Yêu cầu, điều kiện nghiêm ngặt với nơi đặt nhà máy điện hạt nhân

7 giờ trướcBài gốc

Sáng 27-6, Quốc hội thông qua Luật Năng lượng nguyên tử với 73 điều, có hiệu lực từ ngày 1-1-2026.

Ưu tiên chuyển giao, áp dụng công nghệ cao, thân thiện môi trường

Về chính sách chung, Luật quy định Nhà nước đẩy mạnh phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, phục vụ phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân; ưu tiên đầu tư, đa dạng hóa nguồn vốn cho phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử.

Nhà nước bảo đảm ngân sách nhà nước cho nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử; xây dựng và vận hành mạng lưới quan trắc và cảnh báo phóng xạ môi trường quốc gia.

Cùng đó, có cơ chế ưu đãi về đào tạo, bồi dưỡng, thu hút, sử dụng, trọng dụng nguồn nhân lực; đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, trang thiết bị và phòng thí nghiệm cho cơ sở nghiên cứu, đào tạo trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử.

Luật quy định việc phát triển năng lượng nguyên tử phải ưu tiên chuyển giao và áp dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ thân thiện môi trường. Luật cũng đặt ra yêu cầu tăng cường năng lực chế tạo và nội địa hóa trang thiết bị trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử; từng bước nâng cao tỉ lệ nội địa hóa trong xây dựng và chế tạo thiết bị, tiến tới làm chủ công nghệ điện hạt nhân.

Sáng 27-6, Quốc hội thông qua Luật Năng lượng nguyên tử với 73 điều, có hiệu lực từ ngày 1-1-2026. Ảnh: QH

Qua thảo luận, một số đại biểu đề nghị xác định thứ tự ưu tiên theo lĩnh vực ứng dụng năng lượng hạt nhân như y tế (chẩn đoán hình ảnh, xạ trị ung thư, kiểm tra chất lượng thuốc phóng xạ), công nghiệp (chiếu xạ khử trùng, kiểm tra mối hàn bằng phóng xạ, đo mật độ, độ dày), nghiên cứu, đào tạo, phát triển các trung tâm nghiên cứu đồng vị, phòng thí nghiệm và hỗ trợ phát triển công nghệ lõi, điện hạt nhân.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng thứ tự ưu tiên theo lĩnh vực ứng dụng sẽ được quy định cụ thể tại văn bản hướng dẫn thi hành Luật nhằm khuyến khích đầu tư phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử một cách có trọng tâm, trọng điểm bao gồm ưu đãi về bố trí đất, ưu đãi về thuế, hỗ trợ tài chính.

Về danh mục các lĩnh vực ưu tiên đầu tư, thứ tự ưu tiên đầu tư và lộ trình thực hiện sẽ được Chính phủ công bố, cập nhật theo từng giai đoạn trong quá trình xây dựng và triển khai Chiến lược phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử, cũng như Quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử.

Việc này nhằm bảo đảm định hướng đầu tư rõ ràng, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, khả năng tiếp cận công nghệ và tiềm năng ứng dụng của từng lĩnh vực trong mỗi thời kỳ.

Khu vực xây nhà máy điện hạt nhân phải đảm bảo quốc phòng, an ninh

Luật này cũng đưa ra nhiều điều kiện cụ thể đối với địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Theo đó, chủ đầu tư có trách nhiệm khảo sát, đánh giá chi tiết địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân dựa trên yếu tố tự nhiên và nhân tạo có khả năng tác động từ bên ngoài tới an toàn của nhà máy. Ngoài ra, việc lựa chọn phải tính đến phóng xạ từ nhà máy điện hạt nhân có thể gây hại cho con người và môi trường; mật độ, phân bố dân cư và biện pháp ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân.

Cùng với đó, việc đặt nhà máy điện hạt nhân phải tính đến đặc điểm về quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn của địa điểm, bao gồm nguy cơ xâm nhập trái phép, phá hoại, tấn công khủng bố và các yếu tố ảnh hưởng đến việc bảo đảm an ninh, an toàn trong quá trình xây dựng, vận hành thử, vận hành và chấm dứt hoạt động nhà máy điện hạt nhân.

Thủ tướng xem xét, phê duyệt địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân. Việc phê duyệt địa điểm được thực hiện trước hoặc đồng thời với việc quyết định đầu tư xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Về thiết kế, nhà máy điện hạt nhân phải tuân thủ nguyên tắc bảo vệ theo chiều sâu, nguyên tắc bảo đảm an toàn bức xạ, an toàn hạt nhân và an ninh hạt nhân; sử dụng các công nghệ tiên tiến, được kiểm chứng; bảo đảm vận hành ổn định, tin cậy trong toàn bộ vòng đời của nhà máy. Cơ quan an toàn bức xạ và hạt nhân quốc gia thẩm định các nội dung của thiết kế có liên quan đến an toàn bức xạ, an toàn hạt nhân và an ninh hạt nhân.

Được phép áp dụng PPP trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử

Một trong những điểm mới của Luật này là thúc đẩy xã hội hóa trong lĩnh vực phát triển năng lượng nguyên tử. Theo đó, tổ chức, cá nhân tham gia thành lập, đầu tư cho tổ chức khoa học và công nghệ, cơ sở đào tạo trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử được hưởng chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật.

Hình thức thu hút nguồn lực xã hội cho lĩnh vực năng lượng nguyên tử bao gồm đầu tư thành lập tổ chức khoa học và công nghệ, cơ sở đào tạo trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử.

Tổ chức, cá nhân được vay vốn để đầu tư công trình hạ tầng, thiết bị bức xạ, thiết bị hạt nhân; hợp tác với các tổ chức nghiên cứu năng lượng nguyên tử quốc tế thành lập các phòng thí nghiệm chung; thuê, cho thuê tài sản và sử dụng tài sản vào mục kinh doanh, liên kết; tài trợ, viện trợ từ tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài trong lĩnh vực này.

Nhà nước có chính sách hỗ trợ, ưu đãi để tăng cường tiềm lực khoa học và công nghệ phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử.

Doanh nghiệp, tổ chức, đơn vị sự nghiệp được phép thành lập Quỹ phát triển khoa học và công nghệ cho các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng năng lượng nguyên tử theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/yeu-cau-dieu-kien-nghiem-ngat-voi-noi-dat-nha-may-dien-hat-nhan-post857428.html