Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn lực lượng Hải quân: "Ngày trước ta chỉ có đêm và rừng. Ngày nay ta có ngày, có trời, có biển. Bờ biển ta dài tươi đẹp, ta phải biết giữ gìn lấy nó". Khắc ghi lời dạy của Người, từ khi thành lập đến nay (26-10-1975 - 26-10-2025), các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Vùng 4 Hải quân luôn kiên cường thực hiện lời thề giữ biển với Đảng, với Bác và Nhân dân; đoàn kết, đồng lòng viết tiếp trang sử hào hùng, góp phần thực hiện mục tiêu đến năm 2030 đưa Việt Nam trở thành quốc gia biển mạnh.
Kỳ 1: Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa
Mỗi cán bộ, chiến sĩ cùng những con tàu chiến đấu của Vùng 4 Hải quân tiến ra khơi không chỉ mang theo ý chí thép mà còn thể hiện sức mạnh quân sự hiện đại. Để chủ động tham mưu bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, các cán bộ, chiến sĩ Vùng 4 Hải quân luôn kiên quyết, dũng cảm khắc phục khó khăn, nỗ lực rèn luyện, đoàn kết, hiệp đồng thực hiện tốt mọi nhiệm vụ.
Mồ hôi trên thao trường
"Toàn trung đội vượt qua luồng mở, cửa mở, triển khai đội hình chiến đấu!". Hiệu lệnh của chỉ huy vừa dứt, từ biển, loạt xe thiết giáp của Tiểu đoàn 863, Lữ đoàn 101, Vùng 4 Hải quân hùng dũng tiến lên bờ rồi đồng loạt dừng lại đúng vị trí. Đội hình đánh bộ với vũ khí trang bị trên tay, từ trên xe nhanh chóng triển khai vào các vị trí, sẵn sàng đánh chiếm mục tiêu. Cái nắng đổ lửa cùng bụi thao trường rất dễ khiến cơ thể mất sức nhưng không làm suy giảm khí thế huấn luyện khẩn trương, nghiêm túc của đơn vị.
Tàu 015 trong đội hình diễu binh trên biển kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Hải quân đánh bộ là 1 trong 5 thành phần quan trọng, chủ yếu trong đội hình chiến đấu của Hải quân nhân dân Việt Nam, có tính chất đặc thù tác chiến được ở địa hình trên bờ, ven biển và hải đảo. Đại úy Hồ Minh Tuấn - Phó Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 863 cho biết, chiến sĩ hải quân đánh bộ phải có nền tảng thể lực tốt, bơi giỏi, chịu được sóng gió; sử dụng thành thạo các loại vũ khí, trang bị hiện đại, đặc biệt, phải có khả năng thích nghi nhanh chóng với mọi điều kiện chiến đấu. Do đó, công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu luôn được đơn vị chú trọng thực hiện nghiêm, trọng tâm là huấn luyện làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại. Việc liên tục huấn luyện trong các điều kiện khắc nghiệt cũng giúp chiến sĩ có được thể lực tốt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Làn da đen sạm vì nắng, thân hình rắn chắc, binh nhất Đặng Đăng Khoa - Trung đội 1, Đại đội 2, Tiểu đoàn 863 cười chia sẻ: "Qua một mùa hè huấn luyện, chúng tôi đều thay đổi, không chỉ về ngoại hình, mà tinh thần, ý chí cũng vững vàng, bản lĩnh hơn nhiều. Những bài huấn luyện khó nhằn như: bơi vũ trang, đi cầu sóng, luyện tập thể lực, sức chịu đựng... đều đã trở nên dễ dàng nhờ tần suất huấn luyện liên tục, hiệu quả".
Buổi huấn luyện của Lữ đoàn 162, Vùng 4 Hải quân diễn ra ở thao trường trên biển trong Căn cứ quân sự Cam Ranh. Dù điều kiện thời tiết không thuận lợi song những con tàu mặt nước chiến đấu hiện đại vẫn hiên ngang rẽ sóng thực hiện các khoa mục huấn luyện theo kế hoạch. “Luyện thép” giữa mùa biển động, các cán bộ, chiến sĩ càng khẳng định sức mạnh chiến đấu, chiến thắng trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh khó khăn nào.
Từ tàu chỉ huy, mệnh lệnh mạnh mẽ, dứt khoát của Thượng tá Trần Văn Vương - Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 162, chỉ huy chung cuộc luyện tập thực binh trên biển được truyền đi: “Kết thúc báo động công kích tên lửa! Báo động phòng không toàn lữ đoàn!”. Lập tức, chuông báo động chiến đấu từ tất cả các tàu vang lên; những chiến sĩ hải quân mang áo phao cứu sinh nhanh chóng cơ động về các vị trí chiến đấu trên boong tàu.
Theo tình huống chiến thuật, phát hiện mục tiêu nhóm máy bay không người lái đang bay thẳng về phía đội hình…, đồng loạt ăng ten ra-đa, pháo hạm, nòng súng bắn mục tiêu bay thấp trên tất cả các tàu đều hướng về khóa chặt mục tiêu. Từng thông số mục tiêu được báo cáo liên tục về sở chỉ huy chờ lệnh khai hỏa. "Nhóm mục tiêu UAV, mạn trái 90 độ, cự ly…mét, độ cao…mét, tàu… tiêu!", "Được, bám sát mục tiêu!" "Loạt dài bắn! Bắn thực hiện! Tiếp tục bắn! Mục tiêu bị tiêu diệt…". Sau loạt mệnh lệnh, mục tiêu bị tiêu diệt. Kết thúc báo động phòng không, toàn lữ đoàn báo động đấu tranh bảo vệ sức sống tàu…
Cuộc luyện tập thực binh trên biển diễn ra với nhiều tình huống giả định đòi hỏi kỹ năng chiến đấu linh hoạt, sức bền chịu đựng sóng gió, lòng quả cảm và khả năng hiệp đồng tác chiến của các ngành trên từng tàu; giữa các tàu trong toàn lữ đoàn với các lực lượng đơn vị bạn phối thuộc. "Việc huấn luyện liên tục với cường độ cao, tình huống chiến thuật sát thực tế trong điều kiện thời tiết phức tạp giúp cán bộ, chiến sĩ toàn tàu rèn luyện sức bền chiến đấu trong mọi loại hình thời tiết, tích lũy kinh nghiệm khai thác vận hành trang bị kỹ thuật hiện đại có trong biên chế. Làm chủ con tàu và làm chủ chuyên sâu trang bị kỹ thuật; sẵn sàng ra khơi, sẵn sàng chiến đấu hy sinh để bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc là mệnh lệnh từ trái tim của người lính hải quân” - Trung tá Trần Minh Vương, Thuyền trưởng Tàu 375, Hải đội 412, Lữ đoàn 162 chia sẻ.
Sức mạnh chiến đấu tổng hợp
Là khu vực có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, quốc phòng và an ninh của đất nước, Vùng 4 Hải quân được trang bị nhiều vũ khí hiện đại. Trong đó, Lữ đoàn 162 là đơn vị tàu chiến đấu mặt nước hiện đại nhất Quân chủng Hải quân, được trang bị các tàu tên lửa tấn công nhanh lớp Molniya, tàu hộ vệ tên lửa lớp Gepard 3.9, là những loại tàu chiến đấu chủ lực, hiện đại của Hải quân Việt Nam. Lữ đoàn có nhiệm vụ độc lập hoặc hiệp đồng tác chiến chi viện bảo vệ chủ quyền biển, đảo và thực hiện nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng; trực sẵn sàng chiến đấu trên quần đảo Trường Sa.
Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 162 huấn luyện trên biển.
Lữ đoàn Tàu vận tải đổ bộ 955 có nhiệm vụ vận tải hàng hóa, vận tải đổ bộ thay quân, tiếp tế trực sẵn sàng chiến đấu, thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn xa bờ; đưa đón các đoàn đại biểu Đảng, Nhà nước, quân đội và các cơ quan đi kiểm tra, thăm quân dân, các lực lượng trên quần đảo Trường Sa và Nhà giàn DK1.
Ngoài lực lượng tàu mặt nước, Vùng 4 Hải quân còn có Lữ đoàn 685 là lữ đoàn tên lửa đất đối hải hiện đại, có nhiệm vụ hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng khống chế, răn đe, sẵn sàng tập kích hỏa lực, tăng cường khả năng phòng thủ quần đảo Trường Sa. Với hệ thống tên lửa tiên tiến, hiện đại, đơn vị đã nhanh chóng tổ chức huấn luyện, làm chủ vũ khí, trang bị vũ khí mới, bắn thành công các loại tên lửa thể hiện khả năng chiến đấu cao. Trung tâm Bảo đảm kỹ thuật 719 là đơn vị trực tiếp bảo quản, bảo dưỡng, nâng cấp, gia hạn, niêm cất các loại đạn, vũ khí đặc chủng trang bị cho vùng và các đơn vị trong cụm lực lượng Hải quân 4. Trung đoàn 451 với nhiệm vụ ra-đa quan sát mục tiêu trên biển, trên không hoạt động ở tầm thấp. Lữ đoàn 146 trực tiếp quản lý quần đảo Trường Sa. Lữ đoàn 101 là đơn vị sẵn sàng chiến đấu của vùng và là lực lượng cơ động của Quân chủng Hải quân, sẵn sàng lực lượng, phương tiện cơ động làm nhiệm vụ bảo vệ quần đảo Trường Sa, chiến trường Tây Nam khi có tình huống...
Lữ đoàn 101 huấn luyện đổ bộ đường biển đánh chiếm mục tiêu.
Cùng với đó, tại Căn cứ quân sự Cam Ranh, phối hợp, hiệp đồng với Vùng 4 Hải quân còn có các đơn vị khác của Quân chủng Hải quân. Tất cả tạo thành một thế trận đồng bộ, chủ động, hiện đại tăng thêm sức mạnh cho Vùng 4 Hải quân trong thực hiện nhiệm vụ.
Tuy nhiên, dù vũ khí trang bị hiện đại, tối tân đến đâu thì trình độ huấn luyện, khả năng làm chủ vũ khí, khí tài của cán bộ, chiến sĩ mới quyết định được thắng lợi. Thượng tá Bùi Xuân Bình - Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Vùng 4 Hải quân cho biết: "Việc xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ giàu phẩm chất đạo đức cách mạng, giỏi chuyên môn nghiệp vụ, có trình độ ngoại ngữ, tin học trong thời đại hội nhập và công nghệ số là yêu cầu quan trọng được đặt ra để không ngừng nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu, năng lực kiểm soát, quản lý vùng biển được phân công quản lý, đủ năng lực ứng phó với mọi tình huống có thể xảy ra, không để Tổ quốc bị bất ngờ trên hướng biển".
VĨNH THÀNH - THIỀU HOA
Kỳ 2: Tiến thẳng lên hiện đại