Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời trong tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”. Tuy nhiên, với tầm nhìn chiến lược và tư duy chính trị sắc bén, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định tổ chức Tổng tuyển cử trong cả nước, coi đây là nền tảng chính trị - pháp lý quan trọng nhất để củng cố chính quyền cách mạng, tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử ngày 6/1/1946 đã khẳng định bản chất dân chủ, tiến bộ của Nhà nước Việt Nam mới, tạo cơ sở để Quốc hội khóa I thông qua Hiến pháp năm 1946 - bản Hiến pháp đầu tiên, thể hiện tư tưởng pháp quyền, đề cao quyền con người, quyền công dân, đặt nền móng cho việc tổ chức và vận hành bộ máy nhà nước.
Đối với Cao Bằng - quê hương cội nguồn cách mạng, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh lựa chọn làm căn cứ địa đầu tiên để lãnh đạo cách mạng Việt Nam, tinh thần của Tổng tuyển cử năm 1946 có ý nghĩa đặc biệt sâu sắc. Đồng bào các dân tộc trong tỉnh đã sớm giác ngộ cách mạng, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, tích cực tham gia bầu cử, góp phần quan trọng vào thành công chung của cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên trong cả nước.
Trải qua 80 năm đồng hành cùng dân tộc, Quốc hội Việt Nam không ngừng lớn mạnh; trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc cũng như trong thời kỳ hòa bình, thống nhất và đổi mới, Quốc hội luôn khẳng định vai trò là cơ quan lập hiến, lập pháp, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước và thực hiện quyền giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước.
Đặc biệt, trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, Quốc hội đã từng bước hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng đồng bộ, công khai, minh bạch, khả thi, bảo đảm quyền con người, quyền công dân; đồng thời tăng cường hiệu lực, hiệu quả giám sát, góp phần xây dựng nền quản trị quốc gia hiện đại, liêm chính, vì nhân dân phục vụ. Chất lượng các kỳ họp, hoạt động thảo luận, chất vấn, quyết định chính sách ngày càng được nâng cao, thể hiện rõ bản lĩnh, trí tuệ và trách nhiệm của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.
Song hành cùng sự trưởng thành của Quốc hội Việt Nam, Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh đã có những đóng góp quan trọng, thiết thực trong suốt 80 năm qua. Qua 15 nhiệm kỳ Quốc hội, các thế hệ ĐBQH của tỉnh luôn thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, bản lĩnh chính trị vững vàng, gắn bó mật thiết với cử tri và nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Quốc hội khóa I, Đoàn Cao Bằng có 4 đại biểu; khóa II, III, XI, XIII, XIV có 6 đại biểu; khóa IV, XII, XV có 7 đại biểu; khóa V có 8 đại biểu; khóa VI có 9 đại biểu; khóa VII, VIII, IX, X có 5 đại biểu.
Các thế hệ đại biểu Quốc hội thuộc Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh chụp ảnh với lãnh đạo Quốc hội, tháng 8/2025.
Các vị ĐBQH tỉnh đều là những người có năng lực, trình độ, luôn liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến của nhân dân, được nhân dân tín nhiệm, luôn thể hiện trách nhiệm của mình trong việc phản ánh tình hình của địa phương, nguyện vọng của cử tri để góp phần cùng Quốc hội xác định các chỉ tiêu, giải pháp hợp lý, bảo đảm tính khả thi, phù hợp với điều kiện của đất nước. Hoạt động của Đoàn ĐBQH tỉnh các khóa luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của Thường trực Tỉnh ủy, trong nhiều nhiệm kỳ Quốc hội, đại diện Thường trực Tỉnh ủy trực tiếp tham gia Đoàn ĐBQH và giữ vai trò Trưởng Đoàn, thể hiện rõ trách nhiệm chính trị cao và sự quan tâm đặc biệt của Tỉnh ủy đối với hoạt động của Đoàn ĐBQH tỉnh.
Trong quá trình hoạt động, Đoàn ĐBQH tỉnh đã tham gia tích cực vào công tác lập pháp, đóng góp nhiều ý kiến quan trọng vào việc xây dựng, sửa đổi, hoàn thiện các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, nhất là những chính sách liên quan trực tiếp đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới. Nhiều kiến nghị, đề xuất của Đoàn xuất phát từ thực tiễn sinh động của địa phương đã được Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành tiếp thu, góp phần tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh trên địa bàn tỉnh.
Trong hoạt động giám sát, Đoàn ĐBQH tỉnh tập trung vào những vấn đề bức xúc, được cử tri quan tâm, như quản lý đất đai, đầu tư công, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, chính sách an sinh xã hội, bảo vệ tài nguyên, môi trường. Thông qua giám sát, nhiều bất cập đã được phát hiện, kiến nghị xử lý kịp thời, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân.
Hoạt động tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo luôn được Đoàn ĐBQH tỉnh quan tâm, đổi mới về hình thức và nâng cao chất lượng. Các đại biểu thực sự là cầu nối tin cậy giữa Quốc hội với cử tri, phản ánh trung thực tâm tư, nguyện vọng của nhân dân Cao Bằng đến các cơ quan có thẩm quyền ở Trung ương và địa phương.
Trong hành trình đổi mới, các ĐBQH tỉnh tích cực vận động, kiến nghị Trung ương đầu tư cho các dự án trọng điểm, tạo động lực phát triển mới. Cụ thể, Đoàn đã đề xuất ý kiến đối với các dự án trọng điểm: kiến nghị đẩy nhanh tiến độ Dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (Cao Bằng), tạo ra bước đột phá về kết nối giao thông; phát triển du lịch bền vững; hỗ trợ công tác giảm nghèo, đề xuất và giám sát các chương trình mục tiêu quốc gia, giúp hàng nghìn hộ gia đình thoát nghèo, cải thiện đời sống. Đặc biệt, nhiệm kỳ khóa XIV, khóa XV, Đoàn ĐBQH, các vị ĐBQH tỉnh đã tích cực kết nối, kêu gọi và phối hợp với các tổ chức, doanh nghiệp hỗ trợ tiền, hiện vật để đầu tư cơ sở vật chất cho giáo dục, y tế; hỗ trợ khắc phục thiệt hại do thiên tai, bão lũ; thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, cụ thể: vận động được hơn 30.000 hiện vật là trang thiết bị, giày dép, quần áo ấm, nhu yếu phẩm, máy vi tính, vật liệu xây dựng và hơn 60 tỷ đồng xây dựng trường học, y tế, xóa nhà tạm, nhà dột nát và hoạt động an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh.
Hoạt động của Đoàn ĐBQH, các vị ĐBQH tỉnh bảo đảm đúng pháp luật, có chất lượng, góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của đất nước và của tỉnh trên các mặt chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và đối ngoại. Trên cương vị công tác của mình, các vị ĐBQH tỉnh đã có nhiều nỗ lực, cố gắng hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Hoạt động của Đoàn ĐBQH tỉnh ngày càng được phát huy, mở rộng, khẳng định được vị trí, vai trò, uy tín của Đoàn ĐBQH và ĐBQH với cử tri.
Phát huy truyền thống 80 năm Quốc hội Việt Nam và những thành tựu đã đạt được, trong thời gian tới, Đoàn ĐBQH tỉnh cùng các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và cả hệ thống chính trị của tỉnh cần tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Đoàn ĐBQH và của từng ĐBQH.
Trọng tâm là tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng tham gia xây dựng pháp luật, bảo đảm các chính sách, pháp luật được ban hành phù hợp với thực tiễn vùng miền núi, biên giới; tăng cường giám sát việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án trọng điểm, nhất là các dự án hạ tầng chiến lược, kinh tế cửa khẩu, phát triển du lịch, chuyển đổi số và cải cách hành chính.
Đổi mới, nâng cao chất lượng tiếp xúc cử tri, tăng cường đối thoại, lắng nghe nhân dân; kịp thời phản ánh những khó khăn, vướng mắc từ cơ sở lên Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương. Xây dựng đội ngũ ĐBQH tỉnh có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, trình độ chuyên môn cao, thực sự là người đại diện xứng đáng cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân các dân tộc. Đồng thời, chủ động phối hợp chặt chẽ với HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh trong thực hiện nhiệm vụ chính trị chung, góp phần xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Trước mắt cần phối hợp với các cấp, các ngành của tỉnh tập trung chuẩn bị tốt cho cuộc bầu cử ĐBQH khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, bảo đảm dân chủ, đúng luật, an toàn, tiết kiệm, thực sự là ngày hội của toàn dân.
Phan Thăng An, Bí thư Tỉnh ủy