10 năm tới, Việt Nam sẽ ở đâu trên bản đồ xuất khẩu nông sản toàn cầu?

14 giờ trướcBài gốc

Những năm gần đây, thiên tai, bão lũ diễn biến ngày càng khốc liệt, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Biến đổi khí hậu đang tác động trực tiếp đến sáu vùng kinh tế trọng điểm của nước ta, đặc biệt là Đồng bằng sông Cửu Long “vựa lúa” quốc gia, đang đối mặt với sạt lở, xâm nhập mặn và nước biển dâng.

Phát biểu trước Quốc hội, đại biểu Tô Ái Vang (Cần Thơ) cho rằng, song song với việc thích ứng biến đổi khí hậu, xuất khẩu nông sản Việt Nam đang đứng trước yêu cầu chuyển đổi toàn diện. Việt Nam đã hội nhập sâu với hơn 60 thị trường thông qua các hiệp định thương mại tự do (FTA), tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu nhiều mặt hàng thế mạnh như gạo, tôm, thủy sản, dệt may. Tuy nhiên, thực tế cho thấy doanh nghiệp Việt vẫn liên tục đối mặt với các vụ kiện phòng vệ thương mại, đặc biệt là chống bán phá giá, gây ảnh hưởng tới uy tín và thị phần.

Đại biểu Tô Ái Vang (Cần Thơ)

Với ngành lúa gạo, mặt hàng chiến lược, các bộ, ngành đã khuyến cáo doanh nghiệp thu mua, tạm trữ để ổn định giá và đảm bảo đầu ra xuất khẩu. Tuy nhiên, hoạt động tạm trữ quy mô lớn đòi hỏi nguồn vốn đáng kể, trong khi nhiều doanh nghiệp đang bị nợ hoàn thuế giá trị gia tăng kéo dài tới bảy tháng, khiến dòng tiền bị tắc nghẽn. Đại biểu Ái Vang đề nghị Chính phủ rút ngắn thời gian hoàn thuế, áp dụng cơ chế hoàn nhanh để doanh nghiệp chủ động nguồn vốn thu mua lúa gạo, góp phần hỗ trợ nông dân sau thu hoạch.

Đại biểu Ái Vang cho biết: “Theo phân tích của các chuyên gia, khi đầu tư tăng 1% thì năng lực xuất khẩu của Việt Nam tăng khoảng 0,1%. Tuy nhiên, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, vùng sản xuất nông sản chủ lực lại đang thu hút vốn FDI hạn chế cả về số lượng dự án lẫn quy mô. Vì vậy, cần có chính sách thu hút đầu tư hiệu quả hơn, đồng thời tập trung nâng cấp hạ tầng số, hệ thống logistics và giao thông kết nối vùng, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy các ngành kinh tế mũi nhọn”.

Từ thực tiễn đó, đại biểu kiến nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, đánh giá hiện trạng hạ tầng giao thông tại những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai; sớm bố trí ngân sách để khắc phục, nâng cấp hệ thống đường bộ, cầu cống, công trình phòng chống sạt lở nhằm đảm bảo an toàn cho người dân và lưu thông hàng hóa.

Đại biểu Tô Ái Vang nhấn mạnh, năng lực kiểm nghiệm và tiêu chuẩn hóa sản phẩm là yếu tố then chốt quyết định sự thành bại của xuất khẩu nông sản Việt Nam. “Nếu không sớm có cơ chế, chính sách thúc đẩy và tạo sự công bằng giữa phát triển công nghệ xanh với thực tế, thì trong 10 năm tới, Việt Nam sẽ ở đâu trên bản đồ sản xuất và xuất khẩu nông sản toàn cầu?”, bà đặt câu hỏi.

Đồng quan điểm, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng) nêu thực trạng xuất khẩu sầu riêng, một trong những sản phẩm đạt kim ngạch cao thời gian qua đang gặp nhiều thách thức. “Tình trạng ùn ứ, ách tắc tại cửa khẩu do các vấn đề kỹ thuật là minh chứng rõ ràng cho sự thiếu đồng bộ giữa tốc độ phát triển sản xuất và năng lực hạ tầng. Đây không chỉ là vấn đề logistics, mà còn là vấn đề năng lực kiểm soát chất lượng và tiêu chuẩn xuất khẩu”, bà Tú Anh nhấn mạnh.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng)

Theo đại biểu Tú Anh, cần sớm có kế hoạch đầu tư khẩn cấp xây dựng và nâng cấp các trung tâm kiểm nghiệm, kiểm dịch đạt chuẩn quốc tế, bố trí tại các vùng trồng trọng điểm và khu vực biên giới. Việc này giúp tăng năng lực xử lý mẫu, kiểm tra dư lượng hóa chất ngay tại nguồn, giảm thời gian chờ đợi và hạn chế rủi ro hàng hóa bị trả về.

Song song đó, cần chuyển đổi số toàn diện quy trình cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói và kiểm dịch. Khi hệ thống này được số hóa, có thể thực hiện thông quan điện tử, quản lý hồ sơ trực tuyến, rút ngắn đáng kể thời gian kiểm tra thủ công tại cửa khẩu. Ứng dụng công nghệ số còn giúp tăng khả năng truy xuất nguồn gốc chính xác, đáp ứng yêu cầu bắt buộc từ các thị trường nhập khẩu và hiệp định thương mại hiện nay.

Với tầm nhìn 10 năm tới, các đại biểu Quốc hội cho rằng chỉ khi Việt Nam nâng cao chất lượng, chuẩn hóa quy trình sản xuất, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ và cải thiện năng lực hạ tầng thì mới có thể khẳng định vị thế vững vàng trên bản đồ xuất khẩu nông sản toàn cầu.

Ánh Phương/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/10-nam-toi-viet-nam-se-o-dau-tren-ban-do-xuat-khau-nong-san-toan-cau-post1241730.vov