Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 6 tháng đầu năm ước tăng gần 16% so với cùng kỳ
Tại buổi Họp báo thường kỳ quý II chiều 19/6, bà Mai Thu Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch, Tài chính và Quản lý doanh nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, trong 5 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 355,79 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu tăng 14,0%; nhập khẩu tăng 17,5%. Cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 4,67 tỷ USD.
Dự kiến, trong 6 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt khoảng 426–430 tỷ USD, tăng khoảng 15,5–15,8% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu ước đạt khoảng 215–217 tỷ USD, tăng khoảng 13,8–14%; Kim ngạch nhập khẩu ước đạt khoảng 211–213 tỷ USD, tăng khoảng 17–17,2%. Xuất siêu ước đạt 3,5–4 tỷ USD.
Trong nửa cuối năm, xuất khẩu tiếp tục phục hồi nhờ đơn hàng tăng trở lại từ Mỹ và EU, đặc biệt là nhóm điện tử, dệt may, nông sản chế biến. Thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vẫn duy trì tích cực, tập trung vào công nghệ cao, điện tử, năng lượng tái tạo (nhờ các nhà đầu tư Nhật, Hàn, Singapore, Mỹ tái cơ cấu chuỗi).
Việc các nước công nghiệp phát triển tiếp tục đẩy mạnh chiến lược đa dạng hóa nguồn cung, đa dạng hóa chuỗi cung ứng, đa dạng hóa đầu tư sẽ giúp Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất và xuất khẩu quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Các nước khu vực châu Âu, châu Mỹ đẩy mạnh phát triển kinh tế xanh, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn mở ra nhiều cơ hội hợp tác mới cũng như dành nhiều hỗ trợ tín dụng và công nghệ đối với Việt Nam...
"Kịch bản tăng trưởng xuất khẩu và cán cân thương mại theo Nghị quyết 25 về cơ bản vẫn đang được đảm bảo, phù hợp với mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả năm đạt từ 8% trở lên", bà Hiền đánh giá.
Bà Mai Thu Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính và Quản lý doanh nghiệp, Bộ Công Thương. Ảnh: Báo Công thương.
Về khó khăn, bà Hiền cũng lưu ý doanh nghiệp Việt phải thích ứng với quy định khắt khe hơn của Liên minh châu Âu (EU) như CBAM (thuế carbon biên giới) và đối tác toàn cầu về chuỗi cung ứng bền vững. Trong khi, Việt Nam vẫn thiếu các nền tảng logistics hiện đại, chi phí vận tải nội địa cao, thiếu hệ sinh thái hỗ trợ chuyển đổi số công nghiệp, khiến doanh nghiệp khó mở rộng quy mô và năng suất.
Việc các nước đa dạng hóa nguồn cung ngoài Trung Quốc, tập trung vào một số đối tác gần thị trường và đối tác tương đương với Việt Nam như Thổ Nhĩ Kỳ, Mexico, Ấn Độ, Indonesia, Bangladesh... sẽ làm gia tăng sự cạnh tranh trên các thị trường xuất khẩu của Việt Nam...
Để hoàn thành nhiệm vụ kế hoạch, trong thời gian tới ngành Công Thương sẽ tiếp tục chú trọng công tác thông tin thị trường nhằm kịp thời thông tin với các Hiệp hội ngành hàng về những diễn biến của thị trường xuất khẩu để doanh nghiệp kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp, định hướng tìm kiếm đơn hàng từ các thị trường;
Thường xuyên cập nhật thông tin về tình hình thị trường nước ngoài; các quy định, tiêu chuẩn, điều kiện của thị trường nước ngoài có thể tác động đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam và khuyến nghị đối với các địa phương, hiệp hội và doanh nghiệp xuất nhập khẩu.
Theo dõi chặt chẽ tình hình diễn biến về giá cước và biến động của thị trường vận tải kho vận trên thế giới và trong nước để có khuyến nghị kịp thời với cộng đồng doanh nghiệp.
Thường xuyên rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh thực hiện thông qua dịch vụ công trực tuyến giúp tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu.
Chủ động trong xây dựng các giải pháp, chính sách kịp thời, các đơn vị thuộc Bộ phối hợp để nghiên cứu, xây dựng kịch bản dự báo, phân tích, đề xuất giải pháp phản ứng chính sách kịp thời với khả năng xảy ra chiến tranh thương mại trên thế giới.
Tiếp tục triển khai các giải pháp đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, hướng tới thúc đẩy xuất khẩu sang đa dạng các thị trường mới, song song với các thị trường trọng điểm.
Khai thác hiệu quả các Hiệp định Thương mại tự do (FTA), bên cạnh việc đẩy nhanh tiến độ đàm phán các FTA mới và các FTA nâng cấp; đẩy nhanh tiến độ nội luật hóa các cam kết, tiếp tục triển khai các hoạt động đào tạo tập huấn các cam kết trong đó trọng tâm là đào tạo về quy tắc xuất xứ để doanh nghiệp nắm bắt và tận dụng.
Thường xuyên trao đổi, cảnh báo các tổ chức cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) về việc lưu ý tới một số mặt hàng có nguy cơ cao về gian lận xuất xứ hàng hóa; chủ động tổ chức các đoàn kiểm tra, xác minh khi có nghi vấn về gian lận xuất xứ.
"Đẩy mạnh xúc tiến thương mại nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu cho hàng hóa Việt Nam; đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến theo hướng chuyên nghiệp và thích ứng với bối cảnh thị trường. Tập trung hỗ trợ ngành hàng, địa phương, doanh nghiệp xây dựng chiến lược thị trường xuất khẩu, đồng thời nâng cao năng lực tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu", đại diện Vụ Kế hoạch, Tài chính và Quản lý doanh nghiệp nêu rõ.
Biến động logistics toàn cầu: Doanh nghiệp cần sẵn sàng kịch bản ứng phó
Cũng liên quan đến xuất nhập khẩu, theo ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, những biến động mới nhất của thị trường logistics toàn cầu, từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ đến xung đột Trung Đông, đồng thời khuyến nghị doanh nghiệp nâng cấp hợp đồng và kịch bản rủi ro khi xuất khẩu.
Ông Hải nhắc lại mốc đầu tháng 4, khi Mỹ công bố áp thuế đối ứng với một loạt quốc gia, nhưng tạm hoãn 90 ngày, tạo khoảng thời gian để loạt thị trường điều chỉnh, trong đó có Việt Nam. "Riêng Trung Quốc, mức thuế cao nhất từng lên tới 145%, nay hạ còn 30% sau thỏa thuận song phương đã tạo một cú hích khiến các nhà xuất khẩu Trung Quốc dồn hàng sang Mỹ, kéo đội tàu và container tập trung vào các cảng châu Á”, ông Hải nói.
Lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu dẫn chứng: "Cước vận chuyển container 40 feet từ châu Á sang bờ Tây Mỹ đã nhảy từ 2.500–3.000 USD lên khoảng 4.000 USD, thậm chí cao hơn. Tình trạng thiếu container cục bộ lan tới Indonesia, Thái Lan, Malaysia. Tại Việt Nam, nguồn cung thắt chặt nhưng chưa chạm ngưỡng gay gắt như giai đoạn cao điểm Covid‑19”.
Cũng theo vị này, nguy cơ mới đến từ xung đột Israel – Iran. Các tuyến huyết mạch qua eo Hormuz, Bab‑el‑Mandeb và kênh đào Suez có thể bị gián đoạn; nếu buộc phải vòng qua mũi Hảo Vọng, chi phí vận tải sang châu Âu và bờ Đông Mỹ sẽ đội thêm đáng kể.
“Từ kinh nghiệm Covid‑19, doanh nghiệp phải cập nhật tình hình từng ngày, rà lại điều khoản logistics, vận chuyển, giao nhận để hạn chế rủi ro bất thường”, ông Hải khuyến cáo, đồng thời cho biết Bộ Công Thương đang phối hợp Bộ Xây dựng và giao thông, Bộ Tài chính theo dõi sát diễn biến và sẵn sàng hỗ trợ.
Trang Mai