Đội xử lý bom mìn lưu động EOD1/PTVN đo đạc, kiểm tra quả bom trước khi di chuyển về nơi tập kết - Ảnh: QTMAC
“Từ ngày 24/2, người lao động tại các dự án NPA và Cây Hòa bình Việt Nam đi làm trở lại. Trước mắt, chúng tôi chỉ có thể thông tin các dự án này hoạt động trở lại, còn làm đến thời gian cụ thể nào thì chi tiết của tổ chức sẽ thông báo sau, vì đang trong giai đoạn đánh giá”, Phó Giám đốc Sở Ngoại vụ Thái Hữu Liêu cho hay.
Cũng theo ông Liêu, dự án NPA có khoảng 250 lao động làm việc, trong khi Cây Hòa bình Việt Nam hơn 200 người. Việc 2 dự án này hoạt động trở lại sau thời gian tạm dừng là tin rất vui đối với người lao động và cả chính quyền địa phương. Bởi lẽ, từ nhiều năm qua, các chương trình, dự án khảo sát, rà phá bom mìn do các tổ chức phi chính phủ nước ngoài triển khai từ nguồn tài trợ của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã góp phần quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ từ bom mìn còn sót lại, giải phóng đất đai phục vụ phát triển sinh kế, mang lại sự an toàn cho cộng đồng tại Quảng Trị.
Trước đó, Chính phủ Hoa Kỳ yêu cầu các tổ chức phi chính phủ nước ngoài nhận tài trợ từ Chính phủ Hoa Kỳ, trong đó có Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tạm dừng hoạt động trong vòng 90 ngày, kể từ ngày 25/1/2025, để tiến hành đánh giá và rà soát. Quyết định này áp dụng trên phạm vi toàn cầu, trong đó có tỉnh Quảng Trị.
Tại Quảng Trị, quyết định nói trên đã ảnh hưởng đến các dự án phi chính phủ đang hoạt động liên quan đến công tác khảo sát và rà phá bom mìn do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tài trợ thông qua những tổ chức: Nhóm Cố vấn bom mìn (MAG), Viện trợ Nhân dân Na Uy (NPA), Cây Hòa bình Việt Nam - PeaceTrees Vietnam và dự án hỗ trợ người khuyết tật, nạn nhân chất độc da cam/dioxin từ nguồn viện trợ ODA không hoàn lại của USAID. Đặc biệt, quyết định đã khiến hơn 1.000 lao động tại địa phương đang làm việc trong các dự án bị ảnh hưởng.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của các chương trình, dự án này, ngày 19/2, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo khắc phục hậu quả chiến tranh tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam đã ký thư gửi ông Marc E. Knapper - Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hợp chủng quốc Hoa Kỳ tại Việt Nam, đề nghị ngài Đại sứ và các cộng sự Đại sứ quán Hoa Kỳ báo cáo, đề xuất Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ xem xét miễn trừ hoặc rút ngắn thời gian thực thi lệnh tạm dừng chính sách viện trợ quốc tế hoặc vừa tiến hành rà soát, đánh giá vừa cho phép các chương trình, dự án tiếp tục triển khai.
Theo ông Hoàng Nam, việc duy trì tài trợ cho các dự án này không chỉ hỗ trợ tỉnh Quảng Trị khắc phục hậu quả chiến tranh, mà còn góp phần đảm bảo sự an toàn cho cộng đồng và thúc đẩy phát triển KT - XH bền vững.
Đồng thời, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Nam ký văn bản báo cáo về việc tạm dừng các dự án do Chính phủ Hoa Kỳ tài trợ tại Quảng Trị gửi Bộ Ngoại giao. UBND tỉnh Quảng Trị đề nghị Bộ Ngoại giao xem xét, có các kênh trao đổi phù hợp với Chính phủ Hoa Kỳ, đề nghị Chính phủ Hoa Kỳ, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và các đối tác hợp tác phát triển Hoa Kỳ miễn trừ hoặc rút ngắn thời gian đánh giá các chương trình viện trợ khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam hoặc vừa tiến hành rà soát, đánh giá vừa cho phép các chương trình, dự án tiếp tục triển khai theo như quyết định đã phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ.
Quang Hải