Ngày 26/10, Việt Nam và Mỹ đã đồng ý công bố Tuyên bố chung về Khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng, nhân dịp Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN tổ chức từ ngày 26 – 28/10/2025 tại Kuala Lumpur, Malaysia.
Theo đó, Việt Nam và Mỹ sẽ cùng hợp tác trên tinh thần xây dựng để giải quyết mối quan tâm của hai bên liên quan đến các rào cản phi thuế quan, thống nhất các cam kết liên quan đến thương mại số, dịch vụ và đầu tư; thảo luận về sở hữu trí tuệ, phát triển bền vững cũng như tăng cường hợp tác để nâng cao khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng…
Chia sẻ tại Hội nghị Xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài ngày 29/10, ông Đỗ Ngọc Hưng – Tham tán Thương mại Việt Nam tại Mỹ cho rằng, thỏa thuận tuyên bố chung đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quan hệ hai nước, từ trao đổi thương mại thông thường sang hợp tác theo khung hiệp định về đối ứng công bằng, cân bằng.
Thứ hai, tuyên bố chung có ý nghĩa tăng độ tin cậy và dự báo mang tính dài hạn cho doanh nghiệp khi hai bên xác định khuôn khổ và cam kết xử lý các rào cản. Doanh nghiệp Việt Nam và Mỹ cũng có thể thấy rõ hơn các môi trường đầu tư kinh doanh trong tương lai, từ đó tiếp cận thị trường để đảm bảo tuân thủ các yêu cầu,quy định giữa hai nước.
Thứ ba, với việc Mỹ giữ mức thuế đối ứng 20% theo như tuyên bố và mở khả năng được giảm thuế xuống 0% với một số sản phẩm, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ sẽ có cơ hội tăng trưởng mạnh hơn ở một số nhóm hàng. Đồng thời Việt Nam cam kết mở cửa đối với hàng hóa xuất khẩu của Mỹ, giúp người tiêu dùng tiếp cận hàng hóa có chất lượng cao.
Cuối cùng, tuyên bố chung góp phần định vị Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhiều nhà phân tích cho rằng, tuyên bố này giúp Việt Nam được nhìn nhận là đối tác có định hướng tương đồng, ổn định và lâu dài. Từ đó, Việt Nam sẽ thu hút các nhà đầu tư tham gia sâu hơn vào chuỗi ứng công nghệ số, điện tử, linh kiện...
Tham tán Đỗ Ngọc Hưng phát biểu trực tuyến tại hội nghị giao ban Thương vụ ngày 29/10. Ảnh: Mekong ASEAN
Cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư
Theo ông Hưng, để tiếp tục nâng cao kim ngạch song phương theo hướng ổn định, bền vững, năm 2025 và giai đoạn tiếp theo, Việt Nam cần tập trung xây dựng và tiến tới kết thúc đàm phán hiệp định thương mại đối ứng giữa hai nước theo lộ trình đã đề ra.
Về đầu tư, Việt Nam tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh để giảm các chi phí cho doanh nghiệp, cải thiện cơ sở hạ tầng, thúc đẩy các ngành công nghiệp phụ trợ, có chiến lược đào tạo lực lượng lao động ở một số ngành mũi nhọn để thu hút đầu tư.
Về xuất nhập khẩu, doanh nghiệp tiếp tục chủ động quảng bá hình ảnh, tham gia hội trợ trực tiếp và diễn đàn trực tuyến, đưa hình hình ảnh của doanh nghiệp Việt Nam hiện diện sâu rộng cũng như xây dựng các quan hệ với đối tác Mỹ.
Các doanh nghiệp tiếp tục phối hợp với Bộ Công Thương và cơ quan thương vụ để cảnh báo cũng như ứng phó với vụ việc điều tra phòng vệ thương mại. Đặc biệt, doanh nghiệp tham gia trả lời các câu hỏi với tư cách bị đơn, tránh để phía Mỹ đánh giá tham gia không đầy đủ, dẫn đến thuế phòng vệ thương mại cao hơn các đối tác khác.
Việt Nam cũng cần đẩy mạnh thực hiện các quyết định như quyết định 1415 của Thủ tướng Chính phủ về thúc đẩy doanh nghiệp tham gia trực tiếp vào các mạng lưới phân phối nước ngoài giai đoạn từ nay đến năm 2030, cũng như tạo thuận lợi cho các hàng hóa Mỹ vào Việt Nam, từ đó dẫn đến cân bằng thương mại.
Nội dung Tuyên bố chung về Hiệp định thương mại đối ứng
Theo Tuyên bố chung, các điều khoản chính của Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng giữa Mỹ và Việt Nam bao gồm: Việt Nam sẽ dành quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho gần như toàn bộ hàng xuất khẩu nông nghiệp và công nghiệp của Mỹ.
Mỹ sẽ duy trì mức thuế đối ứng 20% như được quy định tại Sắc lệnh Hành pháp số 14257 ngày 2/4/2025, đã được sửa đổi, đối với hàng hóa có xuất xứ từ Việt Nam. Đồng thời, Mỹ sẽ xác định các sản phẩm trong danh mục nêu tại Phụ lục III của Sắc lệnh Hành pháp số 14356 ngày 5/9/2025 0 “Điều chỉnh thuế tiềm năng đối với các đối tác có định hướng tương đồng” - để được hưởng mức thuế đối ứng 0%.
Mỹ và Việt Nam sẽ hợp tác trên tinh thần xây dựng nhằm nỗ lực giải quyết mối quan tâm của cả hai bên liên quan đến các rào cản phi thuế quan ảnh hưởng đến thương mại song phương trong các lĩnh vực ưu tiên.
Hai bên đã cam kết xử lý và ngăn ngừa các rào cản đối với sản phẩm nông nghiệp của Mỹ tại thị trường Việt Nam, trong đó có cơ chế giám sát theo quy định của Mỹ và chấp nhận các giấy chứng nhận đã được hai bên thống nhất do các cơ quan quản lý của Mỹ cấp.
Việt Nam và Mỹ sẽ thảo luận về sở hữu trí tuệ, lao động, môi trường, hải quan và tạo thuận lợi thương mại, thực hiện quy định tốt và các hành vi làm biến dạng thương mại (nếu có) của doanh nghiệp Nhà nước.
Hai nước cam kết tăng cường hợp tác nhằm hướng tới các mục tiêu chung trong việc nâng cao khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng trong đó có việc xử lý hành vi lẩn tránh thuế và phối hợp trong kiểm soát xuất khẩu...
Lê Hồng Nhung