Hàng hóa tại cảng Long Beach, bang California, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN
Trang The Star (Malaysia) dẫn số liệu từ Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) cho biết Mỹ đang phụ thuộc đáng kể vào hàng hóa nhập khẩu từ Đông Nam Á với tổng kim ngạch 358,56 tỷ USD trong năm ngoái, chiếm 10,67% tổng kim ngạch nhập khẩu của Mỹ (3.360 tỷ USD) và tăng 13,3% so với năm 2023. ASEAN hiện là đối tác xuất khẩu lớn thứ 4 vào Mỹ, sau Liên minh châu Âu (EU), Mexico, Trung Quốc và Canada.
Trong số các nước ASEAN, Việt Nam có giá trị xuất khẩu sang Mỹ lớn nhất với 142,48 tỷ USD trong năm ngoái, tiếp theo là Thái Lan (66,01 tỷ USD) và Malaysia (53,85 tỷ USD). Theo lời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, xuất khẩu sang Mỹ chiếm khoảng 13% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này.
Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của ASEAN sang Mỹ bao gồm máy móc và thiết bị điện, máy móc công nghiệp và thiết bị cơ khí. Việt Nam dẫn đầu về xuất khẩu máy móc và thiết bị điện (42,57 tỷ USD), theo sau là Malaysia (28,43 tỷ USD). Trong khi đó, Thái Lan đứng đầu ASEAN về xuất khẩu linh kiện ô tô sang Mỹ (2,59 tỷ USD), Malaysia dẫn đầu về phụ tùng máy bay (450 triệu USD), còn Singapore nổi bật với mặt hàng dược phẩm và Campuchia chủ yếu xuất hàng may mặc và phụ kiện.
Trước làn sóng gia tăng thuế nhập khẩu vào Mỹ, ASEAN đã lựa chọn cách tiếp cận "kết hợp”: vừa giữ vững thống nhất nội khối, vừa tạo điều kiện để từng quốc gia thành viên linh hoạt đàm phán với Mỹ nhằm đảo bảo lợi ích riêng. Theo đánh giá của giới chuyên gia, đây là một chiến lược thực tế, phù hợp với đặc thù khu vực và cục diện thương mại toàn cầu đầy biến động hiện nay.
Cách tiếp cận này càng trở nên hợp lý khi xét tới tính khó đoán trước trong các chính sách của Chính quyền Tổng thống Donald Trump. Sau khi ban hành loạt thuế nhập khẩu gây sốc vào đầu tháng 4 với mức thuế cơ bản 10% cho mọi hàng hóa nhập khẩu và thuế đối ứng với tùy từng đối tác thương mại, Tổng thống Trump đã bất ngờ tuyên bố hoãn áp thuế 90 ngày, kể từ ngày 9/4, đối với hầu hết các quốc gia, ngoại trừ Trung Quốc. Ngay sau đó, ASEAN ra tuyên bố ngày 10/4 khẳng định sẽ không trả đũa Mỹ mà chỉ mong muốn duy trì đối thoại cởi mở và xây dựng nhằm tháo gỡ những quan ngại thương mại.
Về các mức thuế đối ứng được Mỹ công bố trước đó, khu vực Đông Nam Á có nhiều quốc gia bị áp mức thuế cao nhất như Campuchia 49%, Lào 48%, Việt Nam 46%, Myanmar 44%, Thái Lan 36%, Indonesia 32%, trong khi Malaysia, Brunei, Philippines và Singapore chịu thuế từ 10 - 24%.
Hằng Linh (TTXVN)