Yên Bái hướng tới tòa án thông minh

4 giờ trướcBài gốc

Một vụ án hình sự được Tòa án nhân dân tỉnh tổ chức trực tuyến tại điểm cầu Trại Tạm giam Công an tỉnh.

Xét xử trực tuyến và "trợ lý ảo”

Ngành tòa án thời gian qua đã tổ chức các phiên tòa xét xử trực tuyến. Được triển khai từ năm 2022 đến nay, việc TAND hai cấp tỉnh tích cực triển khai các phiên tòa xét xử theo hình thức trực tuyến đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân và xã hội. Trong nhiều trường hợp, việc xét xử trực tuyến đảm bảo tính nhân văn trong quá trình giải quyết vụ án; tiết kiệm chi phí dẫn giải, thuận lợi cho việc bảo vệ phiên tòa; khắc phục tình trạng người bị kiện không tham gia phiên tòa, từ đó góp phần hạn chế việc phải hoãn phiên tòa nhiều lần trong giải quyết các vụ án hành chính; tiết kiệm chi phí cho người dân do bớt phải đi lại, giảm thiểu rủi ro khi tham gia giao thông; giảm thiểu hao mòn tài sản và nhiều tác động xã hội khác.

Ngoài ra, hình thức xét xử này cũng giúp tiết kiệm các khoản chi của ngân sách Nhà nước. Được biết, năm 2024, TAND hai cấp tỉnh đã tổ chức 40 phiên tòa xét xử trực tuyến, tổ chức 17 phiên tòa xét xử rút kinh nghiệm trực tuyến. Từ đó, góp phần thực hiện hiệu quả công tác thông tin, hình thức tuyên truyền, đảm bảo thông tin chính xác, kịp thời. Xét xử trực tuyến được đánh giá là bước đột phá trong cải cách tư pháp của hệ thống tòa án.

Một trong những điểm sáng của việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) là sự xuất hiện của "trợ lý ảo” như một thư ký riêng, hoạt động 24/7 để hỗ trợ các thẩm phán. "Trợ lý ảo” là sản phẩm do Trung tâm Không gian mạng Viettel (Viettel CyberSpace) phát triển, dùng trong ngành tòa án. Dữ liệu phát triển "Trợ lý ảo” với hơn 160.000 văn bản pháp luật và hơn 1 triệu bản án, trong đó có hơn 1.200 quyết định giám đốc thẩm và hơn 80.000 bản án phúc thẩm do TAND Tối cao cung cấp. Phần mềm "trợ lý ảo” đã phát huy tác dụng một cách tích cực, các thẩm phán có thể tiết kiệm nhiều thời gian làm việc, có thể tương tác và tham khảo ý kiến chuyên môn từ các đồng nghiệp trên cả nước, giúp tra cứu nhanh hơn các vấn đề pháp lý phát sinh khi giải quyết các vụ án...

Xây dựng, làm chủ "tòa án điện tử”

Thực tế cho thấy, ngành tòa án nói chung và TAND hai cấp tỉnh nói riêng đang từng bước ứng dụng trí tuệ nhân tạo và xây dựng "tòa án điện tử”, "trợ lý ảo” hỗ trợ thẩm phán, quản lý hoạt động tố tụng trên nền tảng số... TAND tỉnh đã khẩn trương triển khai các hoạt động CĐS, cụ thể như: công khai bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án trên Cổng Thông tin điện tử; cập nhật phần mềm quản lý cán bộ tòa án; quản lý các phần mềm nội bộ dùng chung của TAND; các hoạt động dịch vụ công trên Cổng Thông tin điện tử… Công chức, người lao động chủ động sử dụng, tạo môi trường làm việc văn minh, thuận lợi, hiệu quả.

Công tác công khai bản án, quyết định có hiệu lực của tòa án trên Cổng Thông tin điện tử của TAND hai cấp tỉnh đã đăng tải 2.294 bản án; riêng TAND tỉnh công bố 134 bản án, tòa án cấp huyện công bố 2.160 bản án. Xây dựng "Tòa án điện tử” nhằm hướng đến mục tiêu mọi hoạt động tố tụng từ khi tiếp nhận đơn khởi kiện, thụ lý hồ sơ, phân công giải quyết đến khi xét xử, thi hành án... đều được tự động cập nhật trên hệ thống. Không chỉ lưu trữ, theo dõi, hệ thống còn đưa ra những thông báo, giúp việc, hỗ trợ thẩm phán và người quản lý tránh nguy cơ vi phạm, sai sót.

"Tòa án điện tử” không chỉ mang lại lợi ích cho những "người trong cuộc” mà mục tiêu quan trọng của "Tòa án điện tử" là hướng tới phục vụ người dân một cách thuận lợi và tiết kiệm. Phương châm lấy người dân làm trung tâm, người dân được hưởng lợi từ tiến trình CĐS của ngành tòa án. Người dân có thể gửi, nhận đơn tư pháp, tài liệu, chứng cứ và thực hiện cấp, tống đạt, thông báo văn bản của tòa án thông qua phương tiện điện tử.

Sau khi hoàn thành việc nộp hồ sơ, hệ thống sẽ gửi thông báo kèm theo mã số tiếp nhận để người dân, doanh nghiệp dễ dàng theo dõi quá trình thụ lý, giải quyết của tòa án. Việc cấp, tống đạt, thông báo văn bản của tòa án có thể thực hiện thông qua hệ thống này hoặc thiết bị điện tử cá nhân như: điện thoại, máy tính… Việc triển khai "Tòa án điện tử” góp phần tiết kiệm 10% đến 15% chi phí hoạt động của tòa án và chi phí xã hội do hiệu quả hoạt động được nâng cao.

CĐS phải là khâu đột phá của tòa án

Thực hiện CĐS, TAND hai cấp tỉnh đã triển khai xây dựng nhiều nền tảng số như: hoạt động tố tụng, quản lý công việc, công tác chỉ đạo điều hành, quản lý nhân sự, quản lý và lưu trữ hồ sơ vụ án, quản lý tài sản, họp, hội nghị trực tuyến, thống kê, tổng hợp, giám sát thông tin về tòa án trên không gian mạng và giám sát và điều hành hoạt động TAND…

Hệ thống tòa án đã cung cấp dịch vụ tư pháp công theo hướng hiện đại, thuận lợi, tiết kiệm và công khai, minh bạch trên môi trường điện tử. Người dân có thể đăng ký trực tuyến cấp sao bản án và tài liệu trong hồ sơ vụ án. Người tham gia tố tụng có thể nộp án phí, lệ phí, tiền phạt trực tuyến mọi lúc, mọi nơi mà không cần đến Kho bạc Nhà nước, ngân hàng.

Chánh án TAND tỉnh Lê Thái Hưng khẳng định: "Thực hiện CĐS trong TAND phải là khâu trọng tâm đột phá trong năm 2025 và những năm tiếp theo. TAND hai cấp tỉnh sẽ tập trung triển khai các dự án công nghệ thông tin và triển khai, ứng dụng có hiệu quả các phần mềm để nâng cao hiệu quả công tác; tiếp tục đổi mới thủ tục hành chính - tư pháp, đảm bảo công khai minh bạch các hoạt động của tòa án; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin; tiếp tục khai thác và sử dụng có hiệu quả các phần mềm hiện có; hoàn thiện, khai thác sử dụng, lắp đặt trang thiết bị phục vụ tổ chức phiên tòa xét xử và đối thoại trực tuyến tại TAND hai cấp trong tỉnh”.

Mai Linh

Nguồn Yên Bái : https://baoyenbai.com.vn/266/347506/yen-bai-huong-toi-toa-an-thong-minh.aspx