Thế giới động vật luôn chứa đựng nhiều điều thú vị và bất ngờ, có những loài siêu… to, nhưng cũng có những loài vô cùng nhỏ.
Trong thiên nhiên hoang dã, có rất nhiều loài động vật nặng đến hàng tấn như voi châu Phi nhưng cũng có không ít loài chỉ nặng vài chục… gram. 10 loài sinh vật dưới đây có kích thước bé đến lạ lùng lại cực kỳ dễ thương, độc đáo khiến chúng ta phải thốt lên vì sự kỳ diệu của tạo hóa.
Là một giống thỏ nhà có nguồn gốc từ Hà Lan, nặng 0,5 - 1,13kg. Thỏ lùn Hà Lan là một trong những giống thỏ nhỏ nhất.
Sự phổ biến của chúng như một con vật cưng hoặc thỏ biểu diễn có thể bắt nguồn từ vẻ ngoài trẻ sơ sinh của chúng. Thỏ lùn Hà Lan được cả Hiệp hội những người nuôi thỏ Hoa Kỳ (ARBA) và Hội đồng thỏ Anh (BRC) công nhận.
Đầu và mắt của “Người lùn Hà Lan” to một cách không cân xứng so với thân hình ngắn và mập mạp. Tai ngắn dựng cao trên đầu, khuôn mặt tròn và đầu ngắn. Những đặc điểm trẻ sơ sinh này - hậu quả của chứng lùn - khiến chú thỏ Hà Lan vẫn giữ được vẻ ngoài trẻ con ngay cả khi đã trưởng thành.
Qua nhiều thế hệ lai tạo chọn lọc, thỏ lùn Hà Lan hiện đại đã trở thành một loài thỏ cưng hiền lành, thân thiện, mặc dù chúng vẫn có thể duy trì tính cách năng động hơn so với các giống thỏ lớn hơn. Tuổi thọ dự kiến của loài thuần hóa này là 7 - 10 năm.
Khỉ đuôi sóc lùn hay còn gọi là Pygmy Marmoset hay khỉ Marmoset lùn, là một loài khỉ đuôi sóc trong họ Callitrichidae sống tại khu rừng rậm Amazon của Nam Mỹ.
Chúng thuộc về chi Cebuella và đây cũng là chi đơn loài. Đây là loài khỉ độc đáo, chúng được biết đến là loài khỉ nhỏ nhất thế giới, loài khỉ có khả năng giao tiếp với nhau có trật tự như con người và là một trong những loài thú nuôi độc lạ được săn lùng.
Loài khỉ Marmoset lùn này sống tại châu Mỹ và là loài khỉ bé nhất thế giới. Loài khỉ này còn được gọi là khỉ lùn, thuộc bộ linh trưởng nhỏ bé nhất, có chiều dài khoảng 6cm. Loài khỉ dễ thương này chỉ nặng khoảng 120 - 140g khi trưởng thành, với chiều dài cơ thể không kể đuôi rơi vào tầm 11 - 15cm. Trong môi trường tự nhiên Marmosets pygmy di chuyển rất nhanh nhẹn, vì thế rất khó để có thể bắt gặp được loại khỉ này.
Loài khỉ này được cho có những cử chỉ, hành động giống với loài người nhất trong giới động vật, chúng có một đặc tính giao tiếp vô cùng độc đáo. Chúng biết phân chia lượt nói để tránh chen ngang, cướp lời. Đặc tính này đậm chất giao tiếp của con người, chúng luôn thân thiện, hoạt ngôn.
Được xem là loài khỉ tí hon trên thế giới, Marmosets pygmy đang được chọn làm loại thú cưng đối với con người cũng bởi khả năng dễ thuần hóa của chúng. Ở Trung Quốc, rộ lên thú chơi khỉ siêu nhỏ Marmosets pygmy đang trở thành mốt trong giới trẻ, với tên gọi tiểu Tôn Ngộ Không.
Rùa Homopus signatus hay rùa đốm, là loài rùa nhỏ nhất thế giới, đặc hữu ở Nam Phi và Nam Namibia. Loài rùa này có bộ mai màu lốm đốm giúp ngụy trang, sống trong các khe nứt của đá và có tập tính ẩn náu để tránh kẻ thù như chim săn mồi. Tên "padloper" ám chỉ những con đường mòn nhỏ mà chúng tạo ra trong quá trình di chuyển.
Là loài rùa nhỏ nhất thế giới, với mai con trưởng thành chỉ dài khoảng 11cm. Chỉ sống ở các vùng của Nam Phi và Nam Namibia với việc ẩn mình trong các kẽ đá và khe nứt.
Rùa cái chỉ có khả năng đẻ một quả trứng mỗi lần, điều này gây khó khăn cho việc duy trì nòi giống. Loài rùa này đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng do các mối đe dọa như săn bắn, kẻ thù tự nhiên và mất môi trường sống.
Là loài vượn cáo nhỏ nhất trên thế giới và cũng là loài linh trưởng nhỏ nhất với kích thước trung bình là 92mm và khối lượng vào khoảng 30g. Nó được tìm thấy ở Vườn quốc gia Kirindy Mitea ở miền Tây Madagascar.
Loài vượn cáo này được đặt tên theo bà Berthe Rakotosamimanana, một nhà bảo tồn thiên nhiên người Madagascar và là Tổng thư ký của tổ chức Groupe d'Etudes et de Recherche des Primates (GERP) trong giai đoạn từ lúc nó mới thành lập cho tới khi bà qua đời vào năm 2005.
Loài vượn cáo Microcebus berthae này có bộ lông ở lưng ngắn có màu nâu vàng quế xen lẫn màu hoàng thổ. Chiếc vằn nằm ở giữa lưng có màu ngăm ngăm đen. Vùng giữa bụng của con vật có màu da dê trong khi 2 cạnh sườn có màu da dê nhạt pha trộn với màu xám nhạt.
Con vật có đuôi ngắn với màu hung hung. Đỉnh đầu và tai cũng có màu sậm tương tự. Mép viền mắt được bao phủ bởi một vòng mỏng, sậm màu. Vùng mặt giữa mắt có màu nâu vàng quế. Bàn tay và bàn chân có màu be mờ.
Paedocypris là một chi cá thuộc bộ cá chép được tìm thấy ở vùng Đông Nam Á, chúng có ở Malaysia và Indonesia. Paedocypris progenetica là loài cá nhỏ nhất thế giới, con cái đạt kích thước lớn nhất 10,3mm, con đực 9,8mm và cá thể trưởng thành nhỏ nhất là một con cái dài 7,9mm.
Cá chép Paedocypris sống ở các đầm lầy và suối có nồng độ axit cao với thân hình trong suốt và hộp sọ sơ khai để phù hợp với môi trường sống độc đáo. Loài cá này từng giữ kỷ lục động vật có xương sống nhỏ nhất thế giới và được liệt vào danh sách “gần bị đe dọa” trong Sách Đỏ của IUCN do nạn phá rừng và môi trường sống xuống cấp.
Leptotyphlops carlae là danh pháp khoa học của loài rắn nhỏ nhất thế giới, con rắn trưởng thành dài chưa đầy 10cm.
Được cho là có thức ăn chủ yếu từ ấu trùng mối và kiến. Rắn chỉ là loài đẻ trứng. Rắn cái chỉ đẻ 1 trứng rất lớn (khi so với kích thước của nó) mỗi lần. Rắn con mới đẻ có kích thước bằng nửa kích thước rắn mẹ
Các loài rắn nhỏ có con non mới sinh ra có tỷ lệ kích thước so với rắn trưởng thành là tương đối lớn hơn khi so sánh với tỷ lệ kích thước như vậy ở các loài rắn to lớn hơn. Điều này tuân theo đặc điểm sinh học là loài rắn nhỏ hơn có xu hướng có con non mới sinh có tỷ lệ kích thước so với rắn trưởng thành là đủ lớn khi so với các loài rắn lớn hơn.
Là một loài dơi xuất hiện tại miền tây Thái Lan và đông nam Myanmar, cư ngụ trong các hang đá vôi dọc những dòng sông. Đây cũng là thành viên duy nhất còn tồn tại của họ Craseonycteridae.
Dơi Bumblebee dài chừng 29 – 33mm và có khối lượng khoảng 2g. Nó là loài dơi nhỏ nhất và là một trong những động vật hữu nhũ nhỏ nhất thế giới. Chỉ có vài loài chuột chù nhỏ là có thể so sánh, Suncus etruscus nhẹ hơn với cân nặng 1,2 - 2,7 g nhưng lại dài hơn, 36 - 53mm từ đầu tới gốc đuôi.
Zunzuncito hay chim ruồi Helena (Mellisuga helenae) là một loài chim ruồi nhỏ nhất trên thế giới với chiều dài chỉ từ 5 - 6cm, cân nặng 1,6 - 2g. Đây là loài đặc hữu ở Cu Ba.
Là loài chim nhỏ nhất trên thế giới, không to hơn một con côn trùng lớn, gần như chỉ hơn một con ong. Giống như tất cả chim ruồi, nó là một loài bay nhanh và khỏe. Nó cũng có thể bay một chỗ như… máy bay trực thăng.
Chim ruồi ong đập cánh khoảng 80 lần mỗi giây, nhanh đến mức mắt con người nhìn thấy cánh chúng như một vệt mờ. Màu sắc rực rỡ óng ánh từ lông vũ của chim ruồi ong làm cho chúng có vẻ giống như một viên ngọc nhỏ. Màu ánh kim của chim không phải là luôn đáng chú ý, nhưng phụ thuộc vào góc mà một người nhìn vào chúng.
Mỏ nhọn và mảnh phù hợp cho việc hút mật sâu trong bông hoa, thức ăn chủ yếu là mật ong. Trong quá trình ăn, con chim đính phấn hoa trên mỏ và đầu. Một ngày, chim ruồi ong có thể "ghé thăm" 1.500 bông hoa.
Sử dụng các mạng nhện, vỏ cây và địa y, chim ruồi ong mái xây dựng một tổ hình chiếc tách với đường kính chỉ 2,5cm. Chim mái đan tổ bằng sợi thực vật mềm. Trong tổ này, trứng do chim mái đẻ không lớn hơn so với đậu Hà Lan. Con cái một mình ấp trứng và nuôi chim non.
Còn được gọi là chuột chù lùn Etruscan, chuột chù lùn răng trắng và chuột chù lùn Savi, là loài động vật có vú còn tồn tại nhỏ nhất được biết đến tính theo khối lượng, chỉ nặng trung bình khoảng 1,8g.
Chuột chù Etruscan có chiều dài cơ thể khoảng 4cm không tính đuôi. Đặc điểm của loài này là chuyển động rất nhanh và trao đổi chất, ăn lượng thức ăn gấp khoảng 1,5 - 2 lần trọng lượng cơ thể mỗi ngày. Chúng ăn nhiều loại động vật có xương sống và động vật không xương sống nhỏ, chủ yếu là côn trùng và có thể săn những cá thể có kích thước tương đương với chính mình.
Những con chuột chù này thích khí hậu ấm áp và ẩm ướt và phân bố rộng rãi ở vành đai giữa vĩ độ 10° và 45°B trải dài từ Châu Âu và Bắc Phi đến Malaysia. Chúng cũng được tìm thấy ở các đảo Malta, nằm giữa Biển Địa Trung Hải. Mặc dù phân bố rộng rãi và không bị đe dọa nói chung, nhưng nhìn chung chúng không phổ biến và có nguy cơ tuyệt chủng ở một số quốc gia.
Do kích thước nhỏ và tỷ lệ diện tích bề mặt trên thể tích cao, chuột chù Etruscan luôn có nguy cơ hạ thân nhiệt và sẽ nhanh chóng chết cóng nếu không có quá trình trao đổi chất cực kỳ nhanh. Các cơ xương của chúng co lại với tốc độ khoảng 13 lần co/giây chỉ trong quá trình hô hấp. Vào mùa lạnh và khi thiếu thức ăn, chuột chù hạ nhiệt độ cơ thể xuống khoảng 12 °C (54 °F) và chuyển sang trạng thái ngủ đông tạm thời để giảm tiêu thụ năng lượng.
Paedophryne amauensis là một loài nhái sinh sống ở Papua New Guinea đã được phát hiện ra trong tháng 8/2009 và chính thức được mô tả trong tháng 1/2012. Loài ếch này dài 7,7mm, là loài động vật có xương sống nhỏ nhất được biết đến, loài này có da màu nâu đỏ.
Là loài động vật có xương sống nhỏ nhất thế giới, có thể nằm gọn trên móng tay, P. amauensis nhỏ hơn 1mm so với loài giữ kỷ lục động vật có xương sống nhỏ nhất, một loài cá Paedocypris progenetica từ Indonesia. Loài này sinh sống trên mặt đất và vòng đời của nó không bao gồm giai đoạn nòng nọc. Thay vào đó, P. amauensis trở thành một dạng con lớn đầy đủ nhảy được. Chúng có thể nhảy cao 30 lần chiều dài cơ thể chúng.
Loài động vật mini này hoạt động từ lúc hoàng hôn và ăn các loài không xương sống nhỏ. Con đực gọi con cái bằng một loạt âm thanh píp píp không đều như tiếng kêu côn trùng có cường độ 8.400 – 9.400 Hz.
Nam Anh