Điều đó xuất phát từ tính nhân nghĩa, tính chính nghĩa của một đội quân chiến đấu, hy sinh vì lợi ích của nhân dân, của dân tộc; xuất phát từ sự kính yêu của nhân dân với lãnh tụ Hồ Chí Minh-người đã xây dựng và rèn luyện đội quân nhân nghĩa ấy.
Giá trị văn hóa quân sự độc đáo, đặc sắc
Gọi là Bộ đội Cụ Hồ trước hết vì Bác Hồ là người cha thân yêu của các lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam, là người đầu tiên đặt nền móng cho sự ra đời của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Đồng thời, cũng là người thường xuyên dìu dắt, quan tâm, chăm lo giáo dục, chỉ bảo, rèn luyện cho toàn thể cán bộ, chiến sĩ quân đội ta có lập trường cách mạng đúng đắn, bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần đoàn kết, ý chí chiến đấu dũng cảm, phẩm chất đạo đức trong sáng, một lòng một dạ phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với các đơn vị bộ đội bảo vệ bờ biển vùng Đông Bắc Tổ quốc, huyện Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh, ngày 31-3-1959. Ảnh tư liệu
Gọi là Bộ đội Cụ Hồ còn xuất phát từ tấm lòng biết ơn, ngưỡng mộ, kính yêu vô hạn của đội ngũ cán bộ, chiến sĩ quân đội ta với vị Cha già dân tộc.
Và sâu xa hơn, gọi là Bộ đội Cụ Hồ vì cán bộ, chiến sĩ quân đội ta luôn luôn khao khát, mong muốn được sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Được mang tên Bác bên mình, mỗi cán bộ, chiến sĩ như được tiếp thêm niềm tin, nghị lực để vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, không sợ hiểm nguy, hy sinh, sẵn sàng xả thân vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.
Bác như ngọn đuốc sáng soi đường cho mỗi bước đi của quân đội, vì thế tên Người đã trở thành sức mạnh tinh thần to lớn và hóa thân vào từng suy nghĩ, hành động của mỗi quân nhân cách mạng.
Mặt khác, tên gọi “Bộ đội Cụ Hồ”, theo cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp có nguồn gốc từ tên gọi “Bộ đội ông Ké”, “Bộ đội ông Cụ” mà đồng bào các dân tộc thiểu số ở chiến khu Việt Bắc trước đây đã trìu mến gọi các đơn vị vũ trang do Bác sáng lập. Đó là cách gọi thân thương, chân chất như tấm lòng của đồng bào đối với vị lãnh tụ của mình, mà nhiều người lúc đó chưa biết tên Bác.
Một quân đội sinh ra từ nhân dân; vì nhân dân mà chiến đấu, phục vụ; vinh dự được “quyền sở hữu” tên gọi của vị lãnh tụ tối cao của dân tộc, là một giá trị văn hóa quân sự rất độc đáo, đặc sắc.
Ngoài lợi ích của nhân dân, quân đội không có lợi ích nào khác
Cùng với tên gọi của người chiến sĩ là “Bộ đội Cụ Hồ”, quân đội ta còn sở hữu tên gọi chung là “Quân đội nhân dân Việt Nam”. Tên gọi này do Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt với ý nghĩa "từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, vì nhân dân phục vụ và gắn bó máu thịt với nhân dân".
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm xây dựng quân đội ta “thành một đội quân chân chính của nhân dân”. Người dạy: “Nhân dân ta là nền tảng, là cha mẹ của bộ đội”, nên bất luận ở cương vị nào, lúc nào bộ đội cũng phải xứng đáng là người đầy tớ trung thành, tận tụy của nhân dân.
Người thường xuyên giáo dục cán bộ, chiến sĩ quân đội ta là: “Đánh giặc để tranh lại độc lập thống nhất cho Tổ quốc, để bảo vệ tự do hạnh phúc của nhân dân. Ngoài lợi ích của nhân dân, quân đội không có lợi ích nào khác”.
Nhưng muốn hoàn thành nhiệm vụ, bộ đội phải dựa vào dân. Chính vì vậy, trong huấn thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hội nghị kiểm thảo Chiến dịch Đường số 18 đăng trên Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 4-5-1951, Người khẳng định: “Dân như nước, quân như cá. Phải làm cho dân hết sức giúp đỡ mình thì mình mới đánh thắng giặc”.
Để xứng đáng với những tên gọi yêu quý, thân thương đó, một trong những truyền thống, một trong những lời thề mà Quân đội nhân dân Việt Nam luôn đặt lên hàng đầu là “hiếu với dân”. Cũng chính vì thực hiện tốt truyền thống ấy, lời thề ấy mà Quân đội ta được nhân dân ủng hộ, không ngừng lớn mạnh, có thể đương đầu với tất cả các thế lực - dù cho thế lực đó lớn mạnh đến đâu đi nữa.
Từ khi ra đời đến nay, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ quân đội ta dù ở hoàn cảnh, điều kiện nào cũng luôn luôn “hiếu với dân”. Trong chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, bên cạnh kế hoạch đánh giặc, bao giờ bộ đội ta cũng có phương án bảo vệ dân nhằm hạn chế tổn thất của nhân dân.
Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn Bộ binh 739 (Bộ CHQS tỉnh Gia Lai) giúp người dân ở phường Quy Nhơn Đông động thổ xây dựng lại nhà mới. Ảnh: N.H
Trong thời bình, bộ đội ta vẫn là lực lượng nòng cốt xung kích trên mặt trận phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai để bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân. Những hình ảnh về Bộ đội cụ Hồ giúp dân trong cơn bão số 13 và đợt mưa lũ lịch sử tháng 11-2025 ở các tỉnh miền Trung, trong đó có khu vực phía Đông Gia Lai là một minh chứng điển hình.
Bão tan, lũ rút, những căn nhà bị sập vẫn ngổn ngang. Thực hiện “Chiến dịch Quang Trung” do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát động, lực lượng quân đội trên địa bàn tỉnh Gia Lai đảm nhận hỗ trợ xây dựng mới 100 căn nhà cho các gia đình có nhà bị sập hoàn toàn do các đợt bão lũ vừa qua tại tỉnh.
Những ngày này, cán bộ, chiến sĩ đang căng sức giúp dân dựng lại những căn nhà mới, phấn đấu phấn đấu bàn giao nhà trước 31-1-2026 để nhân dân kịp đón Tết Nguyên đán trong ngôi nhà mới.
* * *
Để xây dựng nền quốc phòng toàn dân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, chống lại hiệu quả âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, chúng ta luôn cần sự đoàn kết, ủng hộ của nhân dân để có “thế trận lòng dân” vững chắc. Muốn vậy, bộ đội ta ở đâu, lúc nào cũng phải nhớ mình là Bộ đội Cụ Hồ, phải nêu cao truyền thống “hiếu với dân”, kính trọng, giúp đỡ, bảo vệ dân để được dân tin yêu.
Dân tin yêu bộ đội cũng là tin yêu Đảng, làm theo lời Đảng, sát cánh cùng bộ đội bảo vệ quê hương; đây là cội nguồn làm nên sức mạnh vô bờ bến của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Thạc sĩ NGUYỄN THÀNH VINH