Những bất thường, dù nhỏ, ở nước tiểu cũng có thể là triệu của bệnh gan. Ảnh: Arkansasurology.
Gan là một trong những cơ quan làm việc chăm chỉ nhất của cơ thể. Nó lọc độc tố, giúp tiêu hóa thức ăn, cân bằng hormone và sản xuất các protein thiết yếu. Theo nghiên cứu được công bố trên Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), hai triệu ca tử vong xảy ra mỗi năm do bệnh gan, căn bệnh này cũng gây ra 4% tổng số ca tử vong trên toàn cầu (cứ 25 ca tử vong thì có 1 ca).
Khi gan bắt đầu suy yếu, các dấu hiệu cảnh báo thường xuất hiện âm thầm, và một trong những dấu hiệu sớm nhất có thể được tìm thấy trong nước tiểu.
Chia sẻ với India Times, tiến sĩ Sudeep Khanna, chuyên gia tư vấn cao cấp về tiêu hóa, Bệnh viện Indraprastha Apollo (Ấn Độ), cho biết nước tiểu thường là một trong những dấu hiệu đầu tiên cho thấy gan có vấn đề. Khi gan bắt đầu hoạt động kém - dù là do gan nhiễm mỡ, viêm gan, lạm dụng rượu bia hay một số loại thuốc - khả năng xử lý bilirubin và các chất khác của gan sẽ bị suy giảm. Kết quả là, những sản phẩm phụ này sẽ tràn vào máu và được bài tiết qua nước tiểu, dẫn đến sự thay đổi đáng chú ý về màu sắc hoặc mùi.
Nếu phát hiện bất kỳ triệu chứng nào trong số này, điều quan trọng là bạn nên đi khám thay vì bỏ qua hoặc tự ý điều trị.
Nước tiểu sẫm màu hoặc nâu bất thường
Nước tiểu chuyển sang màu vàng sẫm, hổ phách hoặc nâu có thể là dấu hiệu cho thấy bilirubin, sắc tố màu vàng được tạo ra khi hồng cầu bị phân hủy, đang tích tụ trong cơ thể.
Thông thường, gan có chức năng lọc bilirubin. Tuy nhiên, theo Medlineplus, khi gan bị tổn thương hoặc viêm, chức năng này không thực hiện được, và sắc tố dư thừa sẽ ngấm vào nước tiểu. Nếu sự thay đổi này kéo dài, đó là dấu hiệu cho thấy gan có thể đang không xử lý chất thải hiệu quả.
Nước tiểu sủi bọt hoặc sủi bọt không lắng
Bọt tạm thời có thể xuất hiện trong nước tiểu sau khi chảy mạnh, nhưng nếu nó vẫn sủi bọt ngay cả sau vài phút, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh gan.
Loại nước tiểu này thường là dấu hiệu của tình trạng protein dư thừa rò rỉ vào nước tiểu, vấn đề liên quan đến bệnh gan tiến triển hoặc xơ gan, hoặc thậm chí là bệnh thận. Gan bị tổn thương sẽ khó duy trì sự cân bằng protein trong máu, khiến một số protein thoát ra ngoài qua thận.
Nước tiểu có mùi nồng hoặc hôi
Nước tiểu khỏe mạnh thường có mùi nhẹ. Tuy nhiên, nếu mùi nồng hoặc hôi bất thường, theo nghiên cứu được công bố trên Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), nó có thể phản ánh sự tích tụ độc tố trong cơ thể.
Khi gan không thể lọc hiệu quả các chất độc hại, chúng sẽ được đào thải qua thận. Sự quá tải này có thể làm thay đổi thành phần hóa học của nước tiểu, khiến nước tiểu có mùi khó chịu ngay cả khi bạn uống đủ nước.
Cảm giác nóng rát hoặc kích ứng khi đi tiểu
Cảm giác nóng rát khi đi tiểu không phải lúc nào cũng do nhiễm trùng. Trong một số bệnh lý gan, nồng độ amoniac cao lưu thông trong máu và được đào thải qua nước tiểu. Hóa chất này có thể gây kích ứng đường tiết niệu, gây nóng rát nhẹ hoặc khó chịu.
Nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên mà không có dấu hiệu nhiễm trùng, nó cho thấy hệ thống giải độc của gan không theo kịp.
Đi tiểu nhiều lần với lượng ít
Việc đi tiểu thường xuyên, đặc biệt là mỗi lần chỉ đi một lượng nhỏ, đôi khi có thể liên quan đến rối loạn chức năng gan. Cơ thể đang cố gắng đào thải độc tố qua thận thường xuyên hơn do gan không hoạt động hiệu quả.
Mặc dù các vấn đề khác như tiểu đường hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu cũng có thể gây ra triệu chứng này, không nên bỏ qua nếu xuất hiện cùng với các dấu hiệu trên.
Mai Phương