiên, việc Indonesia bị siết xuất khẩu sang Mỹ và Ecuador tập trung nguồn hàng cho Trung Quốc đang mở ra cơ hội cho doanh nghiệp Việt mở rộng tại các thị trường khác như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc. Về dài hạn, ngành tôm Việt cần đẩy mạnh chuyển đổi xanh, số hóa chuỗi cung ứng và đầu tư vào sản phẩm giá trị gia tăng để duy trì năng lực cạnh tranh trong năm 2026.
Hải Nam