101 sáng kiến làm người dân 'ưng cái bụng' ở các trung tâm hành chính công TP.HCM

18 giờ trướcBài gốc

Suốt một tháng nay, tại sảnh Trung tâm phục vụ hành chính công phường Tân Đông Hiệp (TP.HCM) xuất hiện một quầy nhỏ đặt sát tường, bày biện trà nóng, bánh quy, trái cây theo mùa và cả mì gói. Đây là quầy điểm tâm miễn phí, phục vụ người dân trong lúc chờ làm thủ tục hành chính. Mô hình được xem là sáng kiến nhằm "làm mềm" không gian công quyền, tạo cảm giác gần gũi và thân thiện giữa chính quyền và người dân.

Không gian trung tâm đặt tại trụ sở UBND phường, được thiết kế sáng sủa, khang trang. Sảnh chờ rộng rãi, có điều hòa mát mẻ, chia thành hai khu vực làm việc chính. Ngay cạnh quầy điểm tâm là bộ bàn ghế gỗ đơn giản, nơi người dân có thể ngồi nghỉ, nhâm nhi ly trà hay tách cà phê giấy trong lúc đợi đến lượt.

Chị Trần Thị Thúy Anh (39 tuổi, ngụ phường Tân Bình cũ) chia sẻ khi đến làm thủ tục đất đai: “Tôi đi làm giấy tờ ở nhiều nơi rồi nhưng chưa thấy chỗ nào phục vụ người dân như ở đây. Trước giờ cứ nghĩ cơ quan công quyền là khô khan, ai ngờ giờ có trà, cà phê, bánh trái. Ngồi chờ mà thấy nhẹ nhàng hẳn”.

Cách đó vài bước, bà Lâm Thị Hồng (59 tuổi) đang ngồi ở góc bàn gần cửa kính, tay cầm ly cà phê giấy, mắt thỉnh thoảng nhìn lên màn hình điện tử hiển thị số thứ tự. “Tôi đến đây vài lần rồi, lần nào cũng thấy quầy được chuẩn bị tươm tất. Có miếng bánh, ly nước trà, ngồi chờ cũng thấy đỡ mệt hơn”- bà nói.

Ở một góc khác, chị Huỳnh Thị Mỹ Đua (38 tuổi) dẫn theo hai con nhỏ đến làm thủ tục sao y giấy tờ. Trong lúc chị trao đổi với cán bộ, hai bé trai - một khoảng 4 tuổi, một tầm lớp 1, tíu tít quanh quầy điểm tâm, thích thú khi được mời kẹo bánh.

Theo ông Võ Thanh Bình, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công phường Tân Đông Hiệp, mô hình “quầy người dân tự phục vụ” được thử nghiệm từ đầu tháng 6 và chính thức duy trì thường xuyên từ ngày 1-7. Ý tưởng xuất phát từ quan sát thực tế của cán bộ phường trong các hội nghị, sự kiện - nơi thường có bàn trà tự phục vụ gọn gàng, thân thiện. “Chúng tôi muốn áp dụng cách này vào không gian hành chính để người dân cảm thấy nơi công quyền cũng có sự sẻ chia, quan tâm”- ông cho biết.

Trung tâm mỗi ngày tiếp nhận từ 200-300 lượt hồ sơ, trong đó mảng hộ tịch và sao y chứng thực chiếm khoảng 60-70%. Với dân số phường khoảng 119.000 người, dự kiến đến cuối tháng, tổng số hồ sơ tiếp nhận sẽ vượt 4.000.

Toàn bộ chi phí duy trì quầy điểm tâm đến từ nguồn xã hội hóa, đóng góp từ cán bộ, bạn bè, người thân. “Chúng tôi không làm gì cao cấp. Quan trọng là sạch sẽ, chu đáo. Trái cây theo mùa - hôm thì chôm chôm, hôm thì nhãn, vải. Cán bộ luân phiên nhau chuẩn bị mỗi sáng. Dù miễn phí nhưng vẫn cố gắng giữ sự chỉn chu, trang trọng” - ông Bình vừa nói vừa chỉ tay về phía kệ gỗ, nơi một vài người dân đang thong thả nhâm nhi trà nóng.

Ông cho rằng, dù chỉ là mô hình nhỏ, nhưng hiệu ứng mang lại rất tích cực. “Đi làm thủ tục mà có ly nước, miếng bánh, tôi thấy bà con vui vẻ hơn, không khí cũng dễ chịu hơn nhiều” - ông Võ Thanh Bình, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công phường Tân Đông Hiệp, nhấn mạnh.

Không riêng gì phường Tân Đông Hiệp, nhiều trung tâm hành chính công khác ở xã Phước Thành, phường Bình Hòa... cũng đang triển khai mô hình phục vụ miễn phí cho người dân đến làm thủ tục.

Từ ngày 1-7, khi mô hình chính quyền hai cấp tại TP.HCM chính thức vận hành, phường Thủ Dầu Một tiếp tục duy trì hoạt động “Cà phê sáng - trao đổi với nhân dân” đều đặn ba buổi mỗi tuần, từ 6 giờ đến 7 giờ sáng. Đây là mô hình đối thoại cởi mở, trực tiếp giữa lãnh đạo địa phương và người dân tại từng khu phố.

Mỗi buổi sáng, trong không gian gần gũi, thân tình, người dân và chính quyền cùng thưởng thức cà phê, ăn sáng và trò chuyện về những vấn đề thực tế trong đời sống địa phương. Nội dung trao đổi đa dạng, từ an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, đến hạ tầng giao thông, thủ tục hành chính... Những phản ánh chính đáng được lãnh đạo phường lắng nghe và trả lời ngay tại chỗ, tạo sự kết nối và đồng thuận cao trong cộng đồng.

Ông Trần Phong Lưu, Chủ tịch UBND phường Thủ Dầu Một, cho biết mô hình “Cà phê sáng” được tổ chức từ trước khi sáp nhập và tiếp tục triển khai sâu rộng sau khi có sự điều chỉnh địa giới hành chính. Chính quyền và Đảng ủy phường phân công cán bộ luân phiên về từng khu phố để trực tiếp gặp gỡ người dân, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và cùng tìm giải pháp cho những vấn đề cụ thể của từng địa bàn.

“Mô hình này giúp chính quyền gần dân hơn, đồng thời tiếp nhận được nhiều ý kiến thực tiễn, góp phần xây dựng các chính sách, giải pháp phù hợp hơn với nhu cầu đời sống, phát triển kinh tế - xã hội địa phương” - ông Lưu chia sẻ.

Có mặt tại buổi “Cà phê sáng” ở khu phố Chánh Lộc 2, bà Nguyễn Thị Nga, Bí thư chi bộ khu phố, đánh giá cao hiệu quả của mô hình. Theo bà, trước kia người dân thường phải chờ đến các buổi tiếp xúc cử tri hay hội nghị mới có thể nêu ý kiến. Từ khi có “Cà phê sáng”, họ có thể phản ánh một cách kịp thời, cởi mở, không gò bó.

“Chính quyền đến tận nơi, lắng nghe dân tận gốc. Bà con cũng vì thế mà tích cực chia sẻ hơn, gắn kết hơn. Các hộ dân có dịp trao đổi kinh nghiệm làm ăn, hỗ trợ nhau trong cuộc sống”- bà Nga nói.

Không chỉ tạo không gian gặp gỡ định kỳ, hoạt động “Cà phê sáng” còn góp phần hình thành thói quen đối thoại giữa chính quyền và người dân. Đây được xem là một bước tiến trong cải cách hành chính theo hướng phục vụ, lấy người dân làm trung tâm.

Bà Nguyễn Thị Mai (Tổ 2, phường Thủ Dầu Một) - người đã ba lần tham gia chương trình, chia sẻ: “Những buổi cà phê như thế này giúp chúng tôi nói chuyện thẳng thắn, gần gũi với lãnh đạo. Các vướng mắc được trả lời liền, không phải chờ đợi hay qua trung gian. Người dân cảm thấy được quan tâm, chính quyền cũng nắm rõ tình hình thực tế hơn”.

Việc tổ chức buổi gặp vào khung giờ sáng sớm từ 6 giờ đến 7 giờ cũng được nhiều người dân ủng hộ. Thời điểm này thuận tiện cho cả người dân lẫn cán bộ, không ảnh hưởng đến lịch làm việc hay sinh hoạt thường nhật.

Mô hình “Cà phê sáng - trao đổi với nhân dân” tại phường Thủ Dầu Một hiện được tổ chức luân phiên tại các khu phố, góp phần tạo dựng hình ảnh chính quyền gần gũi, cầu thị và lắng nghe. Thông qua các cuộc trò chuyện đầu ngày, khoảng cách giữa người dân và chính quyền được thu hẹp, niềm tin được củng cố và tinh thần cộng đồng được lan tỏa.

Người dân đến Trung tâm phục vụ hành chính công phường Thủ Đức (TP.HCM) đều không khỏi bất ngờ khi nhận được sự hỗ trợ từ bộ đôi robot tích hợp trí tuệ nhân tạo được triển khai thử nghiệm tại đây, nhằm hỗ trợ người dân thực hiện các thủ tục một cách nhanh chóng, thuận tiện và thân thiện hơn.

Trong đó, robot lễ tân có khả năng giao tiếp bằng giọng nói, tương tác trực tiếp với người dân. Khi vừa bước vào trung tâm, người dân sẽ nghe lời chào quen thuộc: "Hello, bạn có cần tôi giúp gì không?".

Robot này có màn hình hiển thị và đóng vai trò như một "lễ tân số hóa", hỗ trợ tra cứu thông tin, hướng dẫn quy trình và giấy tờ cần thiết cho các thủ tục phổ biến như: làm giấy khai sinh, đăng ký kết hôn, thủ tục nhà đất,… Thậm chí, robot còn có thể cập nhật thông tin thời tiết khi được yêu cầu.

Không khí làm việc tại trung tâm vốn nhộn nhịp với tiếng loa thông báo, nay càng trở nên hiện đại hơn khi xen lẫn là âm thanh lời chào từ robot. Robot có thể xoay quét không gian xung quanh để nhận diện người cần hỗ trợ, lọc tiếng ồn và phân tích giọng nói chính xác để đưa ra phản hồi phù hợp. Sau khi trao đổi, robot cũng có thể hướng dẫn người dân đến đúng vị trí lấy số thứ tự hoặc quầy tiếp nhận liên quan.

Bên cạnh đó, một robot khác chuyên vận chuyển có thể di chuyển theo lộ trình cố định, mang theo giấy tờ, biểu mẫu ở ngăn trên cùng; bánh kẹo và nước suối ở hai ngăn giữa; ngăn cuối cùng có khay đựng rác, chai nước hoặc vỏ bánh kẹo giúp người dân tiện bỏ sau khi sử dụng.

Kim Dung (21 tuổi, sinh viên) vô cùng ngạc nhiên khi đến làm thủ tục tại trung tâm trong buổi sáng đầu tuần. “Khi bước vào thấy robot chào thì em thấy khá thú vị. Em thử hỏi robot về quy trình làm thủ tục, robot hướng dẫn rõ ràng và còn chỉ vị trí bấm số thứ tự. Trung tâm hiện đại và thân thiện hơn em tưởng tượng”- Dung nói.

“Tôi thật sự bất ngờ khi hôm nay đến làm bản sao giấy khai sinh cho cháu. Trung tâm sạch đẹp, hiện đại. Đặc biệt, robot phục vụ rất hay, làm tôi thấy hài lòng với cách làm mới mẻ của chính quyền”- ông Đỗ Doãn Lưỡng (67 tuổi, ngụ phường Thủ Đức), tiếp lời.

Đại diện Công ty Cổ phần Thương mại PAN, đơn vị cung cấp robot, thông tin thêm, hai robot đang được thử nghiệm tại trung tâm đã được lập trình sẵn thông tin về thủ tục hành chính, tích hợp công nghệ AI, nhận diện khuôn mặt, giọng nói và dẫn đường tự động. Khi người dân tương tác, robot phân tích dữ liệu giọng nói để đưa ra hướng dẫn phù hợp.

Bà Cù Thoại Vy, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công phường Thủ Đức, cho biết Trung tâm được trang bị hệ thống máy tính, kiosk đánh giá, thiết bị thanh toán không dùng tiền mặt, máy quét mã căn cước công dân và cả robot hỗ trợ, nhằm mang đến trải nghiệm phục vụ nhanh chóng, chính xác, chuyên nghiệp và thân thiện cho người dân.

"Với những giải pháp đồng bộ, hiện đại và lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo, phường Thủ Đức quyết tâm xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, minh bạch, hiện đại, phục vụ nhân dân ngày càng hiệu quả và tận tâm hơn"- bà Vy nhấn mạnh.

Còn tại Trung tâm phục vụ hành chính công phường An Khánh, từ đầu tháng 7, người dân đến làm thủ tục đều được chào đón bởi một robot di chuyển linh hoạt và tương tác một cách sinh động. Khi có người tiến lại gần, robot lập tức phát lời chào thân thiện: “Xin chào, vui lòng chọn ngôn ngữ”, “Vui lòng chọn chức năng”...

Robot được lập trình hỗ trợ 4 ngôn ngữ: tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Hàn và tiếng Trung. Người dân có thể lựa chọn ngôn ngữ phù hợp để thực hiện các thao tác tra cứu thông tin. Thiết bị có thể tư vấn quy trình thủ tục hành chính qua giọng nói hoặc màn hình cảm ứng.

Ngoài ra, robot còn hiển thị mã QR để người dùng quét và tải ứng dụng MOTCUA, hoặc truy cập nhanh vào các thủ tục hành chính cần tìm hiểu để đọc tại nhà. Người dân cũng có thể gửi phản ánh, góp ý trực tuyến đến UBND phường thông qua thiết bị này.

Theo ông Trương Văn Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công phường An Khánh, robot được trung tâm đặt hàng một trường đại học nghiên cứu và chế tạo. Thiết bị đóng vai trò như một “trợ lý hành chính điện tử”, hỗ trợ người dân từ lúc đến trung tâm cho đến khi hoàn tất thủ tục, với các chức năng như phát số thứ tự tự động, tư vấn quy trình bằng giọng nói và màn hình cảm ứng, đặc biệt là hỗ trợ đa ngôn ngữ.

Từ khi TP.HCM thực hiện mô hình chính quyền đô thị hai cấp, khối lượng công việc tại các phường tăng mạnh, kéo theo lượng người dân đến làm thủ tục hành chính cũng ngày một đông. Giữa không gian nhộn nhịp tại các Trung tâm phục vụ hành chính công, hình ảnh những bạn trẻ khoác áo xanh tình nguyện nhiệt tình hỗ trợ người dân đã trở thành điểm sáng, không chỉ trong việc giúp người dân hoàn thiện thủ tục mà còn góp phần xây dựng một nền hành chính thân thiện, gần gũi và nhân văn.

7 giờ 30 sáng tại Trung tâm phục vụ hành chính công phường Tân Bình (TP.HCM) không khí đã rộn ràng. Ngoài các cán bộ và nhân viên, một nhóm đoàn viên thanh niên cũng có mặt đúng giờ, sẵn sàng hỗ trợ người dân. Các bạn áo xanh là sinh viên từ các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn phường. Mỗi ngày, trung bình 3-4 bạn được phân công đến các trung tâm để hỗ trợ người dân tra cứu thông tin, điền giấy tờ, thao tác trên điện thoại...

Ông Đạt (73 tuổi, ngụ phường Tân Bình) đến làm thủ tục liên quan đến nhà đất. Thấy ông có vẻ lúng túng khi không biết phải đến quầy nào, một bạn đoàn viên nhanh chóng hỗ trợ ông bấm số thứ tự và hướng dẫn các bước tiếp theo. Trong lúc ngồi điền thông tin, do mắt kém, ông gặp khó khăn khi đọc các con số nhỏ trên căn cước công dân. Một bạn trẻ khác đã kịp thời đến hỗ trợ tận tình.

“Cô bé áo xanh tới hỏi bác cần giúp gì không, rồi nhanh chóng hỗ trợ điền thông tin, đọc số giúp tôi. Việc nhỏ thôi, nhưng với người lớn tuổi như tôi thì rất ý nghĩa. Các cháu làm việc nhanh nhẹn, lễ phép, khiến tôi thấy rất dễ chịu” - ông Đạt kể.

Anh Thi (21 tuổi, sinh viên Học viện Hàng không) cho biết: “Bọn em bắt đầu hỗ trợ từ giữa tháng 7. Công việc chủ yếu là hướng dẫn điền thông tin, lấy số thứ tự, chỉ quầy tương ứng và giúp thao tác trên thiết bị số, đặc biệt cho người lớn tuổi. Cái gì không biết thì tụi em hỏi cán bộ trung tâm ngay để giải đáp cho chính xác”.

Có những tình huống ngoài dự liệu. Thi kể lại một lần hỗ trợ một phụ nữ bế theo con nhỏ, tay xách đồ, tay cầm giấy tờ, rất lúng túng. Các bạn tình nguyện viên nhanh chóng chia nhau: người hỗ trợ thủ tục, người phụ xách đồ, còn Thi… bế em bé. “Em bé rất ngoan, em bế chừng 30 phút cho đến khi mẹ bé làm xong việc. Chị ấy cảm ơn rối rít, nhìn thấy chị nhẹ nhõm ra về là tụi em thấy vui rồi” - Thi cười nói.

Không chỉ tại phường Tân Bình, mô hình “áo xanh hỗ trợ” còn được triển khai hiệu quả ở nhiều địa phương khác. Tại Trung tâm phục vụ hành chính công phường Sài Gòn (TP.HCM), người dân bước vào đã thấy ngay các bạn tình nguyện viên túc trực ở cửa, sẵn sàng hướng dẫn.

Chị Xuân Trang, người dân phường Sài Gòn, lần đầu làm thủ tục khai sinh điện tử, chị kể: “Tôi chưa quen với thao tác online, nhất là đăng nhập Cổng dịch vụ công. May mà có các bạn trẻ ở đây hướng dẫn từ đầu đến cuối, mọi thứ suôn sẻ nhanh chóng”.

Ông Bùi Trường Giang, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công phường Sài Gòn, đánh giá các tình nguyện viên đến từ nhiều trường đại học đã góp phần giúp người dân tiếp cận thuận tiện với các dịch vụ công trực tuyến, thúc đẩy chuyển đổi số tại địa phương. Họ là cầu nối gần gũi giữa công nghệ và cộng đồng.