Một cá nhân đã bị Tòa án quận Uijeongbu (Hàn Quốc) ra phán quyết buộc bồi thường thiệt hại cho các thành viên nhóm nhạc nam Kpop ảo PLAVE, sau khi có hành vi xúc phạm họ trên mạng. Vụ việc được xem là tiền lệ pháp lý đầu tiên tại Hàn Quốc liên quan đến quyền cá nhân trong môi trường siêu vũ trụ (metaverse).
Theo bản án được tuyên ngày 14/5 vừa qua, thẩm phán Jang Yoo Jin xác định bị đơn - được gọi là 'B' đã có hành vi xúc phạm danh dự của 5 thành viên nhóm PLAVE thông qua các bài viết và video mang nội dung lăng mạ, đồng thời đưa ra những cáo buộc liên quan đến danh tính đời thực của các cá nhân đứng sau hình đại diện. Thẩm phán kết luận hành vi này đã cấu thành "vi phạm nhân quyền", và yêu cầu bị đơn phải bồi thường cho mỗi thành viên 100.000 won (khoảng 73 USD).
Điểm đáng chú ý trong phán quyết là tuyên bố của thẩm phán: "Việc sử dụng hình đại diện trong thời đại siêu vũ trụ có thể được coi là một hình thức thể hiện bản thân và giao tiếp với người khác. Do đó, việc xúc phạm hình đại diện có thể được hiểu là xúc phạm đến chính người dùng đứng sau hình ảnh đó".
Trước đó, vào tháng 7/2024, bị đơn 'B' đã đăng tải các nội dung công kích PLAVE trên mạng, với ngôn từ mang tính xúc phạm và ám chỉ trực tiếp đến danh tính cá nhân của các thành viên thật. Trong phiên tòa, 'B' cho rằng những phát ngôn đó chỉ nhắm đến các nhân vật ảo chứ không phải người thật, nên không thể coi là hành vi xúc phạm cá nhân.
Tuy nhiên, lập luận này đã bị bác bỏ. Tòa án chỉ ra rằng: "Một người vẫn có thể bị xúc phạm ngay cả khi tên thật không được nhắc đến. Nếu người khác có thể suy luận hoặc nhận diện cá nhân đó dựa trên ngữ cảnh, thì phát ngôn đó vẫn bị xem là xúc phạm trực tiếp".
Đặc biệt, tòa nhấn mạnh rằng danh tính thật của các thành viên PLAVE dù không được công ty công khai chính thức, nhưng đã trở thành thông tin phổ biến trên mạng. Bị đơn khi đưa ra các lời lẽ công kích rõ ràng đã nhắm tới những người thật, do đó phải chịu trách nhiệm pháp lý.
Đây là lần đầu tiên một tòa án Hàn Quốc ra phán quyết công nhận hành vi lăng mạ các nhân vật ảo nếu gắn liền với danh tính cá nhân có thể cấu thành hành vi vi phạm nhân quyền đối với người thật. Giới quan sát nhận định vụ việc sẽ mở ra nhiều tranh luận và điều chỉnh trong cách tiếp cận pháp lý đối với không gian số, đặc biệt là trong bối cảnh các thực thể ảo ngày càng phổ biến trong ngành giải trí, giáo dục và kinh doanh.
PLAVE là nhóm nhạc thần tượng Kpop ảo ra mắt vào tháng 3/2023 với album đĩa đơn đầu tay Asterum. Nhóm gồm 5 thành viên: Yejun, Noah, Bamby, Eunho và Hamin. Dù hoạt động dưới định dạng nhân vật hoạt hình 3D, PLAVE đã nhanh chóng tạo dựng được cộng đồng người hâm mộ lớn, nhờ âm nhạc chất lượng và hình ảnh sáng tạo.
Vụ việc lần này càng cho thấy ranh giới giữa thế giới ảo và thực ngày càng mờ nhạt và không gian mạng cũng không còn là nơi vô trách nhiệm với lời nói.
Hoài Thương