Tai nạn máy bay quân sự Mỹ tăng 55%
Dữ liệu từ Bộ Quốc phòng (DoD) được Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren (Đảng Dân chủ – Massachusetts) công bố ngày 19/11, bao gồm giai đoạn từ năm 2020 đến 2024.
Sự gia tăng đáng lo ngại trong các vụ tai nạn máy bay quân sự đã dẫn đến yêu cầu của các nghị sĩ Mỹ và gia đình quân nhân đòi hỏi Lầu Năm Góc phải minh bạch hơn, đồng thời thúc đẩy bổ sung các điều khoản vào dự luật chính sách quốc phòng nhằm buộc DoD phải gửi Quốc hội các bản tóm tắt báo cáo an toàn nội bộ trong ba năm qua.
Dữ liệu mới cho thấy sự gia tăng đáng lo trong các vụ tai nạn loại A - nhóm nghiêm trọng nhất, bao gồm thiệt hại ít nhất 2,5 triệu USD, máy bay bị phá hủy, hoặc có người tử vong hay bị thương tật toàn bộ vĩnh viễn.
Tỷ lệ tai nạn loại A đã tăng từ 1,30 vụ trên 100.000 giờ bay năm 2020 lên 2,02 vụ trên 100.000 giờ bay năm 2024 (tăng 55%).
Trực thăng UH-60A Black Hawk được xếp vào danh sách xảy ra tai nạn nhiều của Quân đội Mỹ
Tổng cộng có 4.280 vụ tai nạn thuộc các loại A, B, C, D và E trong giai đoạn 2020–2024.
Những sự cố này khiến quân đội thiệt hại 9,4 tỷ USD, làm 90 quân nhân và nhân viên dân sự DoD thiệt mạng và phá hủy 89 máy bay từ 2020 đến 2024.
Ngoại trừ Hải quân Mỹ, tất cả các quân chủng khác đều ghi nhận tỷ lệ tai nạn loại A trên 100.000 giờ bay cao nhất trong 4 năm vào năm 2024.
Đối với Thủy quân lục chiến Mỹ, tỷ lệ tai nạn loại A gần như tăng gấp ba, từ 1,33 lên 3,91.
Tỷ lệ của Lục quân Mỹ cũng tăng hơn gấp đôi, từ 0,76 lên 2,02.
Tương tự, đối với Không quân Mỹ, tỷ lệ tăng từ 1,72 lên 1,9; còn Hải quân tăng từ 1,12 lên 1,76 sau khi đạt đỉnh 1,98 vào năm 2022.
Dữ liệu nhấn mạnh tỷ lệ tai nạn máy bay quân sự tăng ở cả bốn quân chủng.
Thực tế, theo hồ sơ, năm tài khóa 2024 là một trong những năm tồi tệ nhất về an toàn hàng không của Lục quân Mỹ trong suốt một thập kỷ.
Năm tài khóa 2024 sẽ là năm mà lực lượng hàng không Lục quân “muốn không bao giờ lặp lại”. Theo thống kê của Phòng Không quân thuộc Cơ quan phân tích và phòng ngừa của Trung tâm Sẵn sàng Chiến đấu Lục quân Mỹ, đã từng có “sự giảm đều đặn trong tỷ lệ tai nạn trên 100.000 giờ bay kể từ năm 2006”.
Tuy nhiên, xu hướng này đã đảo ngược trong bốn năm gần đây. Kể từ năm 2020, tỷ lệ tai nạn máy bay quân sự tăng đều và đạt đỉnh vào năm 2024.
Theo thông cáo báo chí của Thượng nghị sĩ Warren, sự gia tăng này có vẻ nằm trong một xu hướng dài hạn.
Năm 2018, Hải quân phát hiện tỷ lệ tai nạn loại C trong hàng không hải quân đã tăng gấp đôi trong thập kỷ trước. Cùng năm đó, tỷ lệ tai nạn hàng không chung của Không quân đạt mức cao nhất trong bảy năm.
Năm 2022, 48 lính thủy quân lục chiến thiệt mạng trong các vụ tai nạn hàng không, khiến quyền Tư lệnh lúc bấy giờ yêu cầu rà soát “văn hóa an toàn” của lực lượng. Năm 2024, Không quân thông báo họ đã mất 47 quân nhân trong chỉ một năm do các tai nạn có thể phòng tránh.
“Những mất mát sinh mạng do các tai nạn này gây ra là rủi ro không thể chấp nhận đối với quân nhân, gia đình họ và khả năng sẵn sàng chiến đấu”, Thượng nghị sĩ Warren nói.
Tỷ lệ tai nạn gia tăng cũng khiến ngân sách Mỹ thiệt hại hàng tỷ USD.
Dữ liệu mới của Lầu Năm Góc cho thấy chi phí các vụ tai nạn loại A tăng mạnh từ 1,6 tỷ USD năm tài khóa 2022 lên 2,9 tỷ USD năm tài khóa 2023. Chỉ riêng nửa đầu năm 2024, các tai nạn loại A đã tiêu tốn 1,7 tỷ USD.
Thống kê bao gồm toàn bộ các năm ngân sách 2020–2023 và 10 tháng đầu của năm ngân sách 2024 (tính đến 31/7). Trong 10 tháng đó, 25 quân nhân và nhân viên dân sự Bộ Quốc phòng thiệt mạng, 14 máy bay bị phá hủy.
Nhiều khả năng xu hướng đáng lo này sẽ tiếp tục trong năm 2025. Từ đầu năm đến nay, Hải quân Mỹ đã mất bốn chiếc F/A-18F do tai nạn, mỗi chiếc trị giá khoảng 60 triệu USD.
Vào tháng 4 và 5 năm nay, tàu sân bay USS Harry S. Truman của Hải quân Mỹ mất hai tiêm kích F/A-18 Super Hornet trong vài tuần - một chiếc do hạ cánh lỗi, một chiếc trượt khỏi boong và rơi xuống biển.
Trước đó, tháng 12/2024, một chiếc Super Hornet khác bị tuần dương hạm mang tên lửa USS Gettysburg (thuộc biên đội tàu sân bay Truman) bắn nhầm.
Ngoài ra, vào tháng 1 năm nay, một trực thăng Black Hawk của Lục quân Mỹ và một máy bay chở khách của American Airlines đã va chạm tại Washington DC, khiến 67 người thiệt mạng.
Đầu tuần này, Thượng nghị sĩ Warren đã viết thư cho Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth yêu cầu công bố dữ liệu tai nạn loại A cho phần còn lại của năm 2024 và 2025.
Loại máy bay quân sự Mỹ dễ gặp tai nạn nhất?
Theo dữ liệu của Lầu Năm Góc, trực thăng H-60 có tỷ lệ tai nạn cao nhất trong các loại máy bay quân sự Mỹ, với 23 sự cố trên 100.000 giờ bay.
H-60 là dòng trực thăng quân sự đa nhiệm do Sikorsky phát triển, dựa trên UH-60 Black Hawk.
Tuy nhiên, vì dữ liệu chỉ tính đến tháng 7/2024 nên vụ va chạm chết người giữa trực thăng Black Hawk và máy bay chở khách American Airlines vào tháng 1 năm nay không nằm trong thống kê.
Máy bay V-22 Osprey
Báo cáo điều tra cho thấy đồng hồ đo độ cao của trực thăng bị hỏng và có thể cho số liệu sai; các phi công có thể cũng không nghe được một số thông tin từ đài kiểm soát sân bay Reagan National.
Ngoài ra, vào tháng 9 năm nay, bốn lính Lục quân thuộc một đội đặc nhiệm thực hiện nhiệm vụ ban đêm đã tử nạn khi trực thăng Black Hawk của họ rơi gần một căn cứ quân sự ở bang Washington.
Tháng 8 năm nay, Quân đội Malaysia (MAF) được cho là đã hủy hợp đồng mua bốn trực thăng UH-60A Black Hawk trị giá khoảng 187 triệu RM (44,2 triệu USD), sau khi Quốc vương Malaysia Sultan Ibrahim ibni Sultan Iskandar chỉ trích hệ thống này đã ba thập kỷ và gọi chúng là “quan tài bay”.
Sau H-60, tiêm kích F-18/A Super Hornet và máy bay vận tải C-17 đứng tiếp theo, mỗi loại có 21 sự cố trên 100.000 giờ bay.
Tuy nhiên, xét về số người thiệt mạng, V-22 Osprey (hoạt động như máy bay cánh cố định nhưng có thể hạ cánh như trực thăng) lại là nguy hiểm nhất. Hơn 1/5 trong số 90 ca tử vong trong báo cáo của Lầu Năm Góc xảy ra trên các biến thể của V-22 Osprey.
Từ năm 2022, V-22 Osprey đã gặp bốn vụ tai nạn gây thiệt mạng 20 quân nhân.
Trước tình trạng tỷ lệ tai nạn máy bay quân sự tăng cao, các nghị sĩ Mỹ yêu cầu Lầu Năm Góc phải minh bạch hơn.
Thượng nghị sĩ Warren và Dan Sullivan đã đưa vào Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng năm tài khóa 2026 (NDAA) điều khoản yêu cầu Hội đồng An toàn Liên quân phải cung cấp cho Quốc hội bản tóm tắt các báo cáo từ Hội đồng Điều tra An toàn (SIB) trong ba năm qua cùng các biện pháp khắc phục đã thực hiện.
Các báo cáo SIB xác định nguyên nhân gốc rễ và các vấn đề an toàn góp phần dẫn đến tai nạn.
“Trước tỷ lệ tai nạn hàng không tốn kém và chết người tăng cao, điều tối quan trọng là Quốc hội và Bộ Quốc phòng phải thực hiện mọi biện pháp cần thiết để giải quyết vấn đề này”, Thượng nghị sĩ Warren nói.
Ngọc An