6 địa phương nào sẽ tiếp tục áp dụng các chính sách đặc thù sau sáp nhập?

4 giờ trướcBài gốc

Sáng 19-5, Quốc hội nghe tờ trình, thẩm tra về việc quyết chuyển tiếp áp dụng một số cơ chế đặc thù tại một số địa phương sau khi thực hiện sắp xếp bộ máy, mở rộng địa giới hành chính theo chủ trương của Đảng, Nhà nước.

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay Nghị quyết 60/2025 của Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII đã quyết nghị chính quyền địa phương sẽ tổ chức theo 2 cấp, gồm cấp tỉnh, TP trực thuộc Trung ương và cấp xã (xã, phường, đặc khu trực thuộc tỉnh, TP), kết thúc hoạt động của cấp huyện. Sau sáp nhập, số lượng đơn vị hành chính (ĐVHC) giảm từ 63 tỉnh, TP còn 34.

Việc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh nhằm phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương, hỗ trợ lẫn nhau để thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội chung sau sắp xếp.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: QH

Theo Chính phủ, đến nay cả nước có 10 địa phương, gồm Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa, Nghệ An, Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Buôn Ma Thuột, TP.HCM và Cần Thơ đang được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù theo các luật, nghị quyết riêng của Quốc hội.

Trong đó, Hải Phòng, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Đắk Lắk (liên quan đến TP Buôn Ma Thuột), TP.HCM và Cần Thơ sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ tổ chức lại chính quyền địa phương theo 2 cấp.

Chính phủ cho hay việc sáp nhập ĐVHC cấp tỉnh, kết thúc hoạt động cấp huyện sẽ dẫn tới thay đổi về ranh giới địa lý, phạm vi quản lý cũng như quy mô dân số, địa vị pháp lý… của các địa phương.

“Do đó, cần có quy định chuyển tiếp việc tiếp tục áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù đang được thực hiện tại các địa phương thuộc diện sắp xếp” – Chính phủ cho hay và nhấn mạnh việc này nhằm đảm bảo tính liên tục, ổn định của quy định pháp luật, trong quản lý, điều hành và phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương nêu trên.

Ngoài ra, các cơ chế, chính sách đặc thù được xây dựng gắn liền với vị thế, vai trò và những đặc điểm riêng biệt của từng địa phương hoặc khu vực đô thị lõi. Đáng chú ý, TP Hải Phòng là TP cảng, công nghiệp, dịch vụ logistics. Đà Nẵng là trung tâm du lịch, dịch vụ, công nghệ cao. Khánh Hòa chú trọng phát triển kinh tế biển, du lịch biển. TP.HCM là đầu tàu kinh tế của cả nước và TP Cần Thơ là trung tâm động lực của vùng ĐBSCL.

“Việc duy trì các cơ chế, chính sách đặc thù cho các địa phương đang áp dụng, sau khi sáp nhập và sắp xếp ĐVHC 2 cấp sẽ tạo điều kiện để tạo động lực tăng trưởng mới, sức bật cho các địa phương” – theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng.

Theo Bộ trưởng Tài chính, điều này cũng nhằm tránh tạo khoảng trống pháp lý cho địa phương sau sắp xếp trong xử lý các vấn đề liên quan dự án đầu tư, nghĩa vụ tài chính…

“Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép các địa phương sau sáp nhập, gồm Hải Phòng, Đà Nẵng, Khánh Hòa, TP.HCM và Cần Thơ được tiếp tục thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù trước đây” – ông Thắng nêu.

Song song đó, các xã, phường mới tương ứng tại địa bàn TP Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) sau sắp xếp cấp xã tiếp tục được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù mà Quốc hội đã cho phép thực hiện.

Sau khi việc sắp xếp ĐVHC hai cấp hoàn thành, Chính phủ tổng kết, đánh giá các cơ chế đặc thù này để điều chỉnh, bổ sung phù hợp thực tế, tình hình mới hoặc luật hóa để áp dụng trong toàn quốc.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi, cho rằng việc cho phép chuyển tiếp áp dụng một số cơ chế, đặc thù tại địa phương sau sắp xếp ĐVHC không chỉ đơn thuần là mở rộng phạm vi áp dụng cơ chế, mà còn liên quan đến nhiều mặt về kinh tế, ngân sách (nguồn lực thực hiện, các chính sách thu - chi ngân sách).

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. Ảnh: QH

Từ cơ sở này, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ đánh giá tác động chính sách bảo đảm giữ nguyên tắc cân đối thu chi theo đúng Luật Ngân sách Nhà nước.

Ông Mãi cũng cho hay có ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị với các TP áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù sáp nhập vào các tỉnh, cần xác định lại tỉ lệ điều tiết để hạch toán, phân chia ngân sách trung ương - địa phương.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/6-dia-phuong-nao-se-tiep-tuc-ap-dung-cac-chinh-sach-dac-thu-sau-sap-nhap-post850496.html