Chương trình Anti-Submarine Warfare (ASW) Spearhead của Vương quốc Anh đang thúc đẩy việc áp dụng công nghệ tự chủ trong phòng thủ trên biển. Bằng việc tập hợp Hải quân Hoàng gia, các đối tác công nghiệp và tổ chức nghiên cứu, sáng kiến này nhanh chóng chuyển từ khái niệm sang các nền tảng hoạt động.
Chương trình đã bàn giao ba hệ thử nghiệm hải quân tự chủ — CETUS, PROTEUS và SCYLLA — mỗi hệ được thiết kế nhằm nâng cao hoạt động dưới mặt biển và trên không của nước này, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào các hệ thống có người lái.
CETUS
CETUS là một phương tiện dưới nước tự chủ dài 12 mét, nặng 20 tấn, hiện là tàu ngầm không người lớn nhất của Anh cho đến nay. Được phát triển cùng MSubs tại Plymouth, nền tảng này có giá khoảng 19 triệu USD và được bàn giao vào cuối năm 2022.
Nó bắt đầu thử nghiệm trên biển tháng 2/2025. Đổi tên thành XV Excalibur vào tháng 5, CETUS mang một khoang chứa tải lớn phục vụ tác chiến chống ngầm, hoạt động đáy biển và thu thập tình báo.
Bản vẽ mặt cắt của CETUS, phương tiện tự hành dưới nước của Vương quốc Anh, cho thấy các khoang chứa hàng và hệ thống đẩy mô-đun bên trong. Ảnh: Chính phủ Vương quốc Anh
PROTEUS
PROTEUS, một nền tảng quay tự chủ nặng 3 tấn do Leonardo chế tạo, đã chuyển từ yêu cầu ban đầu thành phần cứng thực tế chỉ trong 3 năm.
Hiện nền tảng này đang khảo nghiệm tính tự chủ và khả năng mô-đun nhiệm vụ thông qua việc thả sonobuoy và làm điểm trung chuyển liên lạc, nhằm giảm nhu cầu các chuyến đi có người.
Các nhiệm vụ trong tương lai có thể gồm hỗ trợ hậu cần, giám sát hàng hải và điều phối tìm kiếm-cứu nạn.
Hình ảnh nghệ sĩ mô phỏng PROTEUS, nền tảng quay tự chủ của Vương quốc Anh, đang triển khai phao âm thanh trong một nhiệm vụ hàng hải. Ảnh: Chính phủ Vương quốc Anh
SCYLLA
SCYLLA phát triển tính tự chủ triển khai từ tàu ngầm với hệ thống phóng và thu hồi qua ống phóng ngư lôi và đoạn giữa mô-đun cho tải trọng nhiệm vụ chuyên biệt.
Nền tảng này sẽ hỗ trợ các mục tiêu thuộc Trụ cột 2 của AUKUS, gồm tác chiến đáy biển, hoạt động tình báo và nhiệm vụ do thám bí mật. SCYLLA hiện đang được thử nghiệm trên các tàu ngầm lớp Astute, với năng lực hoạt động ban đầu dự kiến trong giai đoạn 2026–2027.
Tàu ngầm lớp Astute trên biển, được sử dụng làm bệ thử nghiệm cho SCYLLA, hệ thống tự hành phóng từ tàu ngầm của Vương quốc Anh. Ảnh: Chính phủ Vương quốc Anh
Bảo đảm tương lai hải quân Anh
Ba nền tảng này được xây dựng nhằm mở rộng năng lực hải quân tự chủ của Hải quân Hoàng gia, đồng thời giảm rủi ro hoạt động và chi phí vòng đời.
Các quan chức cho rằng chương trình ASW Spearhead cho thấy cách quản trị tinh gọn và hợp tác có thể đẩy nhanh phát triển và triển khai công nghệ quân sự. Nó cũng hỗ trợ các mục tiêu AUKUS rộng hơn của Vương quốc Anh.
Theo NextGen Defense
Hải Yến