"Bộ lọc thông minh" và hiệu quả tức thì
Sáp nhập từ 5 xã miền núi, quản lý địa bàn rộng lớn với hơn 34.000 dân, xã Bảo Hà (Lào Cai) đang cho thấy những hiệu quả bước đầu đầy tích cực khi triển khai mô hình chính quyền hai cấp. Bằng việc thay đổi tư duy từ "quản lý" sang "phục vụ", với những giải pháp sáng tạo, bộ máy hành chính nơi đây không chỉ giải quyết nhanh gọn thủ tục cho người dân mà còn trở thành bệ phóng cho những mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong tương lai.
Triển khai mô hình chính quyền hai cấp sau khi sáp nhập 5 xã miền núi, xã Bảo Hà (Lào Cai) đang đối mặt với bài toán không hề đơn giản: quản lý địa bàn rộng lớn với hơn 34.000 dân thuộc 21 dân tộc. Để vận hành bộ máy, Đảng bộ xã Bảo Hà xác định phải bắt đầu từ gốc rễ gồm con người và phương pháp làm việc.
"Bộ lọc" phân luồng hồ sơ
Chia sẻ về phương châm hành động, ông Phạm Thành Long, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã nhấn mạnh: "Một là phải chắc chuyên môn, chắc lĩnh vực với phương châm đúng vai thuộc bài. Ai phụ trách lĩnh vực nào là phải nắm rất chắc lĩnh vực đó. Cái thứ hai là phải chắc địa bàn."
"Chắc chuyên môn, chắc địa bàn" - phương châm ấy đang được thể hiện rõ nét qua cách xã Bảo Hà tổ chức lại Trung tâm phục vụ hành chính công. Điểm khác biệt lớn nhất là một phòng đón tiếp riêng biệt, hoạt động như một "bộ lọc" thông minh. Thay vì để người dân vào thẳng các quầy chuyên môn, bước sàng lọc này giúp phân loại, hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và quan trọng hơn, là giải phóng các công chức chuyên môn khỏi việc tiếp dân liên tục.
Ông Nguyễn Văn Thắng, Phó Giám đốc Trung tâm giải thích: "Ví dụ công chức làm chuyên môn địa chính chỉ có 3 người mà yêu cầu họ vừa phải hoàn tất các thủ tục, vừa phải tiếp trực tiếp suốt ngày nữa thì hầu như không có thời gian để làm. Chính vì vậy, chúng tôi đã tham mưu chuyển họ tách biệt ra làm chuyên môn tại phòng, còn tôi sẽ là người trực tiếp phân luồng các hồ sơ. Trường hợp nào đủ thủ tục thì vào hành chính công để nộp, chỗ nào cần thì anh em chuyên môn sẽ giúp đỡ."
Cách làm khoa học này đã mang lại hiệu quả tức thì. Ông Trần Văn Thành, một nông dân ở thôn Xuân Sang, cách trung tâm 10 cây số, cảm nhận rõ sự thay đổi: "Nông dân chúng tôi trình độ có hạn, cho nên nhiều khi làm hồ sơ hành chính công nếu không có người hướng dẫn cụ thể thì rất khó. Nhưng cũng được các cán bộ hướng dẫn tận tình nên cảm thấy nhanh gọn và bảo đảm được thời gian công việc."
Bất kì công dân nào đến làm thủ tục đều được tiếp đón nhiệt tình
Kết quả được đo đếm bằng những con số ấn tượng. Chỉ với 7 công chức, trong 3 tháng qua, trung tâm đã tiếp đón hơn 1 vạn lượt công dân, giải quyết dứt điểm gần 5.000 hồ sơ. Đặc biệt, nạn “cò” giấy tờ, vốn gây nhiều phiền hà trước đây, đã giảm rõ rệt.
Nỗ lực không ngừng nghỉ, bệ phóng cho những mục tiêu lớn
Đằng sau những con số đó là sự nỗ lực không ngừng nghỉ. Khối lượng công việc tăng đột biến đòi hỏi người cán bộ phải hy sinh cả thời gian cá nhân.
Chị Tạ Thị Thu Thủy, một công chức của trung tâm chia sẻ: "Hầu như trưa đều đến 12h. Chiều 5h hết giờ nhưng nhiều khi 5h kém 5 phút người dân mới đến, chẳng lẽ thấy bà con từ cách mười mấy km ra, đi lại vất vả mà mình lại không giải quyết, nên cũng cố nán lại. Ngoài giờ, những ngày thứ Bảy, Chủ nhật, chúng tôi cũng xuống thôn để hỗ trợ tổ công nghệ số giúp người dân thực hiện thủ tục, đỡ phải đi lại nhiều".
Công chức Tạ Thị Thu Thủy đang giải quyết hồ sơ cho 2 công dân
Tuy nhiên, vẫn còn đó những khó khăn. Một trong những "điểm nghẽn" lớn nhất là sự đồng bộ của cả hệ thống. Dù bộ máy cấp xã đã nỗ lực "tăng tốc", nhưng công tác phối hợp với các đơn vị cấp khu vực đôi khi chưa nhịp nhàng, dẫn đến chậm trễ trong việc trả kết quả, với hơn 70 thư xin lỗi đã phải ban hành.
Theo ông Phạm Thành Long, thực tiễn vẫn cần “qua sông dò đá”, vận hành theo cả 2 hướng “dưới lên, trên xuống”: "Trung ương, tỉnh cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách để cho bộ máy này được hoàn chỉnh. Nhưng đồng thời từ dưới lên cũng phải rà soát tất cả những bất cập trong thực tiễn để phản ánh ngược lại, báo cáo với cấp trên, góp phần hoàn thiện chính sách. Như thế mới hoàn thiện được mô hình chính quyền địa phương hai cấp đúng nghĩa."
Nỗ lực cải cách hành chính không phải là mục tiêu cuối cùng. Nó là nền tảng để Bảo Hà hướng tới những mục tiêu phát triển đầy tham vọng: Phấn đấu đến năm 2030, thu ngân sách trên địa bàn đạt 120 tỷ đồng (gấp gần 10 lần hiện tại); thu nhập bình quân đầu người đạt 70 triệu đồng/năm và tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống chỉ còn 3,5%.
Trung tâm phục vụ hành chính công xã Bảo Hà lúc nào cũng đông đúc
Câu chuyện của Bảo Hà cho thấy, mô hình chính quyền hai cấp không chỉ là sự sắp xếp lại bộ máy, mà sâu xa hơn, là một cuộc cách mạng trong tư duy và hành động. Khi chủ trương hợp lòng dân và được thực thi sáng tạo, nó sẽ tạo ra động lực phát triển mạnh mẽ và bền vững cho địa phương.
An Kiên/VOV-Tây Bắc