Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy kêu gọi hợp tác khu vực. (Nguồn: PAP)
Theo TVP World (Ba Lan), những vụ xâm phạm không phận, được Ukraine và phương Tây cho là do máy bay không người lái Nga bay vào lãnh thổ Ba Lan tuần trước, làm gia tăng lo ngại trong bối cảnh căng thẳng liên quan Ukraine.
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cảnh báo đây là “lần gần nhất khu vực tiến tới xung đột công khai kể từ Thế chiến II”, khi máy bay phương Tây lần đầu trực tiếp tác chiến nhằm vào mục tiêu Nga tại Ukraine.
Sau sự việc, nhiều quốc gia châu Âu đã điều lực lượng tiếp viện tới Ba Lan, trong đó Anh triển khai các máy bay Eurofighter Typhoon. NATO cũng phát động chiến dịch “Canh gác Đông Âu” (Eastern Sentry) nhằm củng cố sườn phía Đông của liên minh.
Theo hãng tin PAP, ngày 19/9, Ba Lan thông báo hai máy bay chiến đấu Nga đã bay vào vùng an toàn quanh giàn khoan Petrobaltic trên Biển Baltic. Giàn khoan này thuộc sở hữu tập đoàn năng lượng Orlen của Ba Lan và khai thác dầu khí dưới đáy biển. Người phát ngôn lực lượng biên phòng biển Ba Lan, bà Katarzyna Przybysz, cho biết vụ việc đã xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế, song chưa phải biên giới quốc gia.
Sự cố diễn ra chỉ vài giờ sau khi Estonia báo cáo ba máy bay quân sự Nga xâm nhập không phận trong 12 phút, mà Tallinn gọi là “hành động vô liêm sỉ chưa từng có”. Trước đó một tuần, Romania cũng ghi nhận tình trạng tương tự.
Trước đó, ngày 14/9, Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski đề xuất thảo luận khả năng thiết lập vùng cấm bay trên không phận Ukraine. Ông cho biết vấn đề này từng được trao đổi với các nhà lãnh đạo châu Âu một năm trước, khi cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden còn tại nhiệm.
Phát biểu với báo chí ngày 20/9, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhấn mạnh: “Tôi tin rằng việc thảo luận và đưa ra quyết định chung là cần thiết. Điều này không chỉ nhằm ngăn chặn máy bay không người lái rơi xuống lãnh thổ Ukraine hay bay sang Ba Lan, mà còn để bảo đảm các quyết định được thống nhất”.
Trên mạng xã hội X, ông viết: “Ukraine đã chứng minh khả năng tự bảo vệ mình và châu Âu, nhưng để có một lá chắn đáng tin cậy, chúng ta phải hành động cùng nhau”.
Theo ông Zelensky nhấn mạnh hệ thống phòng không của Ukraine cần sẵn sàng đánh chặn máy bay không người lái không chỉ nhằm vào lãnh thổ Ukraine mà cả Ba Lan, trong khi Warsaw cũng sẽ triển khai hệ thống phòng không của riêng mình. Ông cho rằng miền Tây Ukraine, nơi hợp tác với Ba Lan khả thi nhất, có thể trở thành điểm khởi đầu cho nỗ lực này, trước khi mở rộng sang Romania.
Sau hơn ba năm rưỡi hứng chịu các cuộc tấn công đường không, Ukraine đã phát triển ngành công nghiệp máy bay không người lái và tích lũy kinh nghiệm đáng kể trong việc đối phó mối đe dọa từ loại vũ khí này. Kiev cho biết sẵn sàng chia sẻ chuyên môn với các đồng minh.
Ngày 18/9, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Denys Shmyhal thông tin quân đội và kỹ sư Ukraine sẽ phối hợp huấn luyện các đối tác Ba Lan trong một nhóm chung về chống máy bay không người lái.
Về phía Nga, hiện chưa có bình luận về thông tin trên.
Theo hãng tin TASS, Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong tuần qua, hệ thống phòng không nước này đã bắn hạ 1.667 máy bay không người lái cánh cố định, bốn quả bom dẫn đường và bốn hệ thống tên lửa phóng loạt HIMARS. Cũng theo cơ quan này, bốn khu định cư đã được kiểm soát, trong đó có Novonikolayevka thuộc vùng Dnepropetrovsk và Olgovskoye ở vùng Zaporozhye.
Thu Nhi