Quốc lộ 51: độc đạo
Được hình thành từ thời Pháp thuộc để kết nối Sài Gòn với Thị xã Cap Saint Jacques (Vũng Tàu sau này), Quốc lộ 51 từ một con lộ nhỏ đã được mở rộng 7m vào năm 1962. Năm 1997, Quốc lộ 51 lại được mở rộng lên 14m và tới năm 2010 được mở rộng lên 22m cùng việc đặt dải phân cách ở giữa.
Quốc lộ 51 hiện tại thường xuyên kẹt xe kéo dài
Nhưng việc mở rộng không làm cho Quốc lộ 51 trở nên thống thoáng mà trái lại, do mật độ giao thông tăng nhanh hơn so với tốc độ mở đường khiến con đường thường xuyên rơi vào tình trạng kẹt xe, nhất là vào các dịp cuối tuần.
Trước đây, từ TPHCM đi Bà Rịa - Vũng Tàu ngoài tuyến Xa lộ Hà Nội đến Ngã ba Vũng Tàu (Thuộc TP Biên Hòa, Đồng Nai cũ) thì người dân còn có thể lựa chọn đi qua phà Cát Lái để đến Quốc lộ 51. Năm 2014, cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây khánh thành, đưa vào sử dụng đã giúp cho Quốc lộ 51 giảm bớt áp lực xe ở đoạn Biên Hòa- Long Thành. Năm 2018, tuyến đường Vũng Tàu - Long Sơn được đưa vào sử dụng cũng giúp cho Quốc Lộ 51 giảm bới áp lực tại khu vực Bà Rịa.
Sông Thị Vải (Trong khoang đỏ) là nơi tiếp giáp nhưng khó có thể xây dựng đường kết nối
Tuy nhiên dù đi cách nào thì người dân cũng phải lệ thuộc vào Quốc lộ 51.
Khoảng trống khu giáp ranh
Trước khi sáp nhập, trên bản đồ dù Bà Rịa- Vũng Tàu có hơn 30 km đất liền giáp ranh với TPHCM thông qua sông Thị Vải cùng khoảng hơn 20km bờ biển thuộc vịnh Gành Rái, tuy nhiên đây là vùng rừng ngập mặn nên không có dân cư sinh sống. Việc kết nối 2 bên chỉ có duy nhất là tuyến đò chạy không thường xuyên nơi cửa biển Gành Rái để người dân TP Vũng Tàu (Bà Rịa- Vũng Tàu trước đây) và huyện Cần Giờ (TPHCM trước đây) qua lại.
Trong vạch đỏ là điểm tiếp giáp trên đất liền giữa TPHCM (Cũ) và Bà Rịa- Vũng Tàu (Cũ)
Từ năm 2021, tuyến phà biển Vũng Tàu- Cần Giờ được đưa vào khai thác thay thế cho những con đò ngày xưa, giúp cho người dân có thêm một tuyến giao thông đường bộ mới (nhưng phải qua phà). Nhưng vì là phà vượt biển nên dù thời gian đi phà ngắn nhưng các phương tiện giao thông phải mất thời gian chờ đợi khá lâu. Đó là chưa kể thời tiết biển luôn có diễn biến phức tạp cũng làm ảnh hưởng nhiều tới vận hành phà. Vì thế, tuyến phà trên chỉ thuận tiện với những người dân giáp ranh khu vực Cần Giờ, còn đa số các vùng khác vẫn chọn đi qua Quốc lộ 51.
Phà Cần Giờ- Vũng Tàu
Tuyến đường kẹt xe
Trong thời gian gần đây, tuyến đường này thường xuyên xảy ra kẹt xe. Tại cao tốc TPHCM- Long Thành- Dầu Giây, do số lượng phương tiện tăng cao, vượt quá 25% công suất thiết kế của cao tốc nên chỉ cần một sự cố nhỏ cũng có thể dẫn tới kẹt xe kéo dài. Việc ngăn một phần đường để xây đường dẫn vào đường Vành đai 3 (đang hoàn thiện) cũng là một trong những nguyên nhân gây tắc đường khu vực này.
Tại Quốc lộ 51, tình trạng kẹt xe cũng nghiêm trọng không kém bởi lượng xe containner từ các cảng mở rộng thuộc Đồng Nai và TPHCM cũng tập trung trên tuyến đường này.
Những công trình giao thông đang triển khai cũng là một trong các nguyên nhân gây kẹt xe
Đặc biệt trong bối cảnh sáp nhập, lượng xe tới trung tâm TPHCM đông hơn so với trước đây cũng gây thêm tình trạng kẹt xe nghiêm trọng, thường xuyên. Từ đầu tháng 7 tới nay, gần như ngày nào tuyến TPHCM - Vũng Tàu cũng bị kẹt xe, thậm chí kể cả vào nhưng thời điểm không phải cao điểm, tuyến này vẫn kẹt xe nghiêm trọng.
Ông Nguyễn Thanh Hà, tài xế xe khách Hoa Mai chuyên chạy tuyến TPHCM - Vũng Tàu cho biết có những ngày kẹt xe, thời gian chạy từ 2 tiếng bị kéo dài tới 5 tiếng. Nhiều tài xế chở khách ra sân bay Tân Sơn Nhất phải đi trước cả nửa ngày.
Phương tiện giao thông xếp hàng dài trên Quốc lộ 51
Theo dự báo của các chuyên gia giao thông, nếu các dự án cải tạo và xây mới một số tuyến đường mới không kịp hoàn thành thì tới năm 2026, khi sân bay Long Thành được đưa vào hoạt động thì tình trạng kẹt xe sẽ còn nghiêm trọng hơn.
Bài toán khi sáp nhập
Sau khi sáp nhập vào với TPHCM, giao thông kết nối Bà Rịa - Vũng Tàu và TPHCM vẫn chủ yếu thông qua tuyến đường “độc đạo” là Quốc lộ 51 và phải đi qua địa phận của tỉnh Đồng Nai.
Để Bà Rịa - Vũng Tàu không còn là “ốc đảo” của TPHCM, đã có đề xuất về việc xây cầu vượt biển kết nối Cần Giờ với Vũng Tàu qua vịnh Gành Rái. Phương án này giúp rút ngắn khoảng cách giữa hai địa phương thuộc TPHCM, đồng thời tạo ra động lực phát triển mạnh mẽ để phát triển du lịch, thúc đẩy kinh tế biển, du lịch và cảng biển.
Cầu vượt biển Cần Giờ dự kiến được xây để nối 2 phường mới của TPHCM.
Cũng có nhà đầu tư có đề xuất khác là kéo dài tuyến đường sắt tốc độ cao từ trung tâm TPHCM - Cần Giờ, vượt biển để nối sang Vũng Tàu. Nếu hoàn thành, hành khách đi tàu cao tốc từ trung tâm TPHCM tới Vũng Tàu chỉ khoảng 35 phút, nhanh hơn bất cứ phương tiện nào hiện nay.
các dự án nhằm "chia lửa" với Quốc lộ 51
Hiện tại khu vực có 3 dự án đang tăng tốc nhằm “chia lửa” cho cao tốc Long Thành- Dầu Giây. Đó là tuyến Vành đai 3 TPHCM, cao tốc Bến Lức- Long Thành và cao tốc Biên Hòa- Vũng Tàu.
Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân, các tuyến đường này vẫn chưa thể đi vào hoạt động trong thời gian trước mắt. Nhưng khi những tuyến đường này đi vào hoạt động, người dân vẫn phải đi qua đất Đồng Nai.
Và Bà Rịa- Vũng Tàu cũ vẫn phải chịu cảnh “gần nhà mà.. xa ngõ”.
Trọng Thịnh