Ý nghĩa ông Công ông Táo: Tục lệ Tết Nguyên đán quan trọng của người Việt

12 giờ trướcBài gốc

Mặt hàng gà, xôi để bày mâm cúng ông Công, ông Táo sớm. Ảnh: Minh Quyết – TTXVN

Đây là dịp để người dân tiễn các vị thần Táo về trời, báo cáo với Ngọc Hoàng về tình hình trong năm qua của gia đình và chuẩn bị cho một năm mới ấm no, hạnh phúc. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về ý nghĩa ông Công ông Táo, cũng như các tục lệ liên quan trong bài viết dưới đây.

Ông Công ông Táo là ai?

Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, Táo Quân gồm ba vị thần: Táo Công (thần chồng), Táo Thác (thần vợ), và Táo Quân (thần con). Các vị thần này có nhiệm vụ cai quản việc bếp núc, bảo vệ gia đình và mùa màng. Họ là những người “canh gác” bếp lửa và có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của gia đình.

Theo quan niệm dân gian, mỗi năm vào ngày 23 tháng Chạp, ba vị Táo sẽ cưỡi cá chép bay về chầu Ngọc Hoàng trên thiên đình, báo cáo về công việc trong gia đình như mùa màng, sức khỏe, tình cảm của các thành viên trong gia đình. Vì vậy, lễ tiễn Táo Quân không chỉ là sự tôn kính đối với các vị thần mà còn thể hiện mong muốn gia đình có một năm mới an lành và thịnh vượng.

Ý nghĩa lễ tiễn ông Công ông Táo

Đồ cúng lễ được bày bán đa dạng tại các chợ dân sinh của Hà Nội. Ảnh: Minh Quyết – TTXVN

Tiễn Táo Quân về trời

Lễ tiễn Táo Quân là nghi thức quan trọng trong ngày 23 tháng Chạp của người Việt. Đây là dịp gia đình chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Công ông Táo với nhiều món ăn đặc trưng, như bánh chưng, gà luộc, mứt tết, cùng với cá chép sống được thả vào mâm cúng. Mục đích là tiễn Táo Quân về trời để các vị thần lên báo cáo công việc của gia đình với Ngọc Hoàng và xin Ngài ban phúc lộc, bình an cho gia đình trong năm mới.

Mong muốn một năm mới an lành

Lễ tiễn Táo Quân thể hiện nguyện vọng của mỗi gia đình về một năm mới bình an, công việc thuận lợi, gia đình hòa thuận, mùa màng bội thu. Việc thả cá chép vào cuối lễ cúng là biểu tượng của việc gửi Táo Quân về trời, và cá chép được coi là phương tiện giúp Táo Quân “bay” lên trời, đồng thời tượng trưng cho sự chuyển giao từ năm cũ sang năm mới.

Gìn giữ văn hóa tổ tiên

Lễ tiễn ông Công ông Táo còn thể hiện lòng tôn kính đối với tổ tiên và những giá trị văn hóa truyền thống của người Việt. Mặc dù xã hội hiện đại thay đổi, nhưng tục lệ này vẫn được duy trì trong nhiều gia đình Việt Nam, đặc biệt là tại các vùng nông thôn, nhằm giữ gìn bản sắc dân tộc và giáo dục thế hệ sau biết đến truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Cách tiến hành lễ cúng ông Công ông Táo

Mặt hàng vàng mã phục vụ lễ cúng ông Công, ông Táo. Ảnh: Minh Quyết – TTXVN

Chuẩn bị mâm cúng

Mâm cúng Táo Quân gồm các món ăn đặc trưng như cá chép, bánh chưng, gà luộc, xôi, và các món ăn thể hiện sự tôn kính. Mâm cúng không thể thiếu 3 con cá chép sống (mang theo 3 vị thần Táo về trời). Các gia đình có thể cúng ngoài trời hoặc trong nhà, tùy theo phong tục địa phương.

Thả á chép

Sau khi thực hiện lễ cúng, gia đình sẽ thả cá chép ra ao, hồ hoặc sông, với mong muốn Táo Quân được bình an về trời và gửi gắm lời chúc cho năm mới.

Dọn dẹp bếp núc

Trước khi cúng, gia đình thường dọn dẹp bếp núc sạch sẽ, nhằm thể hiện lòng tôn kính đối với các vị thần Táo. Việc này cũng là cách gia đình chuẩn bị cho một năm mới gọn gàng, sạch sẽ và may mắn.

Những điều kiêng kỵ trong lễ tiễn ông Công ông Táo

Không được để bếp bẩn: Bếp là nơi Táo Quân cai quản, nên việc giữ cho bếp sạch sẽ là điều quan trọng.

Không được cúng đồ ăn ôi thiu: Các món ăn cúng phải là đồ tươi ngon, thể hiện sự tôn trọng đối với Táo Quân.

Không được bỏ qua nghi thức thả cá chép: Thả cá chép là nghi thức quan trọng trong lễ tiễn ông Công ông Táo, nếu không thực hiện sẽ không hoàn chỉnh lễ cúng.

Ý nghĩa lễ tiễn ông Công ông Táo trong cuộc sống hiện đại

Cá chép vàng - “phương tiện” di chuyển của các Táo - vật không thể thiếu mỗi dịp ông Công ông Táo. Ảnh: Hoàng Hiếu - TTXVN

Mặc dù lễ tiễn Táo Quân đã trải qua nhiều thay đổi do sự phát triển của xã hội, nhưng giá trị văn hóa truyền thống này vẫn còn được gìn giữ trong nhiều gia đình Việt. Nó không chỉ thể hiện lòng tôn kính đối với các vị thần, mà còn là dịp để mỗi gia đình tụ họp, cùng nhau cầu mong sức khỏe, may mắn và hạnh phúc trong năm mới.

Tục lệ tiễn ông Công ông Táo giúp người dân Việt Nam giữ gìn các giá trị văn hóa, đồng thời nhắc nhở mỗi người về tầm quan trọng của gia đình, sự hòa thuận, và sự biết ơn đối với những người đã chăm sóc gia đình trong suốt một năm.

Thông tin mang tính tham khảo.

BNEWS/TTXVN

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/y-nghia-ong-cong-ong-tao-tuc-le-tet-nguyen-dan-quan-trong-cua-nguoi-viet/359580.html