AI tác động hai mặt đến ngành ngân hàng

3 giờ trướcBài gốc

6 tháng đầu năm 2025: 3.400 nhân viên ngân hàng bị cắt giảm vì AI

Tại Tọa đàm “Phát triển nguồn nhân lực trong thời đại AI” do Thời báo Ngân hàng phối hợp với Học viện Ngân hàng tổ chức sáng ngày 8/10 cho biết, TS. Phan Thanh Đức, Giảng viên cao cấp, Trưởng khoa Công nghệ thông tin và Kinh tế số, Học viện Ngân hàng cho biết, nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực AI tại Việt Nam đang tăng trưởng nhanh chóng nhưng nguồn cung chưa đáp ứng đủ cả về số lượng lẫn chất lượng. Hiện mỗi năm thị trường thiếu từ 150.000 - 200.000 nhân lực công nghệ, trong đó nhóm chuyên về AI là thiếu hụt nghiêm trọng nhất. Giai đoạn 2025 - 2030, nhu cầu nhân sự AI dự kiến tăng tới 74%, tập trung vào các mảng như khoa học dữ liệu, kỹ sư vận hành AI, bảo mật - an ninh mạng, và đặc biệt là chuyên gia có kinh nghiệm triển khai thực chiến.

“Trong ngành ngân hàng, nhân lực AI ngày càng giữ vai trò trọng yếu ở các vị trí như quản trị dữ liệu, mô hình rủi ro, gian lận, khách hàng số và tuân thủ. Những vị trí chuyên môn cao - từ kỹ sư dữ liệu, nhà khoa học dữ liệu, chuyên gia học máy (ML/DL) cho tới chuyên gia GenAI/NLP phục vụ tổng đài thông minh, tóm tắt hồ sơ tín dụng, hay trích xuất chứng từ đang được các tổ chức tín dụng ráo riết tìm kiếm. Cùng với đó là nhu cầu lớn về chuyên gia rủi ro mô hình, an ninh AI và kiểm soát tuân thủ, bảo đảm tính minh bạch, an toàn và tuân thủ quy định pháp lý trong vận hành mô hình AI”, ông Đức nói.

TS. Phan Thanh Đức, Giảng viên cao cấp, Trưởng khoa Công nghệ thông tin và Kinh tế số, Học viện Ngân hàng

Ở khía cạnh khác, bà Lê Thị Thúy Sen, Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng cho biết, AI trong kỷ nguyên số - như bao phát minh công nghệ khác, bao giờ cũng có hai mặt. Với ngành Ngân hàng, các nhà quản lý đã đưa ra một con số đáng chú ý: hơn 3.400 nhân viên ngân hàng bị cắt giảm trong 6 tháng đầu năm.

“Đây cũng là sự hai mặt của khoa học - công nghệ trong kỷ nguyên AI. Đối sinh viên cần phải làm gì trước thực trạng này, hoặc cắt giảm rồi thì “cánh cửa này đóng lại, cánh cửa khác mở ra” bằng cách gì - đó là bằng tri thức sẽ giúp cho chúng ta vượt qua mọi khó khăn thách thức”, bà Sen nói.

Bà Lê Thị Thúy Sen, Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng phát biểu tại Tọa đàm

Đồng quan điểm với tri thức sẽ giúp các sinh viên - nguồn nhân lực tương lai của ngành ngân hàng vững vàng trong tương lai, PGS. TS Phạm Thị Hoàng Anh, Phó giám đốc Học viện phụ trách Ban Giám đốc Học viện Ngân hàng nhận định, phát triển nhân lực số là nhiệm vụ không thể thực hiện đơn lẻ, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Ngân hàng Nhà nước, cơ sở đào tạo và doanh nghiệp. Sự đồng hành của các tổ chức tín dụng trong việc đặt hàng đào tạo, chia sẻ kinh nghiệm, tạo cơ hội thực tập việc làm cho sinh viên... sẽ giúp hình thành đội ngũ nhân lực trẻ có tri thức, kỹ năng và bản lĩnh làm chủ công nghệ trong kỷ nguyên số.

“Sự đổi mới chương trình, phương pháp giảng dạy và sự hợp tác chặt chẽ giữa các ngân hàng với các trường đại học, cơ sở đào tạo chuyên ngành chính là nền tảng để xây dựng đội ngũ nhân lực ngân hàng có tư duy số, làm chủ công nghệ và thích ứng linh hoạt - yếu tố then chốt giúp ngành Ngân hàng Việt Nam tiên phong đổi mới, phát triển bền vững trong thời đại AI", PGS, TS. Phạm Thị Hoàng Anh nhận định

Giải pháp mang tính thực tiễn

Ở góc độ doanh nghiệp sử dụng nguồn nhân lực, TS. Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trường Đào tạo, cán bộ Agribank cho rằng, để phát triển nguồn nhân lực toàn diện, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và AI, ngành ngân hàng Việt Nam cần một chiến lược đồng bộ với sự tham gia của cả cơ quan quản lý, tổ chức giáo dục và từng ngân hàng.

Theo đó, các ngân hàng cần coi đào tạo lại nhân viên là ưu tiên hàng đầu trong kỷ nguyên số. Việc đào tạo kỹ năng số cần được tổ chức thường xuyên, liên tục và kịp thời, để đảm bảo cán bộ nhân viên nhanh chóng nắm bắt các công nghệ, sản phẩm số mới

Bên cạnh đó là chính sách đãi ngộ và môi trường làm việc thu hút nhân tài số. Để giải quyết bài toán cạnh tranh nhân lực, các ngân hàng cần tạo ra những đề xuất giá trị hấp dẫn cho nhân viên, đặc biệt là nhân tài công nghệ. Trước hết, cần thiết kế chế độ lương thưởng cạnh tranh, minh bạch gắn với hiệu quả công việc.

TS. Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trường Đào tạo, cán bộ Agribank

Về tầm vĩ mô, để có nguồn cung nhân lực chất lượng cho ngành ngân hàng số, không thể thiếu vai trò của các trường đại học, cơ sở đào tạo. Cần có sự kết nối chặt chẽ giữa ngân hàng - nhà trường - sinh viên để định hướng đào tạo theo nhu cầu thực tiễn.

Đồng thời, nâng cao năng lực số cho chính đội ngũ giảng viên và thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động giảng, có thể truyền thụ kiến thức số hiệu quả và làm gương cho sinh viên. Về phía ngân hàng, nên mở rộng hợp tác chiến lược với các trường qua nhiều hình thức: đồng tài trợ xây dựng chương trình đào tạo, cử chuyên gia ngân hàng tham gia giảng dạy

“Hoạch định chiến lược nhân sự dài hạn thích ứng thời đại AI. Mỗi ngân hàng cần có chiến lược phát triển nguồn nhân lực số như một phần không tách rời của chiến lược kinh doanh. Chiến lược này bao gồm dự báo nhu cầu nhân sự tương lai (về số lượng và kỹ năng), kế hoạch đào tạo, tuyển dụng phù hợp và lộ trình tái bố trí lao động theo hướng số hóa”, bà Hà nói.

Về phía NHNN và Hiệp hội Ngân hàng, theo bà Hà, cần đóng vai trò điều phối, hỗ trợ về mặt chính sách cho công tác phát triển nhân lực ngành. NHNN có thể ban hành hướng dẫn hoặc khung năng lực số cho các ngân hàng. Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam có thể tổ chức các hội thảo, khóa tập huấn chuyên đề về quản trị nhân sự thời đại AI, mời các chuyên gia quốc tế trao đổi.

“Việc xây dựng một “học viện ngân hàng số” chung hoặc cổng tài liệu e-learning dùng chung cho toàn ngành cũng nên được xem xét, giúp các ngân hàng nhỏ tiếp cận được chương trình đào tạo chất lượng cao với chi phí thấp”, bà Hà nói.

Chính phủ và NHNN có thể tạo các quỹ hỗ trợ đào tạo nhân lực tài chính - ngân hàng về công nghệ. Xây dựng chính sách vĩ mô nhằm tạo môi trường thuận lợi để thu hút chuyên gia giỏi nước ngoài vào lĩnh vực tài chính Việt Nam (thông qua chính sách visa lao động thông thoáng, ưu đãi thuế thu nhập cá nhân cho chuyên gia).

“Lực lượng chuyên gia quốc tế này sẽ không chỉ lấp đầy chỗ trống nhân tài trước mắt mà còn đào tạo kèm cặp (mentoring) cho nhân sự Việt Nam, nâng trình độ chung của nguồn nhân lực ngành”, bà Hà nhấn mạnh.

Nhuệ Mẫn

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/ai-tac-dong-hai-mat-den-nganh-ngan-hang-post378058.html