Xung đột Israel – Iran: Tác động đến giá dầu và cổ phiếu năng lượng, dầu khí?

8 giờ trướcBài gốc

Giá dầu phản ứng mạnh trước căng thẳng leo thang tại Trung Đông

Ngay sau khi thông tin về cuộc tấn công của Israel vào Iran được công bố vào sáng ngày 13/6 (giờ Việt Nam), giá dầu thô Brent và WTI đã tăng vọt. Dầu Brent có thời điểm tăng lên tới 11%, lên mức khoảng 73-77 USD/thùng, trong khi dầu WTI cũng ghi nhận mức tăng hơn 8%, dao động quanh ngưỡng 73-76 USD/thùng. Đây là mức tăng mạnh nhất trong ngày kể từ tháng 3/2022 khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát.

Tính đến ngày 15/6, giao tranh giữa hai nước đã leo thang khi Israel đã tấn công vào ít nhất 5 cơ sở dầu khí của Iran. Theo dữ liệu từ Tankertracker, phần lớn tàu chở dầu của Iran hiện đã rời khỏi các khu neo đậu tại đảo Kharg, cảng Assaluyeh và hiện đang phân tán trên khắp vùng Vịnh để đề phòng rủi ro bị tấn công. Trước tình trạng này, nhiều tổ chức đã dự báo giá dầu dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh trong ngắn hạn, đặc biệt khi lịch sử đã cho thấy giá dầu thường biến động mạnh khi khu vực Trung Đông – nơi tập trung nhiều quốc gia sản xuất dầu lớn – xảy ra xung đột.

Nguồn: Bloomberg, Công ty CP Chứng khoán Dầu khí (PSI) tổng hợp

Rủi ro đóng cửa eo biển Hormuz có thể đẩy giá dầu vượt 100 USD/thùng

Theo các tổ chức thế giới, trong kịch bản xấu hơn, nếu eo biển Hormuz – tuyến hàng hải chiến lược vận chuyển khoảng 20% lượng dầu mỏ thế giới – bị phong tỏa, giá dầu thô có thể tiếp tục tăng cao hơn nữa, tương tự như những diễn biến sau cuộc xâm lược Kuwait của Iraq năm 1990. Đây là một kịch bản hoàn toàn có thể xảy ra mặc dù xác suất là khá thấp.

Nguồn: Bloomberg, PSI tổng hợp

Cụ thể, eo biển Hormuz, một tuyến đường thủy chiến lược dài khoảng 161km, đóng vai trò then chốt trong thương mại năng lượng toàn cầu khi nối liền Vịnh Ba Tư với Ấn Độ Dương. Mỗi ngày, khoảng 21 triệu thùng dầu – tương đương gần 20% tổng tiêu thụ toàn cầu – được vận chuyển qua khu vực này. Không chỉ dừng lại ở dầu mỏ, eo biển Hormuz còn là tuyến vận chuyển chủ lực của gần 90 triệu tấn khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) xuất phát từ Qatar và UAE, chiếm khoảng 25% nhu cầu LNG trên thế giới. Trong bối cảnh đó, bất kỳ sự gián đoạn nào – kể cả ngắn hạn – đều có thể làm tê liệt hoạt động xuất khẩu năng lượng từ các quốc gia vùng Vịnh như Saudi Arabia, Iraq, UAE và Kuwait, qua đó gây ra những hệ lụy sâu rộng đối với thị trường năng lượng toàn cầu.

Năng lực vận chuyển thay thế qua đường ống hiện rất hạn chế, chỉ khoảng 6,5 triệu thùng mỗi ngày từ đường ống Đông–Tây của Saudi Arabia và hệ thống Habshan–Fujairah. Điều này đồng nghĩa với việc hơn 10 triệu thùng dầu/ngày – tức gần 10% nguồn cung toàn cầu – có nguy cơ bị gián đoạn. Theo Bloomberg, nếu eo biển Hormuz bị đóng cửa, giá dầu có thể tăng lên trên 100 USD/thùng do thiếu hụt nguồn cung từ các nước thuộc khu vực Vịnh Ba Tư. Ngoài ra, việc đóng cửa eo biển Hormuz cũng có thể khiến giá LNG tăng ít nhất 35% do gián đoạn dòng khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Qatar. Đồng thời, hoạt động khai thác khí đốt của Israel cũng có nguy cơ bị gián đoạn, hoặc nước này có thể tạm dừng xuất khẩu khí đốt sang Ai Cập, làm dấy lên lo ngại về nguồn cung và đẩy giá lên cao hơn nữa.

Theo các tổ chức nhận định, việc xung đột gia tăng sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Gián đoạn tại eo biển Hormuz có thể khiến tàu chở dầu phải đi vòng qua Mũi Hảo Vọng (Nam Phi), kéo dài thời gian vận chuyển, làm gia tăng đáng kể chi phí nhiên liệu và đẩy giá cước vận tải toàn cầu lên cao.

Triển vọng nào cho cổ phiếu dầu khí?

Giá dầu và cổ phiếu ngành dầu khí có mối quan hệ chặt chẽ, trong đó giá dầu đóng vai trò là yếu tố dẫn dắt chính ảnh hưởng đến lợi nhuận và là một phần động lực tác động đến diễn biến thị giá cổ phiếu. Nếu giá dầu tăng lên và có thể duy trì ở mức cao sẽ mang lại lợi nhuận đối với các doanh nghiệp trong ngành và hỗ trợ phần nào sự phục hồi chung của nền kinh tế thế giới. Trong đó, những công ty dịch vụ cho lĩnh vực thượng nguồn như PVS, PVD được kỳ vọng sẽ duy trì đà tăng trưởng nhờ hoạt động E&P sôi nổi.

Đối với PVD, các dự án rất lớn kỳ vọng được thực hiện như Lô B – Ô Môn, Nam Du U Minh sẽ là động lực phát triển của PVD trong trung và dài hạn. Bên cạnh đó, hiện 4 giàn khoan biển đều kín lịch khoan ở thị trường quốc tế đến hết năm 2025, thậm chí một số giàn có hợp đồng chắc chắn đến năm 2028. Riêng giàn tự nâng PV DRILLING VIII dự kiến đưa vào hoạt động từ tháng 9/2025.

Về PVS, hoạt động kinh doanh của công ty khả quan với lượng backlog Cơ khí và Xây dựng (M&C) đáng kể trị giá 3 tỷ USD cho dự án Lô B và điện gió ngoài khơi, đảm bảo khối lượng công việc ổn định ít nhất đến cuối năm 2028. Hiện tại, phần lớn các hợp đồng EPC hiện tại của PVS vẫn đang triển khai đúng tiến độ.

Ở phân khúc trung nguồn, GAS dự kiến cũng sẽ được hưởng lợi khi dự án Lô B – Ô Môn đi vào hoạt động với vai trò là đơn vị thu gom và phân phối khí cho chuỗi điện khí miền Tây, tạo ra nguồn doanh thu ổn định và dài hạn.

Đối với các doanh nghiệp ở hạ nguồn, BSR được kỳ vọng sẽ hưởng lợi nhờ việc crack spread tại châu Á được phục hồi trong thời gian tới nhờ nhu cầu tiêu thụ tăng và gia tăng hoạt động bảo dưỡng tại các nhà máy lọc dầu lớn trên toàn cầu. Bên cạnh đó, sản lượng sản xuất của BSR dự kiến sẽ đạt tăng trưởng tốt trong năm 2025 do việc khôi phục lại hoạt động sản xuất sau bảo dưỡng Nhà máy lọc dầu Dung Quất lần 5. Trong khi đó, DCM có thể cải thiện biên lợi nhuận nhờ giá bán Urê tăng, giá khí đầu vào giảm và triển vọng doanh thu dài hạn từ mảng NPK. Chính sách thuế GTGT 5% đối với phân bón được cho là sẽ giúp doanh nghiệp gia tăng sức cạnh tranh.

Nguyễn Minh Quang

Trưởng nhóm Phân tích Ngành năng lượng PSI

Nguồn PetroTimes : https://petrovietnam.petrotimes.vn/xung-dot-israel-iran-tac-dong-den-gia-dau-va-co-phieu-nang-luong-dau-khi-728907.html