Bài 2: Cần đặt người dân làm trung tâm khi kiến tạo không gian văn hóa, thương mại

4 giờ trướcBài gốc

Trongbối cảnh ô nhiễm không khí, tiếng ồn và bê tông hóa đang gia tăng, yêu cầu đặtra đối với Đề án xây dựng Khu phát triển thương mại và văn hóa tại phường CưảNam (Hà Nội) là kiến tạo không gian mới nhưng không làm tổn hại đến môi trườngsống hiện tại. Muốn vậy, từ quy hoạch giao thông xanh, vật liệu thân thiện vơímôi trường, đặc biệt là việc giảm phát thải – đòi hỏi sự nghiên cứu kỹ lưỡng vàđặt người dân làm trung tâm.

Cần nghiên cứu kỹ lưỡng…

Với ý nghĩa sâu sắc, chiến lược toàn diện và sự chỉ đạo sâu sát, chủtrương xây dựng các vùng phát thải thấp của Hà Nội, cũng như Khu phát triển thươngmại và văn hóa tại phường Cửa Nam (Hà Nội) đã nhận được sự đồng thuận không chỉvới người dân, doanh nghiệp mà đông đảo chuyên gia, nhà quản lý. Theo PGS.TS BùiThị An – Đại biểu Quốc hội; Viện trưởng Viện Tài nguyên môi trường phát triển cộngđồng; Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội, chủ trương này hoàn toàn phù hợp với xuhướng phát triển bền vững của Thủ đô, đảm bảo sự thịnh vượng cho cả hiện tại vàtương lai.

Theo Chỉ thị của Bộ Chính trị, Hà Nội phải là một thành phố văn hiến,văn minh, hiện đại, một thành phố thông minh, phát triển kinh tế xanh. Tuynhiên, theo PGS.TS Bùi Thị An, chọn địa điểm nào để thí điểm cho phù hợp là cảvấn đề và phường Cửa Nam có hội tụ đủ các điều kiện để thí điểm Đề án này haykhông cũng cần phải tính tới…

“Để làm được điều này, lãnh đạo thành phố, cơ quan chức năng sở tại phảinghiên cứu, đánh giá hiện trạng, xem xét các điều kiện, nếu đảm bảo thì tôihoàn toàn ủng hộ. Cụ thể, để Đề án khả thi, phường Cửa Nam phải đạt được batiêu chí: Thứ nhất, về phát thải thấp,Cửa Nam phải có hệ thống vận chuyển công cộng sử dụng điện; Thứ hai, về thương mại thì phải có cáctrung tâm thương mại, chợ truyền thống; Thứba, về văn hóa thì phải có các điểm vui chơi giải trí, không gian văn hoáthu hút (điện ảnh, sân khấu ca múa nhạc…)” – Đại biểu Quốc hội Trần Thị An nhậnđịnh.

PGS.TS Bùi Thị An, Đại biểu Quốc hội; Viện trưởng Viện Tài nguyên môi trường phát triển cộng đồng, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội

Trong ba yếu tố trên, PGS.TS Bùi Thị An cho rằng yếu tố môi trường, trong đó có việc giảm phát thải được xem là khá quan trọng. Theo đó, về giảm phát thải, các phương tiện ô tô, xe máy… sử dụng nhiên liệu hóa thạch phải giảm đi dưới 30%, rồi tỷ lệ bụi mịn cũng phải hạn chế. Về hạ tầng xanh, hệ thống thoát nước như thế nào cũng phải đảm bảo. Tỷ lệ tái chế, sử dụng chất thải tại nguồn cũng phải đạt tiêu chuẩn đề ra…

Chia sẻ với Báo Pháp luật Việt Nam về tính khả thi của chủ trương này,TS.Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam; Nguyên Phó Tổngcục trưởng Tổng cục Môi trường nhấn mạnh: Phường Cửa Nam là “vùng lõi” của Thủđô, vì thế việc xây dựng Khu phát triển thương mại và văn hóa tại địa bàn này sẽgóp phần xây dựng một mô hình kiểu mẫu về văn hóa, môi trường, thương mại. Nêútriển khai thành công, mô hình này sẽ được nhân rộng, và theo đó diện mạo Hà Nôịsẽ thay đổi trong những năm tới.

TS.Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, Nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường

Để biến chủ trương trên thành hiện thực, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạchViệt Nam Hoàng Dương Tùng cho rằng, vấn đề môi trường phải được quan tâm nhiều hơn.Ngoài nỗ lực làm sạch môi trường từ Nhà nước, người dân cũng phải thể hiện vănhóa ứng xử với môi trường tốt hơn, từ những việc nhỏ nhặt nhất như: Không vứtrác bừa bãi; Phân loại rác thải tại nguồn…

Không làm xáo trộn cuộc sống của người dân

Theo các chuyên gia, nhà quản lý, khi triển khai Đề án nói trên, vấn đềgiảm phát thải, hạn chế ô nhiễm môi trường chắc chắn phải đặt ra. Điều này cũngphù hợp với tinh thần chỉ đạo mới đây của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.Về vấn đề này, Đại biểu Quốc hội Bùi Thị An cho rằng, việc giảm phát thải ở khuvực đường Vành đai 1 là chủ trương hoàn toàn đúng đắn. HĐND TP.Hà Nội cũng đãquyết định triển khai quy định này. Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ(từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ chính thức cấm xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiênliệu xăng lưu thông trong khu vực Vành đai 1) đã nhấn mạnh thêm và nêu rõ lộtrình triển khai thực hiện nhiệm vụ này.

Thực tế, PGS.TS Bùi Thị An cho biết, giao thông là một trong những yêútố gây ô nhiễm môi trường của TP.Hà Nội. Cho nên việc nghiên cứu để giảm cácphương tiện giao thông gây ô nhiễm, trong đó có nhiên liệu hóa thạch là việcnên làm. Tuy nhiên ở Việt Nam, chiếc xe máy lại gắn với mưu sinh của rất nhiêùgia đình. Chính bởi vậy, chúng ta nên có khảo sát, đánh giá tác động của việc cấmxe máy dùng nhiên liệu hóa thạch có ảnh hưởng thế nào đến cuộc sống của ngươìdân? Dự liệu sẽ có bao nhiêu người dân bị ảnh hưởng bởi quy định này? Đối tượngnào bị ảnh hưởng đầu tiên và nhiều nhất? Từ thực tế đó, chúng ta sẽ có các mứchỗ trợ, làm sao đảm bảo người dân đừng quá bị ảnh hưởng, xáo trộn cuộc sống bơỉquy định này.

Một góc phố yên bình nhưng tấp nập tại Phường Cửa Nam, Hà Nội (Ảnh: Internet)

Tiếp theo đó, khi triển khai quy định này, hạ tầng xanh phải đáp ứng. Rôìsử dụng xe điện của nước nào, chất lượng ra sao, an toàn cháy nổ như thế nàocũng phải đặt ra. Ngoài ra, các xe cũ có thể sử dụng không, hay chuyển đổi thếnào cũng phải xem xét, bởi bây giờ chủ trương của chúng ta là lấy dân làm gốc,lấy dân làm trung tâm trước khi quyết định mọi chính sách. Vấn đề nữa cũng cầnquan tâm đó là, phải làm sao để người dân từ Vành đai 1 đi ra, hay người dân vàoVành đai 1 không bị ảnh hưởng nhiều về thời gian, muốn vậy chúng ta phải nângphương tiện công cộng “sạch” lên, để khi người dân vào khu vực đường Vành đai 1thuận tiện chuyển đổi phương tiện đi vào bên trong. Đặc biệt, phải quan tâm đếnvấn đề kinh phí để triển khai. Cụ thể, hỗ trợ phương tiện cho người dân như thếnào? Mức hỗ trợ loại 1, loại 2 bao nhiêu cho hiệu quả nhất cũng phải được đưara.

Thể hiện quan điểm của mình đối với việc cấm xe máy, tiến tới cấm ô tôxăng vào nội đô để giảm phát thải, theo TS.Hoàng Dương Tùng, đây là một chủtrương đúng đắn, và cũng là xu hướng đi chung, được nhiều quốc gia triển khaithành công. Để làm được điều này, theo ông cần sự vào cuộc mạnh mẽ từ chính quyềnvà sự đồng thuận của người dân. Về phía chính quyền, ngoài việc nghiên cứu kỹlưỡng, bài bản tình hình thực tế, chính quyền các cấp, nhất là chính quyền địaphương nơi triển khai Đề án cần có những hành động cụ thể, quan tâm đến một sốvấn đề như: Bố trí trạm sạc pin phù hợp, thuận tiện; Tuyên truyền, vận động ngươìdân thay đổi tư duy; Có chính sách hỗ trợ khuyến khích doanh nghiệp tham gia vậnchuyển công cộng, dịch vụ sạc pin…

“Không chỉ đưa ra định hướng đúng,kế hoạch chi tiết, chính quyền địa phương nên hành động quyết liệt, có chínhsách hỗ trợ thỏa đáng, không có lý do gì người dân và doanh nghiệp lại không đồngthuận!” – TS.Hoàng Dương Tùng khẳng định.

Nét đẹp Nhà hát lớn Hà Nội về đêm ( Ảnh: Internet)

PGS.TS Bùi Thị An – Đại biêủQuốc hội; Viện trưởng Viện Tài nguyên môi trường phát triển cộng đồng, Chủ tịchHội Nữ trí thức Hà Nội: “Để triển khai hiệu quả Đề án, chúng ta phải làm sao tích hợp được cáctiêu chí, đảm bảo hài hòa lợi ích các bên. Muốn vậy, cơ quan chức năng phải xemxét, nghiên cứu đưa ra các tiêu chí cụ thể và phải có khảo sát, đánh giá xemnơi nào có thể đảm bảo các tiêu chuẩn trên. Và khi nào có đủ nền tảng để có thểđảm bảo đáp ứng bộ tiêu chí đó thì khi ấy chúng ta hãy quyết định triển khai Đêà́n, nếu không rất khó khả thi. Đồng thời nên đưa ra lộ trình triển khai và xâydựng kế hoạch cho phù hợp. VD: Triển khai trên địa bàn phường Cửa Nam trong khoảngthời gian bao lâu? Phát triển không gian văn hóa ở khu vực nào? Hay chọn chợnào để bảo tồn chợ truyền thống phải rất chi tiết, rõ ràng…”. ơ

TS. Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới khôngkhí sạch Việt Nam, Nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường: “Người dân còn băn khoăn với chủ trươngchuyển đổi từ xe xăng sang xe điện vì sợ tốn kém, mất an toàn khi sạc xe… tuynhiên đây không phải là vấn đề quá lớn. Thứ nhất, xe điện có rất nhiều chủng loại,với giá cả phù hợp với túi tiền của đa số người dân. Thứ hai, pin của xe điệnchiếm tới 50% giá trị của xe và sẽ được hỗ trợ nên người dân không phải lo vềgiá. Hơn thế nữa, sẽ có rất nhiều trạm sạc ra đời ở các ngõ ngách nhỏ để thuậntiện cho người dân sạc pin. Các trạm sạc cũng được giám sát về chất lượng nênngười tiêu dùng có thể yên tâm khi sử dụng dịch vụ sạc. Kinh nghiệm từ các nước triển khai hiêụquả mô hình này cũng đã có nhiều nên chúng ta hoàn toàn có thể tiếp thu, học tập.Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả, trước mắt Nhà nước nên có các chính sách hỗtrợ về thuế phí, địa điểm để khuyến khích các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệpnhỏ và vừa tham gia đầu tư vào các dịch vụ liên quan đến sạc pin, xây dựng cáctrạm xe trung chuyển, công cộng phục vụ người dân vào nội đô. Bản thân người dân cần nhận thức rằng,họ sẽ được hưởng rất nhiều lợi ích từ môi trường trong sạch. Bên cạnh đó, họcũng cần thay đổi thói quen sử dụng phương tiện cá nhân sang di chuyển bằngphương tiện công cộng, hay đi bộ, như các nước văn minh trên thế giới…”.

Vân Hương - Đoan Trang

(Còn tiếp)

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/bai-2-can-dat-nguoi-dan-lam-trung-tam-khi-kien-tao-khong-gian-van-hoa-thuong-mai.html