Du khách gửi trả 14 kg đá cuội lấy từ biển Cô Tô nhiều năm trước, ngày 14/11. Ảnh: Nguyễn Hải Linh.
Ngày 17/11, ông Nguyễn Hải Linh, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội đặc khu Cô Tô (tỉnh Quảng Ninh), xác nhận 14 kg đá cuội đã được du khách trả lại và sẽ sớm được đưa về bãi đá Móng Rồng.
Ông Linh khuyến cáo du khách "không mang đi - không lấy về" các vật phẩm tự nhiên như đá, vỏ ốc, san hô… nhằm bảo vệ cảnh quan và hệ sinh thái biển đảo.
Ông nhấn mạnh hành vi này nếu diễn ra phổ biến sẽ phá vỡ cấu trúc địa chất và hệ sinh thái ven bờ.
Bãi đá Móng Rồng (tên cũ là Cầu Mỵ, hay Cầu Thủ Mỷ theo sách cổ) là một trong những điểm độc đáo nhất của Cô Tô. Bãi đá này có diện tích hơn 40 ha, chiều dài khoảng 2 km trải dài theo hướng Đông Bắc - Tây Nam.
Theo người dân sống lâu năm trên đảo, nhìn từ xa bãi đá có hình đuôi chuột lớn với những mũi đá nhô ra biển.
Bãi đá Móng Rồng là nơi đón bình minh đẹp nhất trên đảo Cô Tô. Ảnh: Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam.
Đây là một hệ thống những lớp đá trầm tích bị bào mòn qua hàng nghìn, hàng vạn năm bởi nước biển. Sự bào mòn này tạo nên cảnh đẹp kỳ thú không chỉ có giá trị về cảnh quan mà còn ẩn giấu nhiều điều độc đáo về kiến tạo địa chất.
Điểm độc đáo là cấu tạo của đá Cô Tô mềm, nên khi nước biển xâm thực, bào mòn đã tạo nên hình thù và màu sắc vân đá rất đẹp. Hình dáng dãy núi vươn ra biển hiên ngang dễ khiến người ta liên tưởng tới những chiếc móng của loài rồng.
Nhiều năm qua, không riêng Cô Tô, ban quản lý các khu du lịch biển đảo khuyến cáo du khách thực hiện quy tắc "không lấy gì ngoài những bức ảnh, không để lại gì ngoài những dấu chân" để bảo vệ cảnh quan cho thế hệ sau.
Theo Nghị định 45/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực du lịch, hành vi làm hư hại tài nguyên du lịch có thể bị phạt tiền.
Tại các khu vực được quy hoạch là Khu bảo tồn thiên nhiên hoặc Vườn quốc gia, hành vi lấy mẫu vật trái phép sẽ bị xử lý nghiêm theo Luật Đa dạng sinh học và Luật Lâm nghiệp, với mức phạt từ 1 triệu đến hàng chục triệu đồng tùy mức độ nghiêm trọng.
Bãi biển Amroth (Anh) nổi tiếng với lượng đá cuội dày đặc, du khách được cảnh báo không được lấy đá mang về. Ảnh: Coastal Cottages.
Không riêng Việt Nam, năm 2019, du khách từng được cảnh báo không lấy đá cuội từ bãi biển Amroth ở hạt Pembrokeshire (Anh) nếu không muốn đối mặt với nguy cơ bị phạt gần 1.300 USD.
Trước đó, một người đàn ông phải lái xe hàng trăm dặm, trở lại bãi biển ở Cornwall để đem trả những viên đá đã đánh cắp thay vì nộp phạt gần 1.300 USD. Tương tự, bãi biển ở Crackington Haven cũng có tấm biển cảnh cáo.
Khách du lịch có thể phải đối mặt với các khoản tiền phạt tương tự trên đảo Skiathos, Hy Lạp, nếu mang đi bất cứ viên sỏi nào.
Du khách đón bình minh tại bãi Móng Rồng. Ảnh: Aki Lan.
Trên thực tế, theo nhiều nghiên cứu, dù hành động nhặt sỏi, đá từ bãi biển làm kỷ niệm có vẻ hấp dẫn, hành động này lại có thể gây ra những hậu quả sâu rộng.
Bảo vệ hệ sinh thái: Sỏi đá đóng vai trò then chốt trong duy trì hệ sinh thái ven biển. Cát và sỏi đá trên bãi biển hoạt động như hàng rào tự nhiên chống lại sức mạnh của biển và là môi trường sống quan trọng cho nhiều sinh vật biển. Việc loại bỏ chúng làm gián đoạn hệ sinh thái và tăng nguy cơ xói mòn.
Chức năng pháp lý: Việc loại bỏ các vật liệu tự nhiên khỏi bãi biển thường là bất hợp pháp ở nhiều khu vực, vì luật pháp nhằm bảo vệ các chức năng thiết yếu mà các bãi biển cung cấp.
Chống chịu bão lũ: Khối lượng sỏi và cát trên bãi biển rất quan trọng đối với khả năng hấp thụ năng lượng sóng. Lượng trầm tích càng nhiều, bãi biển càng có khả năng giảm thiểu rủi ro lũ lụt và xói mòn.
Khi du khách lấy sỏi đá đi, họ vô tình làm suy yếu các hàng rào phòng thủ tự nhiên, khiến khu vực ven biển đối mặt với rủi ro lớn hơn trong các cơn bão.
Ông Lê Thanh Tục còn gọi là Chín Tục, nhặt rác trên bãi đá 7 màu tại Bình Thuận cũ, nay là tỉnh Lâm Đồng, hồi tháng 2. Ảnh: Hồng Hiếu/TTXVN.
Bãi biển là hệ thống năng động thay đổi tự nhiên. Trong các cơn bão, sóng mang sỏi lớn hình thành các gờ dốc (berms), đóng vai trò là tuyến phòng thủ đầu tiên, hấp thụ năng lượng sóng.
Dù một người lấy vài viên sỏi không có tác động đáng kể, tác động tích lũy của nhiều cá nhân có thể rất lớn.
Điều này làm gián đoạn quá trình phân loại tự nhiên và phá vỡ cân bằng động của bãi biển, gây quan ngại lớn đối với khả năng phục hồi của bờ biển trước biến đổi khí hậu.
Châu Sa