Ảnh minh họa: Tập đoàn Hòa Phát
Trong báo cáo cập nhật ngành thép phát hành mới đây, Chứng khoán VPBank (VPBankS) cho rằng, việc Bộ Công Thương áp thuế chống bán phá giá (CBPG) tạm thời đối với thép cuộn cán nóng (HRC) nhập khẩu đến từ Trung Quốc là tín hiệu tích cực nhất định cho các doanh nghiệp sản xuất HRC nội địa.
Theo đơn vị phân tích, mức thuế CBPG công bố cao hơn mức chênh lệch thường thấy của HRC Việt Nam và HRC Trung Quốc. Thông thường, giá bán HRC của Tập đoàn Hòa Phát (HPG) và Formosa (FHS) luôn cao hơn giá HRC nhập khẩu từ Trung Quốc từ 15-45 USD/tấn (tương ứng với mức chênh lệch 2,9% - 9% so với giá HRC Trung Quốc).
Với mức thuế chống bán phá giá như trên, sản lượng tiêu thụ HRC tại thị trường nội địa của các doanh nghiệp như HPG, Formosa sẽ có động lực để tăng mạnh do sản lượng tiêu thụ HRC hàng năm của hai doanh nghiệp này mới chỉ đáp ứng được 39% nhu cầu hiện tại.
“Chúng tôi nhận thấy HPG sẽ là doanh nghiệp hưởng lợi nhiều nhất từ tin tức này khi doanh nghiệp chuẩn bị đưa phân kỳ 1 dự án Dung Quất 2 vào hoạt động thử nghiệm,” VPBankS nhận định.
Phân kỳ 1 dự án Dung Quất 2 sẽ giúp HPG năng công suất sản xuất HRC lên mức 6,8 triệu tấn/năm, tăng 70% so với công suất sản xuất HRC hiện tại.
Ngày 21/2, Bộ Công Thương ban hành quyết định áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời đối với một số sản phẩm thép cán nóng (HRC) có xuất xứ từ Ấn Độ và Trung Quốc. Theo đó, mức thuế chống bán phá giá tạm thời được áp dụng với hàng hóa bị điều tra từ Trung Quốc là 19,38-27,83%. Thuế chống bán phá giá tạm thời có hiệu lực sau 15 ngày kể từ khi có quyết định được ban hành. Thời hạn áp dụng là 120 ngày kể từ khi có hiệu lực.
Theo Bộ Công Thương, trong quá trình điều tra vụ việc, đơn vị này đã phối hợp với các cơ quan liên quan xem xét và đánh giá tác động của hành vi bán phá giá của hàng hóa nhập khẩu đối với hoạt động của ngành sản xuất trong nước, mức độ bán phá giá của các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu đến từ Ấn Độ và Trung Quốc. Kết quả điều tra cho thấy, mặc dù có tồn tại hành vi bán phá giá nhưng do tỷ lệ nhập khẩu hàng hóa bị điều tra từ Ấn Độ ở mức không đáng kể (dưới 3%) nên hàng hóa bị điều tra từ Ấn Độ được loại khỏi phạm vi áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời.
Ngược lại, VPBankS cho rằng các doanh nghiệp tôn mạ phụ thuộc vào HRC nhập khẩu như Tập đoàn Hoa Sen (mã HSG), Thép Nam Kim (NKG) sẽ chịu tác động tiêu cực. Tuy nhiên nhóm các công ty này đã chủ động giảm thiểu rủi ro bằng cách đa dạng hóa nguồn HRC đầu vào.
Hơn nữa, từ báo cáo tài chính quý 4/2024, đơn vị phân tích nhận thấy các doanh nghiệp đang ghi nhận giá trị tồn kho nguyên vật liệu cùng hàng mua đi đường ở mức cao hơn so với trung bình, cho thấy dấu hiệu tích trữ trước HRC đầu vào trước khi quyết định CBPG được công bố.
Vì vậy trong ngắn hạn, VPBankS cho rằng tác động tiêu cực tới các doanh nghiệp như HSG, NKG sẽ không đáng kể. Trong dài hạn, các doanh nghiệp tôn mạ sẽ phải chấp nhận sử dụng HRC nội địa hoặc nhập khẩu từ những nguồn khác Trung Quốc với giá HRC cao hơn giá HRC Trung Quốc.
Sản lượng HRC tiêu thụ của HPG và Formosa (FHS) chỉ đáp ứng 39% nhu cầu nội địa. Nguồn: VPBankS
Trong báo cáo phát hành sau khi Bộ Công Thương ban hành quyết định áp dụng thuế CBPG, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cũng cho rằng HPG là doanh nghiệp nhận tác động tích cực khi thép Trung Quốc khó có thể cạnh tranh với HPG. Đây sẽ là động lực lớn giúp thúc đẩy mạnh sản lượng tiêu thụ của Dung Quất 2.
Theo VCBS, thị trường bất động sản trong nước sau nhiều chính sách hỗ trợ của Chính phủ và mặt bằng lãi suất thấp đã có dấu hiệu phục hồi đáng kể so với giai đoạn đóng băng trước đó. Nhờ đó, sản lượng tiêu thụ các sản phẩm thép nội địa có mức hồi phục tương ứng khá tốt trong quý 4/2024.
Điểm tích cực nữa đến từ việc thép HRC Trung Quốc đã có dấu hiệu giảm xuất khẩu vào Việt Nam trong trong tháng 1/2025. Cụ thể, mức xuất khẩu thép vào Việt Nam chỉ đạt 537.000 tấn, giảm so với mặt bằng 800.000 đến 1 triệu tấn thép mỗi tháng trước đó. Điều này giúp cho sản lượng tiêu thụ HRC nội địa khởi sắc trong bối cảnh xuất khẩu hụt hơi.
Về xuất khẩu và giá thép, VCBS nhận định, triển vọng lãi suất hạ trên toàn thế giới giúp kích thích thị trường nhà ở tại các quốc gia đối tác chủ lực của Việt Nam như Mỹ, châu Âu, ASEAN. Điều này tiếp tục là bàn đạp cho thị trường xuất khẩu thép thuận lợi và duy trì được mức sản lượng tốt trong các quý tiếp theo.
Ngoài ra, yếu tố thay đổi lớn còn tới từ nhu cầu thép toàn thế giới khi Trung Quốc có biện pháp kích thích thị trường bất động sản sau đại dịch. VCBS cho rằng, nhu cầu cho ngành thép Trung Quốc đã tạo đáy và có nhiều động lực phục hồi, qua đó kích thích giá thép tăng trong năm tới.
Phạm Ngọc