Tài năng vượt tuổi tác
Có những câu chuyện thể thao vượt qua cả thành tích, hay huy chương. Đôi khi, một cô bé mới 12 tuổi – cái tuổi vẫn còn mải chơi công viên và bắt côn trùng – bất ngờ xuất hiện tại giải vô địch bơi lội thế giới ở Singapore và làm thay đổi toàn bộ giải đấu.
Đó chính là những gì Yu Zidi, thần đồng bơi lội người Trung Quốc, vừa làm được. Không chỉ gây kinh ngạc bởi thành tích vượt trội, cô bé còn khiến cả Liên đoàn bơi lội thế giới phải xem lại quy định hiện hành.
Yu Zidi nổi bật tại Singapore. Ảnh: EFE
Ở nội dung cá nhân, Zidi về thứ 4 ở cự ly 200m hỗn hợp, chỉ kém vị trí giành HCĐ 0,06 giây.
Tối qua (31/7), cô tiếp tục đứng thứ 4 ở chung kết 200m bướm với thời gian 2 phút 06,43 giây, chỉ chậm hơn người giành HCĐ – Elizabeth Dekkers (Úc) – đúng 0,31 giây.
Cô bé rất gần với bục vinh quang, qua đó chứng minh rằng sự hiện diện của mình tại giải thế giới nhờ vào tài năng mà không phải điều gì khác.
Sự xuất hiện của Yu nhắc nhở rằng tài năng không phân biệt tuổi tác. Đôi khi, bơi lội thế giới chứng kiến sự ra đời của một ngôi sao mới trước cả thời điểm dự kiến.
Phần thưởng đến với Yu khi nhận được HCĐ nội dung tiếp sức 4x200m tự do – mới 12 tuổi và 288 ngày. Dù không thi đấu chung kết, cô bé vẫn được trao huy chương do góp công cho đội Trung Quốc tại bán kết.
Sự xuất hiện của Yu cũng tạo nên cơn bão tranh luận. “Chúng tôi chưa từng tưởng tượng ra việc một đứa trẻ 12 tuổi lại có thể bơi như thế này”, Brent Nowicki – GĐĐH của World Aquatics – chia sẻ.
Theo quy định, độ tuổi thi đấu tối thiểu là 14. Ngoại lệ: nếu VĐV dưới 14 tuổi đạt chuẩn A, họ vẫn được tham dự.
Tranh luận
Gần như không ai nghĩ trẻ em có thể chạm được chuẩn khắt khe đó, cho đến khi Zidi làm được tại giải VĐQG Trung Quốc.
“Chuẩn của chúng tôi nghiêm ngặt đến mức tôi chưa từng nghĩ một đứa trẻ như vậy lại có thể đạt được”, Nowicki nói.
Yu Zidi giành HCĐ đồng đội khi mới 12 tuổi. Ảnh: EFE
Ông thừa nhận Liên đoàn sẽ phải xem lại quy định: “Chúng tôi sẽ cân nhắc kỹ xem có nên điều chỉnh không, hay hiện tại đã ổn rồi”.
Sự việc này mở ra một cuộc tranh luận vượt ra ngoài phạm vi thể thao: Liệu có công bằng hay đạo đức hay không khi để một cô bé thi đấu và tập luyện ở mức độ cao như vậy?
Điều đó ảnh hưởng thế nào đến thể chất và tinh thần? Cô bé thật sự đã sẵn sàng, hay đang bị cuốn theo một hệ thống quá khắc nghiệt?
Tại Trung Quốc, việc Zidi được phép thi đấu được coi là kết quả của nền thể thao đề cao thành tích từ rất sớm – nơi mà phần thưởng không chỉ dành cho bản thân VĐV mà còn lan rộng ra cả gia đình.
Tuy nhiên, thế giới nghĩ khác. “Khi 12 tuổi, tôi vẫn còn chơi công viên, bắt côn trùng và tận hưởng cuộc sống”, David Popovici (Romania) – nhà VĐTG khi 17 tuổi (hiện 20) – nói về trường hợp của Yu.
“Tôi chỉ mong cô bé có đội ngũ hỗ trợ tốt, vì chặng đường phía trước không hề dễ dàng”.
So sánh
Sự so sánh là không thể tránh khỏi. Inge Sorensen giành HCĐ Olympic ở nội dung 200m ếch năm 1936 tại Berlin khi mới 12 tuổi và 24 ngày (nghĩa là chỉ 25 ngày trước đó, khi tập luyện cho giải, cô còn ở tuổi 11).
Giống như Yu, thành tích của Sorenseen từng gây tranh cãi về độ tuổi tối thiểu và tác động lên sức khỏe trẻ em.
Yu Zidi đứng thứ 4 nội dung 200m bướm. Ảnh: EFE
Sorensen sau đó giành được nhiều danh hiệu khu vực nhưng không thể tham dự Olympic lần nữa do chiến tranh thế giới.
Một số VĐV khác như Kyoko Iwasaki (Nhật Bản; HCV Olympic khi 14 tuổi năm 1992) hay Krisztina Egerszegi (Hungary; HCV Olympic khi 14 tuổi năm 1988) thì lại có những sự nghiệp huy hoàng sau khởi đầu rực rỡ.
Tuy nhiên, trong kỷ nguyên hiện đại, trường hợp của Ye Shiwen (Trung Quốc) lại là lời nhắc nhở: giành chức VĐTG năm 15 tuổi và 2 HCV Olympic London 2012, nhưng sau đó dần tụt lại, không đạt thành tích nổi bật ở tuổi trưởng thành.
Mỗi cơ thể đều khác nhau. Mỗi tuổi thơ cũng vậy. Đó chính là trọng tâm của vấn đề: Yu vẫn chỉ là một đứa trẻ. Một đứa trẻ phi thường, không nghi ngờ gì. Nhưng vẫn là một đứa trẻ.
Yu thi đấu nổi bật trong trận chung kết tối thứ Năm. Chỉ cách bục trao giải vài tích tắc, nhưng những gì cô làm được còn lớn hơn nhiều một tấm huy chương: cô bé đặt dấu hỏi lên toàn bộ hệ thống thi đấu quốc tế.
Ngọc Huy