Các địa phương đã tích cực trong xây dựng phương án sắp xếp, bố trí và xử lý tài sản công dôi dư. Ảnh: Internet.
Đã đến lúc các địa phương cần thực sự quyết liệt, trách nhiệm, chủ động vào cuộc, tháo gỡ kịp thời các vướng mắc, không thể chậm trễ nếu không muốn tài sản công tiếp tục bị lãng phí.
Chuyển động tích cực từ các địa phương
Việc tinh gọn bộ máy hành chính kéo theo một khối lượng tài sản công dôi dư, đòi hỏi phải tái cơ cấu cơ sở vật chất, trụ sở làm việc, nhà, đất công, tránh lãng phí. Tỉnh Bắc Kạn là một ví dụ điển hình cho nỗ lực sớm vào cuộc xử lý tài sản công dôi dư.
Cụ thể, trong tổng số 1.374 cơ sở được thống kê, đã có tới 1.343 cơ sở tiếp tục được sử dụng ổn định, 2 cơ sở đang đang thực hiện phương án điều hòa nội bộ và chỉ còn 29 cơ sở dôi dư. Trong đó, 19 cơ sở đã có phương án điều chuyển cho lực lượng công an nhưng vẫn chờ văn bản tiếp nhận chính thức để hoàn tất thủ tục trình Bộ Tài chính ban hành quyết định.
Đối với 10 cơ sở còn lại, tỉnh Bắc Kạn đang xây dựng phương án xử lý theo đúng quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công. Dự kiến, các cơ sở này sẽ được ưu tiên chuyển đổi công năng phục vụ nhu cầu công cộng như cơ sở y tế, giáo dục, thư viện, thiết chế văn hóa, thể thao hoặc giao cho tổ chức phát triển quỹ đất địa phương quản lý, khai thác hiệu quả hơn.
Tại Hải Phòng, với quy mô lớn hơn (167 đơn vị hành chính cấp xã được sắp xếp lại còn 50 đơn vị mới), Thành phố đã chủ động xây dựng nguyên tắc bố trí trụ sở làm việc phù hợp với nhân sự và hạ tầng. Với trường hợp trụ sở chưa đáp ứng tiêu chuẩn diện tích, Thành phố cho phép tạm bố trí làm việc tại nhiều địa điểm và giảm dần theo lộ trình tinh giản biên chế.
Đáng chú ý, Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng đã họp với lãnh đạo các quận, huyện, công an, quân sự để thống nhất phương án bố trí trụ sở. Hiện toàn Thành phố đã xác định 183 cơ sở nhà, đất dôi dư do không còn nhu cầu sử dụng hoặc được đầu tư mới. Các cơ sở này sẽ được chuyển về Trung tâm Phát triển quỹ đất, sử dụng cho giáo dục, y tế hoặc bố trí cho đơn vị có nhu cầu. Sở Tài chính tiếp tục rà soát, tham mưu xử lý các cơ sở phát sinh mới sau sắp xếp.
Hưng Yên cũng ghi nhận 63 trụ sở dôi dư sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã. Tỉnh đã nhanh chóng chỉ đạo rà soát, lập phương án xử lý theo hướng điều chuyển, tiếp tục sử dụng hoặc đấu giá, đảm bảo tuân thủ pháp luật và tránh lãng phí. Trên cơ sở kết quả rà soát tài sản công của tỉnh Thái Bình (sáp nhập vào tỉnh Hưng Yên) và hướng dẫn của Bộ Tài chính, Sở Tài chính Hưng Yên sẽ phối hợp xây dựng phương án xử lý, trình UBND tỉnh phê duyệt. Phương án bảo đảm phù hợp thực tiễn, sử dụng hiệu quả tài sản công, tránh lãng phí, đúng quy định pháp luật.
Cần sự vào cuộc quyết liệt
Theo đánh giá của Bộ Tài chính, đến nay, hầu hết các địa phương đã có bước đi tích cực trong xây dựng phương án sắp xếp, bố trí và xử lý tài sản công dôi dư. Một số tỉnh, thành phố đã kiện toàn tổ chức quản lý nhà công, Trung tâm phát triển quỹ đất, giao nhiệm vụ tiếp nhận và xử lý các cơ sở nhà, đất không còn sử dụng.
Tuy nhiên, một số địa phương vẫn chưa triển khai đầy đủ, toàn diện các nội dung, chưa xây dựng phương án chi tiết sắp xếp, bố trí, xử lý tài sản; tiến độ và tổ chức xử lý tài sản tại một số địa phương còn chậm; việc điều hòa tài sản giữa địa phương và các cơ quan trung ương trên địa bàn còn hạn chế.
Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng nêu trên là do một số chính sách, văn bản hướng dẫn của các bộ, ngành, lĩnh vực còn thiếu để làm cơ sở cho địa phương triển khai thực hiện. Cùng với đó, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương ở một số nơi chưa quyết liệt; sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị ở địa phương, các cơ quan trung ương trên địa bàn và địa phương chưa chặt chẽ.
Đơn cử như tại Hải Phòng, địa phương này phản ánh gặp vướng mắc trong phối hợp với các cơ quan Trung ương. Một số cơ quan chưa xác định rõ nhu cầu sử dụng trụ sở, trong khi nhiều đơn vị có nhu cầu nhưng không phối hợp đầy đủ để hoàn thiện phương án xử lý. Điều này khiến tiến độ xử lý tài sản bị chậm, thậm chí “giậm chân tại chỗ”. Phương án hoán đổi trụ sở giữa 2 địa phương Hải Phòng và Hải Dương hiện cũng đang trong quá trình đàm phán, chưa thể triển khai thực tế.
Tại Hưng Yên, dù đây là địa phương triển khai bài bản nhưng cũng gặp khó khăn về kinh phí sửa chữa, duy trì vận hành song song 2 trụ sở cũ sau sáp nhập. Một số dự án trụ sở đang bị đình lại, phát sinh thêm chi phí bảo vệ tài sản. Nhiều xã sau sáp nhập vẫn chưa thể dừng sử dụng trụ sở cũ, khiến chi phí vận hành tăng cao.
Trước thực trạng này, Bộ Tài chính đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn cụ thể, khuyến khích địa phương chủ động thực hiện các phương án điều chuyển, xử lý tài sản dôi dư. Trong trường hợp đã có thống nhất giữa các bên, có thể tạm thời bàn giao và đưa tài sản vào sử dụng để tránh lãng phí, sau đó hoàn tất thủ tục trong vòng 30 ngày.
Bộ Tài chính cũng đề nghị các địa phương quán triệt thực hiện đầy đủ các văn bản pháp luật mới về quản lý tài sản công, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành có trụ sở đóng trên địa bàn trong xây dựng phương án xử lý. Quan trọng hơn, khi phát sinh khó khăn, vướng mắc, địa phương cần kịp thời phản ánh, kiến nghị giải pháp cụ thể để được xử lý đúng thẩm quyền, tránh để tình trạng “ngâm” tài sản kéo dài.
Việc xử lý tài sản công dôi dư không chỉ là yêu cầu về quản lý hiệu quả nguồn lực nhà nước mà còn là phép thử đối với năng lực điều hành và tính chủ động, linh hoạt của mỗi địa phương. Với tinh thần quyết liệt, thống nhất từ Trung ương tới cơ sở, tin tưởng rằng những khó khăn hiện tại sẽ sớm được tháo gỡ, tạo bước chuyển mạnh mẽ trong quản lý, sử dụng tài sản công - góp phần hiện thực hóa mục tiêu sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả như yêu cầu của Đảng và Nhà nước.
Thùy Linh