'Aida' và hành trình đưa opera đến gần công chúng Việt Nam

một giờ trướcBài gốc

Kiệt tác thế giới bước vào đời sống nghệ thuật Việt

Với những ai yêu âm nhạc cổ điển, “Aida” luôn nằm trong danh sách những vở opera kinh điển bậc nhất của Giuseppe Verdi. Cốt truyện đậm chất bi kịch Hy Lạp, bối cảnh Ai Cập cổ xưa và những giai điệu giàu cảm xúc trải dài bốn màn khiến tác phẩm trở thành hiện tượng sân khấu suốt hơn một thế kỷ. Năm 1876, chính vở diễn này đã khiến chàng trai 18 tuổi Giacomo Puccini đi bộ 13 dặm để xem opera đầu tiên trong đời và từ cú chạm ấy, một thiên tài mới của thế giới đã được thức tỉnh.

Các nghệ sĩ trẻ trình diễn trích đoạn opera “Aida” theo định dạng concert, mang kiệt tác của Verdi đến gần hơn với khán giả Thủ đô

Tại Việt Nam, “Aida” từ lâu vẫn được xem là “giấc mơ xa” vì quy mô dàn dựng khổng lồ, đòi hỏi nguồn lực lớn với hàng trăm nghệ sĩ trên sân khấu. Bởi vậy, việc Hanoi Camerata quyết định đưa tác phẩm đến công chúng dưới hình thức opera highlights concert là một cách lựa chọn khéo léo: chắt lọc những đoạn nhạc tinh túy nhất, kết hợp trình diễn và kể chuyện, giúp người xem bước vào thế giới Verdi một cách nhẹ nhàng, dễ tiếp nhận mà vẫn giàu cảm xúc.

Năng lượng mới từ những nghệ sĩ trẻ

Điểm nổi bật của chương trình lần này nằm ở đội ngũ nghệ sĩ trẻ - những giọng hát cổ điển được đào tạo tại các nhạc viện uy tín trong và ngoài nước, từng đoạt nhiều giải thưởng quốc gia và quốc tế. Việc họ lựa chọn bước lên sân khấu với một kiệt tác đầy thách thức như “Aida” cho thấy sự tự tin, sự nghiêm túc và khát vọng cống hiến cho đời sống âm nhạc trong nước.

Chỉ huy hợp xướng Nguyễn Hải Yến dẫn dắt dàn hợp xướng trẻ thể hiện những đoạn đại cảnh đặc trưng của “Aida”, nơi sự hòa quyện giữa giọng hát và nhịp điệu kịch tính tạo nên không khí trang trọng và cuốn hút. Hai nghệ sĩ piano Hoa Ngọc Hà và Công Minh, thay thế cho cả một dàn nhạc lớn, vẫn giữ được chiều sâu và sắc thái tinh tế của Verdi - một nỗ lực không hề dễ dàng.

Đạo diễn Duy Vũ cùng biên kịch Hiền Trang xây dựng lời dẫn truyện và các yếu tố sân khấu ước lệ giúp khán giả, đặc biệt là người lần đầu xem opera, dễ dàng nắm bắt bối cảnh và cảm xúc của từng phân đoạn.

Các nghệ sĩ trình diễn hoàn toàn bằng giọng hát “mộc”, không micro, không loa tăng âm - khẳng định kỹ thuật thanh nhạc và sự nghiêm túc với chuẩn mực opera truyền thống

Không micro, không loa tăng âm, các nghệ sĩ trình diễn hoàn toàn bằng giọng hát “mộc”. Điều này vừa thể hiện sự tôn trọng nguyên tắc opera truyền thống, vừa khẳng định kỹ thuật và nội lực của những giọng ca trẻ. Trong bối cảnh nhiều khán phòng lớn tại Hà Nội được thiết kế cho nhạc pop, gây tiêu âm mạnh, lựa chọn biểu diễn nguyên bản như vậy thể hiện rõ quyết tâm mang đến chất lượng nghệ thuật chỉn chu nhất.

Các nghệ sĩ trẻ trình diễn những trích đoạn giàu cảm xúc của “Aida”, mang đến nguồn năng lượng mới và cách tiếp cận hiện đại cho kiệt tác opera kinh điển của Verdi

Opera có thực sự “xa xỉ”?

Nhiều người vẫn mang định kiến rằng opera là bộ môn dành cho giới thượng lưu. Nhưng lịch sử lại chứng minh điều ngược lại: ngay từ thời Baroque, opera đã được biểu diễn ở các nhà hát công cộng, phục vụ thị dân và nhanh chóng trở thành loại hình giải trí đại chúng nhất thời kỳ đó.

Hanoi Camerata hiểu rõ điều này và xác định hướng đi của mình: đưa opera trở về đúng bản chất gần gũi vốn có, trở thành lựa chọn văn hóa cho mọi lứa tuổi và ngành nghề. Nhóm đặc biệt hướng đến những khán giả mới những người chưa bao giờ bước vào thính phòng cổ điển hoặc cảm thấy e ngại trước môi trường quá trang trọng.

Khán giả quét mã QR để theo dõi nội dung câu chuyện, thông tin nghệ sĩ và phụ đề, giúp trải nghiệm opera trở nên dễ hiểu và gần gũi hơn

Để làm được điều ấy, Hanoi Camerata đưa ra một loạt giải pháp: tổ chức chương trình ở không gian rộng rãi, thân thiện; giữ mức giá vé mềm từ 150.000 đến 500.000 đồng để ai cũng có thể thử một lần; cung cấp phụ đề tiếng Việt, lời dẫn truyện, thuyết minh về tác phẩm, tác giả, cùng nhiều câu chuyện thú vị xoay quanh lịch sử opera. Những bài viết chuyên sâu, phân tích giai điệu, nhân vật nhằm giúp người xem hiểu và bước vào tác phẩm mà không bị choáng ngợp.

Tất cả những điều đó không chỉ giảm bớt cảm giác “hàn lâm” mà còn tạo nên trải nghiệm văn hóa hiện đại, cởi mở.

Thêm một cánh cửa mới cho đời sống nghệ thuật

“Aida highlights concert” không chỉ là một buổi biểu diễn trích đoạn. Nó đánh dấu sự chuyển động của đời sống âm nhạc Việt Nam: sự xuất hiện của một thế hệ nghệ sĩ trẻ có trình độ, có tinh thần tiên phong và hiểu rõ trách nhiệm đưa nghệ thuật hàn lâm đến gần hơn với cộng đồng.

Sự nghiêm túc trong nghệ thuật, song song với cách tiếp cận thân thiện, khiến opera không còn là “xa xỉ phẩm văn hóa”. Nó trở thành lựa chọn có thể đến từ sự tò mò, sự trải nghiệm và sau đó là sự yêu thích thật sự - như cách Puccini năm nào đã bị “Aida” chinh phục chỉ sau một đêm.

Khán giả ở nhiều lứa tuổi cùng thưởng thức trích đoạn opera “Aida”, cho thấy sức hút ngày càng rộng mở của nghệ thuật hàn lâm khi được giới thiệu theo cách thân thiện và dễ tiếp cận

Hơn cả một đêm diễn, đây là nỗ lực mở ra cánh cửa để công chúng Việt Nam bước vào thế giới opera - một thế giới không chỉ lộng lẫy, mà còn sâu sắc, nhân văn và dễ chạm đến trái tim bất kỳ ai.

Hải Hà/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/van-hoa/aida-va-hanh-trinh-dua-opera-den-gan-cong-chung-viet-nam-post1249652.vov