Nhóm nghiên cứu do Giáo sư Jo Dunkley, nhà vật lý thiên văn đến từ Đại học Princeton (Mỹ), dẫn đầu đã công bố hình ảnh cổ xưa nhất từng được ghi nhận về vũ trụ. Ánh sáng này đã vượt qua quãng đường gần 13,8 tỉ năm ánh sáng tương đương với tuổi hiện tại của vũ trụ để đến được Trái Đất ngày nay.
Hình ảnh được ghép nên bởi các quan sát gần đây của ALMA về vũ trụ sơ khai - Ảnh: CT Collaboration/ESA/Planck Collaboration
Bức tranh ánh sáng cổ xưa ấy phản chiếu chính xác những gì từng xảy ra tại điểm khởi đầu, khi vũ trụ còn non trẻ, chưa giãn nở thành không gian rộng lớn như hiện tại. Đây là cột mốc quan trọng xác nhận độ chính xác của các lý thuyết hàng đầu về nguồn gốc và tiến trình phát triển ban đầu của vũ trụ.
Theo Live Science, thời điểm ấy đánh dấu lúc bức xạ nền vi sóng vũ trụ hậu dư âm của Vụ nổ Big Bang bắt đầu lan tỏa, sau khi vũ trụ chuyển từ trạng thái mờ đục, nóng bỏng sang môi trường trong suốt, cho phép ánh sáng đầu tiên tự do di chuyển.
Nhưng điều đáng kinh ngạc là các hình ảnh mới không chỉ đơn giản là minh họa cho sự chuyển từ bóng tối sang ánh sáng. Với độ phân giải cực cao, chúng cho thấy chi tiết sự hình thành và chuyển động của các đám mây khí hydro và heli nguyên thủy những khối vật chất nền móng đầu tiên của mọi cấu trúc trong vũ trụ.
Trải qua hàng triệu đến hàng tỉ năm, chính các đám mây ấy đã cô đặc và tạo nên những ngôi sao đầu tiên, sau đó là các thiên hà, từng bước đưa vũ trụ thoát khỏi "Thời kỳ tăm tối" và bước vào giai đoạn trưởng thành.
Dữ liệu từ ALMA cũng tiết lộ rằng vũ trụ sơ khai chứa lượng vật chất khổng lồ tương đương 1.900 "zetta-sun" đơn vị đo bằng 10²¹ lần khối lượng Mặt Trời. Trong số này:
Chỉ 100 zetta-sun là vật chất thông thường thứ chúng ta có thể quan sát và đo lường, chủ yếu gồm hydro và heli.
500 zetta-sun thuộc về vật chất tối thành phần bí ẩn chưa thể quan sát trực tiếp, nhưng lại chiếm phần lớn khối lượng vũ trụ.
Và đáng kinh ngạc nhất, 1.300 zetta-sun đến từ năng lượng tối lực đẩy thần bí khiến vũ trụ ngày càng giãn nở nhanh hơn.
“Bằng cách nhìn ngược về thời điểm khi mọi thứ trong vũ trụ còn đơn giản, chúng ta có thể lần theo từng manh mối để kể lại câu chuyện về cách nó phát triển thành vũ trụ rộng lớn và phức tạp như ngày nay,” Giáo sư Dunkley chia sẻ đầy cảm hứng.
Như Ý (t/h)