35 năm Việt Nam ứng phó với HIV/AIDS: Hành trình bền bỉ hướng tới mục tiêu chấm dứt dịch bệnh vào năm 2030

4 giờ trướcBài gốc

Hành trình ấy thể hiện rõ tinh thần nhân văn và cam kết không ai bị bỏ lại phía sau. Việt Nam đang tiến gần hơn tới mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030.

1. Hành trình 35 năm kiên cường ứng phó với HIV/AIDS

Theo Bộ Y tế, kể từ ca nhiễm HIV đầu tiên được ghi nhận vào năm 1990, đại dịch HIV/AIDS đã lan rộng khắp 63 tỉnh, thành phố trên cả nước. Đến hết năm 2024, Việt Nam ghi nhận 245.762 người nhiễm HIV còn sống và 116.004 trường hợp tử vong lũy tích. Dù số người nhiễm HIV vẫn gia tăng, đặc biệt nghiêm trọng trong nhóm thanh niên – lực lượng lao động chính của xã hội – nhưng nhờ những nỗ lực bền bỉ, Việt Nam đã kiểm soát được tốc độ lây lan và giảm đáng kể tác động của dịch bệnh đến cộng đồng.

Ngay từ những năm đầu, Đảng và Nhà nước đã xác định phòng, chống HIV/AIDS là ưu tiên hàng đầu trong công tác y tế và phát triển xã hội. Hàng loạt chủ trương, chính sách, văn bản pháp luật và hướng dẫn đã được ban hành để định hướng và thúc đẩy các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Với sự tham gia tích cực của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội và đoàn thể từ trung ương đến địa phương, đã tạo nên một "mặt trận toàn dân" ứng phó với HIV/AIDS.

Từ chỗ đối mặt với sự thiếu thốn về nguồn lực và nhận thức, Việt Nam ngày nay đã xây dựng được một chương trình phòng, chống HIV/AIDS toàn diện và bền vững, hướng đến kiểm soát hoàn toàn dịch bệnh vào năm 2030.

Hoạt động xét nghiệm HIV được mở rộng tới tận tuyến cơ sở, ngoài cộng đồng, lồng ghép trong các dịch vụ y tế…

2. Thành tựu nổi bật trong phát hiện, điều trị và dự phòng HIV

Sau 35 năm ứng phó với HIV/AIDS, Việt Nam đang trong giai đoạn thực hiện mục tiêu "Chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030" đã đạt nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Hoạt động phát hiện sớm, dự phòng lây nhiễm HIV và điều trị HIV/AIDS được thực hiện đồng bộ và hiệu quả

Trung bình mỗi năm triển khai hơn 2 triệu mẫu xét nghiệm HIV, trong đó phát hiện hơn 10.000 trường hợp HIV dương tính. Hoạt động xét nghiệm được mở rộng tới tận tuyến cơ sở, lồng ghép trong các dịch vụ y tế, chương trình dự phòng lây truyền từ mẹ sang con và chăm sóc sức khỏe sinh sản.

Đặc biệt, điều trị HIV bằng thuốc kháng vi rút (ARV) được triển khai từ năm 2000 và hiện đã mở rộng điều trị cho 184.214 người bệnh (tính đến tháng 12/2024), trong đó có 181.849 người lớn và 2.365 trẻ em. Đến nay trên 90% người bệnh đang sử dụng thuốc ARV từ nguồn BHYT chi trả. Đây là bước tiến quan trọng giúp bảo đảm điều trị liên tục, giảm gánh nặng chi phí và nâng cao chất lượng sống của người nhiễm HIV.

Song song với điều trị, Việt Nam cũng đạt nhiều kết quả nổi bật trong dự phòng lây nhiễm HIV, đặc biệt là điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP). Hiện có khoảng 70.000 người có hành vi nguy cơ cao đã tiếp cận ít nhất một lần dịch vụ này. Năm 2023, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận Việt Nam là quốc gia dẫn đầu khu vực châu Á – Thái Bình Dương về số người sử dụng PrEP – minh chứng cho sự chủ động, sáng tạo và hiệu quả của Việt Nam trong công tác dự phòng.

3. Nỗ lực hướng tới mục tiêu 95-95-95

Theo Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030, Việt Nam đặt ra ba mục tiêu 95-95-95:

95% người nhiễm HIV biết được tình trạng của mình,
95% người biết tình trạng nhiễm được điều trị ARV,
và 95% người điều trị có tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế.

Đến năm 2024, Việt Nam đã đạt 87,3% người nhiễm biết tình trạng của mình, 78,9% người được điều trị và 96% người điều trị có tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế. Đây là kết quả vượt mức trung bình khu vực châu Á – Thái Bình Dương, tiệm cận mục tiêu toàn cầu, thể hiện sự bền bỉ của hệ thống y tế và sự đồng lòng của cộng đồng.

4. Đoàn kết là sức mạnh – Chung tay chấm dứt dịch bệnh AIDS

Hưởng ứng 35 năm Việt Nam ứng phó với HIV/AIDS, Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS (10/11 – 10/12/2025) và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS 01/12, Bộ Y tế đã phát động chủ đề năm 2025: "Đoàn kết là sức mạnh – Chung tay chấm dứt dịch bệnh AIDS".

Thông điệp này nhấn mạnh: Chỉ khi toàn xã hội cùng hành động – từ cơ quan quản lý, tổ chức y tế, doanh nghiệp, đến từng người dân – chúng ta mới có thể đạt mục tiêu không còn dịch bệnh AIDS vào năm 2030.

Bộ Y tế cũng phát động nhiều khẩu hiệu truyền thông giàu ý nghĩa, như:

Công bằng, bình đẳng trong tiếp cận dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS – Hướng tới chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030
Tuổi trẻ chung vai – Vì tương lai không còn dịch bệnh AIDS!
Dự phòng và điều trị HIV/AIDS để không ai bị bỏ lại phía sau
Xét nghiệm HIV sớm để bảo vệ bản thân và gia đình bạn!
Tuân thủ điều trị ARV để đạt được K=K
Điều trị ARV sớm giúp khỏe mạnh và giảm lây nhiễm HIV
Tham gia bảo hiểm y tế là cách tốt nhất để người nhiễm HIV được điều trị ARV liên tục suốt đời!
Thanh niên hiện đại, không ngại bao cao su!
Dùng riêng bơm kim tiêm sạch giúp phòng lây nhiễm HIV!
Methadone – Liều thuốc vàng cho người lệ thuộc các chất ma túy dạng thuốc phiện…

Các hoạt động truyền thông, mít-tinh, tọa đàm, tư vấn xét nghiệm lưu động và diễn đàn thanh niên sẽ được triển khai trên toàn quốc, góp phần nâng cao nhận thức, giảm kỳ thị và khuyến khích người dân chủ động xét nghiệm, điều trị HIV.

"Thanh niên hiện đại, không ngại bao cao su !" – Chung tay chấm dứt dịch bệnh AIDS

5. Giảm kỳ thị, tăng đồng cảm – hướng tới một xã hội không ai bị bỏ lại phía sau

Bên cạnh chuyên môn y tế, cuộc chiến với HIV/AIDS còn là cuộc chiến với sự kỳ thị và định kiến. Những nỗ lực tuyên truyền, giáo dục cộng đồng đã giúp thay đổi nhận thức xã hội, để người nhiễm HIV được nhìn nhận không chỉ là bệnh nhân, mà là những người cần được cảm thông, hỗ trợ và trao cơ hội sống khỏe mạnh, có ích.

Thông điệp "Không kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS" được lan tỏa mạnh mẽ trong nhiều năm qua, góp phần mở rộng cánh cửa việc làm, học tập và chăm sóc y tế cho người nhiễm HIV. Khi cộng đồng mở lòng, người nhiễm HIV mới có thể mạnh dạn tham gia xét nghiệm, điều trị, qua đó giảm nguy cơ lây lan và tiến tới kiểm soát dịch bệnh bền vững.

Sau 35 năm kiên cường ứng phó, Việt Nam đang ở giai đoạn bản lề của hành trình chấm dứt đại dịch HIV/AIDS vào năm 2030. Thách thức vẫn còn – như nguy cơ tái lây nhiễm, nguồn lực tài chính và duy trì cam kết của toàn xã hội – nhưng niềm tin vào thành công là có cơ sở.

Với nền tảng chính sách vững chắc, hệ thống y tế ngày càng hiện đại, sự tham gia tích cực của cộng đồng và đặc biệt là tinh thần "Đoàn kết là sức mạnh", Việt Nam hoàn toàn có thể biến mục tiêu "Không còn dịch bệnh AIDS" thành hiện thực – vì một tương lai khỏe mạnh, công bằng và nhân ái cho mọi người dân.

Mời bạn xem thêm video:

Xét Nghiệm HIV tại cộng đồng Và tự xét nghiệm | SKĐS

Lan Thủy

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/35-nam-viet-nam-ung-pho-voi-hiv-aids-hanh-trinh-ben-bi-huong-toi-muc-tieu-cham-dut-dich-benh-vao-nam-2030-169251107174929245.htm