Bài học trong sử dụng AI

3 giờ trướcBài gốc

Trước đó, trong nội dung báo cáo gửi UBND tỉnh của Sở, có nhiều lỗi chính tả, lỗi kỹ thuật, diễn đạt lệch lạc bản chất, sai số liệu cơ bản. Đó là viết sai, viết thiếu, biến dạng từ ngữ: “mở dữ liệu” thành “mở dữ li”, “ươm tạo doanh nghiệp” thành “xà tạo”, “cơ hội và thách thức” thành “cơ hội và sơ thức”, “cuộc vận động” thành “cuộc đua vận đông”, “27 hội nghị” thành “27 nghị viện”… Những lỗi sơ đẳng này xuất hiện với tần suất đáng kể, cho thấy việc rà soát, kiểm tra văn bản trước khi trình ký chưa được thực hiện nghiêm túc.

Một số thuật ngữ chuyên ngành trong báo cáo còn bị sử dụng sai hoặc biến dạng nghiêm trọng, làm thay đổi hoàn toàn bản chất nội dung tham mưu. Cụm từ “củng cố trục giao thông vành đai biên giới” bị biến thành “cốt thép thác vành biên giới”; “xây dựng vườn ươm cây giống” thành “xây dựng cọng cây tương tự”; “nền tảng họp trực tuyến” thành “nền tảng trưng bày trực tuyến”; “hệ sinh thái giáo dục” thành “hệ thống giáo dục thái độ sinh học”.

Nhiều nội dung quản lý nhà nước cũng bị diễn đạt sai lệch, gây khó khăn cho việc hiểu và triển khai nhiệm vụ. Nội dung “phát hiện, xác minh, xử lý 94 vụ việc; khởi tố 51 vụ, 91 bị can” bị biến thành “phát hiện, xử lý xác thực 94 công việc; khởi động 51 dịch vụ, 91 thiết bị có thể”, làm sai hoàn toàn bản chất của thông tin, nguy cơ gây hiểu nhầm lớn trong chỉ đạo, điều hành.

Báo cáo cũng mắc lỗi viết sai tên nhiệm vụ khoa học, chương trình, đề tài; sai tên di tích, địa danh lịch sử - văn hóa; thậm chí làm biến dạng tên văn bản pháp luật, cơ quan ban hành và nội dung viện dẫn, khiến báo cáo không có tính pháp lý và giá trị sử dụng.

Nhiều ý kiến nhận định, “bản báo cáo” nêu trên mang đặc điểm của việc sử dụng công cụ online, AI trong soạn thảo văn bản nhưng không được kiểm soát, rà soát, thẩm định bởi cán bộ chuyên môn. Đây là một hiện tượng rất nguy hiểm, vì một Sở chuyên ngành trước khi ban hành một báo cáo tham mưu, thì phải qua một số “bộ lọc”, từ chuyên viên, phòng chức năng, đến lãnh đạo. Thế nhưng, những “bộ lọc” này đã có vấn đề, để “lọt lưới” một bản báo cáo cẩu thả và thiếu trách nhiệm đến như vậy.

Sự việc cũng cho thấy người dùng công cụ online, AI tạo ra “bản báo cáo” trên đã vi phạm khoản 2 Điều 4 Luật Trí tuệ nhân tạo, về nguyên tắc cơ bản trong hoạt động AI, đó là: “AI phục vụ con người, không thay thế thẩm quyền và trách nhiệm của con người. Bảo đảm duy trì sự kiểm soát và khả năng can thiệp của con người với mọi quyết định và hành vi của hệ thống AI”. Trong trường hợp này, không loại trừ khả năng cán bộ đã “khoán trắng” công việc làm báo cáo cho AI, để tạo ra “sản phẩm” như trên.

Trước sự việc, Chủ tịch UBND địa phương đã yêu cầu Giám đốc Sở chuyên ngành rà soát, làm rõ xác định nguyên nhân, chấn chỉnh toàn diện công tác tham mưu; siết chặt quy trình sử dụng AI. Với mọi người, đây cũng là bài học nghiêm túc về sử dụng công cụ số và AI; cần nhớ rõ AI trong nhiều hoạt động chỉ có thể làm nhiệm vụ hỗ trợ con người; phải được con người kiểm tra, kiểm soát, chịu trách nhiệm.

Huỳnh Ngọc Hiếu

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/bai-hoc-trong-su-dung-ai.html