Y tế Việt Nam trước vận hội kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

5 giờ trướcBài gốc

Đặc biệt, với sự quan tâm của Đảng, sự hỗ trợ của Nhà nước, sự tiến bộ của công nghệ và những nỗ lực không ngừng nghỉ của đội ngũ y bác sĩ, đây là thời điểm quan trọng để ngành y tế nước nhà vươn lên, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của nhân dân. Tuy nhiên, để tận dụng được vận hội từ “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, ngành y tế cần nhìn nhận thấu đáo các vấn đề hiện tại, cũng như thực hiện những giải pháp đột phá nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Hiện nay, hệ thống y tế Việt Nam hiện được vận hành theo 4 tuyến, đó là tuyến xã, tuyến huyện, tuyến tỉnh và tuyến trung ương, trong khi đó khám chữa bệnh được thực hiện theo 3 cấp chuyên môn, bao gồm ban đầu, cơ bản và chuyên sâu. Các bệnh viện tuyến trung ương tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đóng vai trò là các trung tâm chuyên khoa sâu, đảm nhận các lĩnh vực như ghép tạng, ung thư và các phẫu thuật phức tạp. Hệ thống y tế cơ sở trải khắp các vùng nông thôn, tuy nhiên, còn thiếu thốn về mặt trang thiết bị và nhân lực, khiến nhiều bệnh nhân phải di chuyển lên các bệnh viện tuyến trên để khám, điều trị.

Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong y tế. Đặc biệt, trong đại dịch COVID-19, Việt Nam đã chứng tỏ khả năng tự chủ về công nghệ sinh học khi phát triển thành công vaccine nội địa, điều mà ít quốc gia có thể đạt được. Các bệnh viện tuyến trung ương đã không ngừng cải thiện chất lượng dịch vụ với các kỹ thuật tiên tiến trong điều trị tim mạch, ung thư và phẫu thuật ghép tạng. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đáng ghi nhận, ngành y tế vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn, trong đó nổi bật là tình trạng quá tải tại các bệnh viện tuyến trên, bất cập trong việc phân bổ nguồn nhân lực y tế và sự chênh lệch về chất lượng dịch vụ giữa các vùng miền.

Chính phủ đã có những chính sách đầu tư mạnh mẽ cho y tế, coi đây là một trong những lĩnh vực ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Điều này thể hiện qua việc tăng cường ngân sách dành cho y tế công, xây dựng các bệnh viện mới, nâng cấp cơ sở hạ tầng và hỗ trợ đào tạo nhân lực. Chính sách hợp tác công-tư (PPP) cũng được khuyến khích nhằm thu hút vốn đầu tư từ khu vực tư nhân vào y tế, giúp cải thiện cơ sở vật chất và mở rộng các dịch vụ y tế chất lượng cao.

Việt Nam cũng đang đẩy mạnh hội nhập quốc tế trong lĩnh vực y tế. Tham gia vào các tổ chức như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các diễn đàn y tế khu vực và toàn cầu tạo điều kiện để Việt Nam tiếp cận với những tiến bộ y học mới nhất. Qua các chương trình hợp tác song phương và đa phương, các thỏa thuận hợp tác về nghiên cứu, đào tạo và chuyển giao công nghệ đã mở ra những cơ hội quan trọng cho ngành y tế Việt Nam phát triển.

Bên cạnh đó, cuộc cách mạng công nghệ mang đến những cơ hội vô giá cho ngành y tế. Công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (big data) đang thay đổi cách thức vận hành của y tế trên toàn cầu. Ứng dụng AI trong chẩn đoán hình ảnh y tế, dự báo bệnh tật và phân tích dữ liệu bệnh án đã góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và tối ưu hóa quy trình chăm sóc. Các ứng dụng y học từ xa (telemedicine) đã giúp kết nối bệnh nhân từ các vùng sâu, vùng xa với các chuyên gia y tế tại các thành phố lớn, tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận với các dịch vụ y tế chất lượng cao mà không cần di chuyển xa.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, ngành y tế Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức lớn. Một trong những thách thức nghiêm trọng nhất là sự thiếu hụt nguồn nhân lực y tế, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao. Các chuyên ngành mũi nhọn như phẫu thuật ghép tạng, y học hạt nhân và điều trị ung thư đòi hỏi đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn sâu, nhưng số lượng bác sĩ trong các lĩnh vực này vẫn còn hạn chế. Sự phân bổ không đồng đều của nhân lực y tế cũng là vấn đề đáng lo ngại. Nhiều bác sĩ, y tá tập trung tại các thành phố lớn, trong khi ở các vùng nông thôn, miền núi lại thiếu hụt nghiêm trọng.

Tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến trên cũng đang là một vấn đề nan giải. Các bệnh viện lớn như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Chợ Rẫy thường xuyên rơi vào tình trạng quá tải, dẫn đến việc bệnh nhân phải chờ đợi lâu để được khám và điều trị. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc sức khỏe mà còn tạo áp lực lớn cho đội ngũ y bác sĩ. Bên cạnh đó, nguồn lực tài chính dành cho y tế vẫn còn hạn chế, đặc biệt là trong việc đầu tư vào các thiết bị y tế hiện đại và xây dựng các cơ sở y tế mới.

Già hóa dân số cũng là một trong những thách thức đối với ngành y tế. Dân số già đi đồng nghĩa nhu cầu an sinh xã hội với người cao tuổi ngày càng tăng, gánh nặng bệnh tật trong chăm sóc người già tăng do chi phí chăm sóc, điều trị bệnh tật vừa tốn kém, vừa kéo dài. Trong khi, thực tế chi tiêu công ở hầu hết các quốc gia không đủ để đáp ứng nhu cầu chăm sóc ngày càng tăng ở nhóm người cao tuổi.

Một thách thức khác mà ngành y tế đang phải đối mặt là sự gia tăng của các dịch bệnh mới nổi và các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Đại dịch COVID-19 đã chứng minh rằng hệ thống y tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam, cần phải chuẩn bị tốt hơn để đối phó với các tình huống khẩn cấp y tế. Ngoài ra, biến đổi khí hậu và các vấn đề về môi trường cũng đang làm gia tăng nguy cơ bùng phát các dịch bệnh mới, đòi hỏi ngành y tế phải tăng cường năng lực dự báo và phòng chống dịch bệnh.

Để tận dụng được cơ hội và vượt qua thách thức, ngành y tế Việt Nam cần có những giải pháp chiến lược đột phá.

Trước hết, cần đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ y tế, đặc biệt là chuyển đổi số trong y tế. Việc triển khai các hệ thống hồ sơ bệnh án điện tử, sử dụng AI trong chẩn đoán và điều trị sẽ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và tối ưu hóa quy trình chăm sóc. Các bệnh viện cần được trang bị các thiết bị chẩn đoán hiện đại, đồng thời phát triển mô hình y tế thông minh và ứng dụng big data trong việc quản lý sức khỏe cộng đồng.

Phát triển nguồn nhân lực y tế cũng là một yếu tố then chốt để nâng cao năng lực ngành y tế. Các chương trình đào tạo chuyên sâu cần được mở rộng, kết hợp với việc cử nhân lực ra nước ngoài học tập và trao đổi kinh nghiệm. Đồng thời, các chính sách hỗ trợ và khuyến khích nhân viên y tế làm việc ở các vùng sâu, vùng xa cần được triển khai mạnh mẽ để đảm bảo sự phân bổ đồng đều nguồn nhân lực.

Phát triển hệ thống y tế cơ sở cũng là một trong những giải pháp quan trọng nhằm giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên. Cần đầu tư nâng cấp các trạm y tế xã, bệnh viện huyện để người dân có thể tiếp cận các dịch vụ y tế cơ bản ngay tại địa phương. Chương trình y tế dự phòng, giáo dục sức khỏe cộng đồng cũng cần được đẩy mạnh để giúp ngăn ngừa các bệnh tật từ giai đoạn sớm.

Bên cạnh đó, việc tự chủ trong sản xuất dược phẩm và trang thiết bị y tế cũng cần được chú trọng. Tăng cường đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) các loại thuốc đặc trị, vaccine và trang thiết bị y tế không chỉ giúp đảm bảo an ninh y tế quốc gia mà còn góp phần tăng cường khả năng cạnh tranh của ngành y tế Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Một giải pháp chiến lược quan trọng khác là việc đẩy mạnh hội nhập quốc tế. Tham gia sâu rộng vào các chương trình hợp tác y tế với các tổ chức quốc tế và các quốc gia phát triển sẽ giúp Việt Nam tiếp cận với những tiến bộ y học mới nhất. Hợp tác quốc tế không chỉ dừng lại ở việc trao đổi kiến thức, mà còn là cơ hội để Việt Nam thu hút nguồn đầu tư từ nước ngoài vào lĩnh vực y tế, đồng thời nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ y bác sĩ thông qua các chương trình đào tạo và nghiên cứu khoa học quốc tế.

Ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong y tế cần được đẩy mạnh hơn nữa. Cách mạng công nghệ đang mở ra nhiều cơ hội cho ngành y tế toàn cầu và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Việc áp dụng công nghệ cao như robot phẫu thuật, trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán bệnh, y học từ xa, và big data sẽ mang lại những bước đột phá trong nâng cao chất lượng điều trị. Bên cạnh đó, công nghệ gen và tế bào gốc cũng hứa hẹn mở ra các phương pháp điều trị mới cho những bệnh hiểm nghèo, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh.

Ngành y tế Việt Nam đang đứng trước vận hội lớn trong kỷ nguyên vươn mình, với nhiều cơ hội phát triển mạnh mẽ nhưng cũng đầy thách thức. Việc thực hiện các giải pháp chiến lược đột phá, từ đầu tư công nghệ, phát triển nhân lực đến nâng cấp hệ thống y tế cơ sở, sẽ giúp Việt Nam tận dụng tối đa cơ hội, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe và xây dựng một hệ thống y tế bền vững, hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của nhân dân trong thời đại mới.

TS. Nguyễn Đình Anh

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/y-te-viet-nam-truoc-van-hoi-ky-nguyen-vuon-minh-cua-dan-toc-169250131072625007.htm