Chủ động lựa chọn công nghệ
Năm 2015, gia đình ông Lê Xuân Mười ở thôn Chùa, xã Tân Dĩnh đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi kết hợp nuôi trồng thủy sản với quy mô gần 1 ha. Trong đó, khu vực chăn nuôi lợn có diện tích khoảng 1.000 m2 nuôi thường xuyên 30-50 lợn nái và 500-600 lợn thịt; 4 ao thả cá có diện tích 0,8 ha nuôi cá rô phi, chép, trắm cỏ. Giai đoạn đầu, do chăn nuôi theo phương pháp thủ công tận dụng phụ phẩm thừa trong sản xuất nông nghiệp, việc phòng dịch, chẩn đoán bệnh không được thực hiện thường xuyên, bài bản nên hiệu quả kinh tế mang lại không cao. Năm 2019, khi dịch tả lợn châu Phi xuất hiện, đàn lợn gần 500 con của gia đình mắc bệnh buộc phải tiêu hủy toàn bộ, thiệt hại gần 2 tỷ đồng.
Công nhân Hợp tác xã Giống gia cầm Mạnh Ngân (xã Tam Tiến) thu gom trứng để ấp nở con giống.
Nhận thấy, chăn nuôi theo phương pháp thủ công không còn phù hợp, ông Mười quyết định đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống chuồng trại theo hướng ứng dụng đồng bộ khoa học công nghệ. Trang trại được lắp đặt hệ thống làm mát, máng ăn và máng uống nước tự động giúp ổn định nhiệt độ, độ ẩm chuồng trại, hạn chế dịch bệnh và tạo điều kiện phát triển tốt nhất cho vật nuôi; camera giám sát hoạt động của lợn và công nhân ra, vào khu vực chuồng trại; điện mặt trời; máy phun thức ăn và quạt nước tạo oxy cho cá.
Ông Mười cho biết: “Nhờ đầu tư hệ thống chuồng trại đồng bộ, thay vì phải trực tiếp kiểm tra, vận hành các thiết bị, giờ đây tôi có thể nắm bắt toàn bộ hoạt động của công nhân để chỉ đạo hoặc điều khiển các máy móc, thiết bị khi ngồi tại nhà. Theo tính toán, việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào quá trình sản xuất giúp giảm 10 - 15% chi phí thuê nhân công và bảo đảm vật nuôi được cung cấp dinh dưỡng chính xác, ổn định, đồng thời cho phép điều tiết kịp thời và chủ động, giảm thiểu rủi ro trong quá trình chăn nuôi”.
Tại phường Ninh Xá, trang trại Delco Farm rộng 6 ha được đầu tư hơn 60 tỷ đồng với 2 khu chăn nuôi gà đẻ trứng hiệu suất cao, 7.300 m2 nhà kính trồng dưa lưới Nhật Bản, cho sản lượng khoảng 50 tấn/năm; 1.000 m2 nhà kính trồng các loại rau theo phương pháp thủy canh và 2 ha mặt nước nuôi thả cá. Tất cả quy trình sản xuất đều được ứng dụng kỹ thuật số, giám sát, điều khiển tự động từ con giống đến thu hoạch.
Ông Lê Khánh Mạnh, Tổng Giám đốc Công ty Delco Farm cho biết: “Khác với một số doanh nghiệp khi tham gia lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao thường tìm đến công nghệ của nước ngoài, Delco Farm lại chọn hướng đi ngược lại. Đó là 100% thiết kế, xây dựng trang trại, lắp đặt, phát triển phần mềm giám sát, điều khiển tự động và tích hợp Internet vạn vật (loT) công nghệ 4.0 đều do kỹ sư của Delco và các đối tác Việt Nam thực hiện”.
Delco Farm nuôi gà đẻ trứng trong hệ thống nhà khép kín, cho ăn, uống nước và tiêm vắc-xin tự động. Hiện tại, trứng gà vỏ nâu, giống Hyline của trang trại đạt chuẩn VietGAP, Global GAP. Sản phẩm được Trung tâm dịch vụ phân tích thí nghiệm tại Thành phố Hồ Chí Minh kiểm định an toàn; Phòng phân tích thức ăn và sản phẩm chăn nuôi - Viện Chăn nuôi kiểm định dinh dưỡng. Trứng gà vỏ nâu được phân phối theo hệ thống bán lẻ của Công ty cùng một số đại lý, hệ thống siêu thị trong nước.
Hiệu quả vượt trội
Theo ông Nguyễn Hữu Thọ, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Môi trường), để gia tăng giá trị chăn nuôi, những năm qua, ngành Nông nghiệp và Môi trường cùng với các địa phương khuyến khích người dân phát triển trang trại chăn nuôi theo hướng tập trung, quy mô vừa và lớn, lựa chọn các sản phẩm có lợi thế như lợn hướng nạc, gà lông màu, gà đẻ trứng, trâu, bò, dê…; đồng thời mạnh dạn đầu tư ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật như công nghệ chuồng kín, máng ăn, uống tự động, đệm lót sinh học, xử lý chất thải bằng bể khí biogas... Ngoài ra, nhiều cơ sở chăn nuôi tập trung đưa công nghệ thông tin, tự động hóa vào sản xuất vừa để kiểm soát ngăn ngừa dịch bệnh, vừa nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giảm chi phân nhân công.
Năm 2025, tổng đàn lợn toàn tỉnh ước đạt 1.145.000 con; đàn gia cầm ước đạt 25,5 triệu con, tổng sản lượng thịt hơi các loại khoảng 382,66 nghìn tấn. Giữ vai trò chủ lực là sản lượng thịt lợn hơi với 229.400 tấn. Giá trị chăn nuôi gia súc, gia cầm đạt 14.460 tỷ đồng, tăng 1,77% so với năm 2024.
Đến nay, toàn tỉnh có tổng số 3.000 trang trại chăn nuôi, trong đó 1.895 trang trại áp dụng công nghệ chuồng kín, máng ăn và nước uống tự động, 9 cơ sở được cấp giấy chứng nhận VietGAP; 11 chuỗi liên kết chăn nuôi gia súc, gia cầm gắn với giết mổ, chế biến và 160 trang trại liên kết chăn nuôi gia công nằm trong chuỗi liên kết của các công ty chăn nuôi lớn như: CP, DABACO, ANT, Hòa Phát, RTD, MAVIN, Hải Thịnh. Ngoài ra, 5 doanh nghiệp chăn nuôi trực thuộc Công ty cổ phần Tập đoàn DABACO Việt Nam được UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. 6 cơ sở chăn nuôi đã thực hiện tự động hóa toàn bộ quá trình sản xuất, 300 cơ sở chăn nuôi ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đàn giống. Công tác cải tiến, nâng cao chất lượng đàn giống vật nuôi được đẩy mạnh. Giống lợn siêu nạc cao sản 3-4 máu ngoại; giống gà, vịt, ngan siêu thịt, siêu trứng; các giống vật nuôi bản địa như gà Mía, gà Hồ, gà Đông Tảo, gà Chọi, gà ri, lợn rừng... được lưu giữ, phục tráng và nhân giống đưa vào sản xuất cho hiệu quả kinh tế cao, góp phần bảo tồn nguồn gen động vật quý hiếm.
Năm 2025, tổng đàn lợn toàn tỉnh ước đạt hơn 1,14 triệu con, tổng đàn gia cầm ước đạt 25,5 triệu con, trong đó đàn gà là 21,5 triệu con. Tổng sản lượng thịt hơi từ chăn nuôi ước đạt 382,66 nghìn tấn, trong đó thịt lợn hơi đạt 229.400 tấn, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của người dân trong tỉnh và xuất bán 60% ra các tỉnh lân cận. Giá trị chăn nuôi gia súc, gia cầm ước đạt 14.460 tỷ đồng, tăng 1,77% so với năm 2024.
Việc áp dụng khoa học công nghệ đã giúp ngành chăn nuôi Bắc Ninh gia tăng giá trị trong điều kiện thiên tai diễn biến bất thường, bảo đảm an toàn dịch bệnh, nâng cao sức cạnh tranh và hướng đến một nền nông nghiệp hiện đại, an toàn và bền vững.
Bài, ảnh: Nguyễn Tuấn