AI giúp dự đoán và cảnh báo sớm dịch bệnh truyền nhiễm

một ngày trướcBài gốc

Ngày 29-5, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới (TP.HCM) tổ chức hội nghị Ứng dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn trong thực hành lâm sàng bệnh truyền nhiễm.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Lê Như Tùng, Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới, cho biết từ năm 2018 đến nay, bệnh viện đã thực hiện 22 dự án nghiên cứu ứng dụng AI và dữ liệu lớn, trong đó có các nghiên cứu về dự báo dịch cúm, sốt xuất huyết, theo dõi sinh hiệu từ xa qua thiết bị đeo...

Theo bác sĩ Tùng, AI và dữ liệu lớn giúp bệnh viện nâng cao khả năng dự đoán và cảnh báo sớm dịch bệnh truyền nhiễm. Ví dụ điển hình là hệ thống giám sát dịch tại TP.HCM đã phát hiện sự gia tăng ca mắc sởi vào năm 2024, giúp TP kịp thời công bố dịch và triển khai tiêm chủng diện rộng.

TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, chia sẻ tại hội nghị Ứng dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn trong thực hành lâm sàng bệnh truyền nhiễm. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

“Bên cạnh chuyên môn truyền nhiễm, bệnh viện cũng định hướng phát triển các khoa hỗ trợ như nội tiết, miễn dịch, dị ứng và chăm sóc giảm nhẹ. Đây sẽ là nền tảng để triển khai các mô hình y học cá thể hóa trong tương lai” - bác sĩ Tùng chia sẻ.

Tuy nhiên, theo Phó Giám đốc bệnh viện, quá trình triển khai AI, dữ liệu lớn vẫn gặp không ít thách thức. Cụ thể, chất lượng dữ liệu chưa đồng đều, thiếu nhân sự hiểu chuyên sâu cả y tế lẫn công nghệ, chi phí đầu tư hạ tầng lớn. Để khắc phục, bệnh viện đang đẩy mạnh hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước, đặc biệt là các trường đại học và công ty công nghệ.

“Ứng dụng công nghệ thông minh sẽ không chỉ là xu thế mà là yêu cầu sống còn để y học hiện đại hóa, nhất là trong lĩnh vực truyền nhiễm luôn tiềm ẩn những thách thức” - bác sĩ Tùng nhấn mạnh.

Bệnh nhân điều trị bệnh sốt xuất huyết tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

TS.BS Hồ Quang Chánh, Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU), cho biết tỉ lệ tử vong do sốt xuất huyết hiện nay đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, tại các quốc gia có thu nhập thấp hoặc trung bình, vẫn còn nhiều khó khăn trong việc tiếp cận điều trị.

Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu trang thiết bị, nhân lực y tế chưa đủ kinh nghiệm và hệ thống y tế chưa hoàn thiện. Những yếu tố này góp phần làm tăng tỉ lệ tử vong trong những trường hợp nặng.

“Chúng tôi tập trung phát triển thiết bị hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi sốt xuất huyết nhằm phát hiện sớm tình trạng bệnh, can thiệp kịp thời, giảm thiểu nguy cơ tử vong” - bác sĩ Chánh nói.

Khoa Nhiễm C Bệnh viện Bệnh nhiệt đới, nơi điều trị các bệnh truyền nhiễm. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Theo đó, việc sử dụng thiết bị rất đơn giản, chỉ cần kết nối cảm biến vào cơ thể bệnh nhân như đeo đồng hồ hoặc gắn cảm biến không xâm lấn. Thiết bị sẽ thu thập các chỉ số như huyết áp, nhịp tim, bão hòa ô-xy... và phân tích bằng phần mềm hỗ trợ ra quyết định. Các thông số này giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ và đưa ra phác đồ điều trị sớm.

Dự án đặt mục tiêu phát triển công cụ hỗ trợ bác sĩ tại tuyến đầu trong việc phân loại bệnh nhân, nhằm tối ưu nguồn lực điều trị và giảm tải cho bệnh viện. Mô hình bước đầu đã cho thấy khả năng ứng dụng thực tế và hiệu quả trong theo dõi bệnh nhân sốt xuất huyết.

“Chúng tôi hy vọng, với các kết quả bước đầu đầy hứa hẹn, thiết bị này sẽ sớm được hoàn thiện và phổ biến trong hệ thống y tế Việt Nam, đặc biệt tại những khu vực có nguy cơ bùng phát dịch sốt xuất huyết” - bác sĩ Chánh nói.

“Vũ khí” chống lại bệnh truyền nhiễm

Từ thế kỷ 14 đến nay, hàng chục triệu người đã thiệt mạng do các bệnh truyền nhiễm như dịch hạch, cúm Tây Ban Nha, gần đây nhất là COVID-19. Con người mới chỉ có kháng sinh khoảng 100 năm nay, còn vi khuẩn thì đã tồn tại hàng tỉ năm.

Cách tiếp cận hiện nay không thể dừng lại ở từng mảnh ghép rời rạc mà phải là chiến lược hệ thống, tích hợp nhiều lĩnh vực, từ phân tích gen, chuyển hóa, miễn dịch cho đến phát triển vaccine.

Đổi mới sáng tạo như ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong ngành y tế chính là vũ khí giúp con người không chỉ chống dịch mà còn sống chung, tiến hóa cùng vi sinh vật một cách bền vững.

TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM

THẢO PHƯƠNG

Nguồn PLO : https://plo.vn/ai-giup-du-doan-va-canh-bao-som-dich-benh-truyen-nhiem-post852404.html