Một góc Khu công nghiệp phía Nam.
Trong quá trình phát triển các khu, cụm công nghiệp, tỉnh Yên Bái đã đưa ra nhiều giải pháp quan trọng, từ xây dựng hạ tầng đến tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư. Một trong những giải pháp trọng tâm là đầu tư nâng cấp hệ thống giao thông kết nối các KCN với các tỉnh, thành phố lớn, giúp thúc đẩy lưu thông hàng hóa và giảm chi phí vận chuyển cho các doanh nghiệp. Song song với đó, tỉnh đã tập trung cải thiện hạ tầng cung cấp điện, nước, xử lý nước thải, thông tin liên lạc và các tiện ích công cộng khác.
Những KCN được xây dựng với mô hình "xanh" nhằm giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực đến môi trường. Để thu hút đầu tư vào các KCN, Yên Bái đã triển khai các chính sách ưu đãi về thuế, hỗ trợ về mặt bằng đất đai, cũng như các ưu đãi về chính sách, đơn giản hóa các thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.
Thống kê trong 4 năm (2021 - 2024), tỉnh đã đầu tư trên 300 tỷ đồng phát triển hệ thống hạ tầng các khu, cụm công nghiệp; thu hút mời gọi được 1 tập đoàn đầu tư hạ tầng KCN; mời gọi, lựa chọn được một số chủ đầu tư kinh doanh hạ tầng khu, cụm công nghiệp; trong đó có KCN Trấn Yên với tổng mức đầu tư trên 1.860 tỷ đồng, Cụm Công nghiệp Phú Thịnh 1, Phú Thịnh 2, Phú Thịnh 3, Y Can, Hợp Minh, tổng vốn đầu tư trên 2.700 tỷ đồng.
Các khu, cụm công nghiệp được xây dựng không chỉ đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất mà còn chú trọng đến việc bảo vệ môi trường, hạn chế tác động xấu đến sức khỏe cộng đồng. Nhờ đó, đến nay, tỉnh đã thu hút được 85 dự án đăng ký đầu tư với tổng vốn đầu tư đăng ký 15.065 tỷ đồng, tổng diện tích đất đăng ký sử dụng 455 ha; tỷ lệ lấp đầy trung bình trong các KCN đạt trên 80%; đã thành lập mới 1 cụm công nghiệp Tân Hợp với diện tích 12ha.
Theo ông Vũ Vinh Quang - Giám đốc Sở Công Thương, đến nay, trên địa bàn tỉnh có 15 cụm công nghiệp được quy hoạch với tổng diện tích 773,78 ha, thu hút 55 dự án đăng ký đầu tư vào cụm công nghiệp, tổng số vốn đăng ký là 3.717 tỷ đồng; 42 dự án đã đi vào sản xuất, tỷ lệ lấp đầy bình quân đạt trên 40%. Các khu cụm, công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế của tỉnh, thúc đẩy tăng trưởng sản xuất công nghiệp, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm. Đặc biệt, trong bối cảnh chuyển đổi sang công nghiệp xanh, các doanh nghiệp trong các KCN đã tích cực đầu tư vào công nghệ sạch, giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ môi trường.
Tuy đã đạt được nhiều kết quả nhưng quá trình phát triển hạ tầng khu, cụm công nghiệp tại Yên Bái vẫn gặp phải một số khó khăn, hạn chế. Một trong những vấn đề lớn là thiếu hụt nguồn vốn đầu tư cho các dự án hạ tầng quy mô lớn, đặc biệt là các công trình giao thông và xử lý nước thải. Các khu, cụm công nghiệp còn thiếu các trung tâm nghiên cứu, phát triển và hỗ trợ kỹ thuật cho các doanh nghiệp, làm hạn chế khả năng sáng tạo và đổi mới công nghệ trong sản xuất.
Ngoài ra, một số KCN còn gặp khó khăn trong việc giải phóng mặt bằng, khiến tiến độ thực hiện các dự án chậm. Hệ thống các dịch vụ công ích như cung cấp điện, nước và xử lý rác thải tại một số KCN chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu phát triển sản xuất.
Năm 2025, Yên Bái phấn đấu tỷ lệ lấp đầy bình quân các KCN đạt trên 76%; các cụm công nghiệp bình quân đạt trên 60%; tỷ lệ cơ sở sản xuất công nghiệp gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý đạt 100%...
Để đạt mục tiêu, tỉnh sẽ tiếp tục huy động các nguồn vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước, vốn ODA, vốn FDI và vốn xã hội hóa để đầu tư phát triển hạ tầng khu, cụm công nghiệp; ưu tiên đầu tư các dự án hạ tầng trọng điểm, có tính lan tỏa, kết nối vùng, tạo động lực phát triển cho các khu, cụm công nghiệp. Tỉnh cũng khuyến khích các doanh nghiệp, nhà đầu tư tư nhân tham gia đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng khu, cụm công nghiệp theo hình thức PPP (đối tác công tư) và các hình thức hợp tác khác.
Đồng thời, rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển khu, cụm công nghiệp theo hướng đồng bộ, hiện đại, bền vững và thân thiện với môi trường; tăng cường công tác quản lý quy hoạch, quản lý xây dựng, đảm bảo tuân thủ quy hoạch và các quy định của pháp luật; chú trọng phát triển hạ tầng khu, cụm công nghiệp gắn với phát triển các ngành công nghiệp chế biến sâu, có giá trị gia tăng cao, sử dụng công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường…
Hùng Cường