1. Vai trò của tập luyện đối với người chấn thương lách
Hiện nay đang có 3 phương pháp điều trị chấn thương lách phổ biến.
Phương pháp phẫu thuật cắt lách;
Phương pháp phẫu thuật bảo tồn lách;
Phương pháp bảo tồn lách theo dõi không mổ…
Nội dung
1. Vai trò của tập luyện đối với người chấn thương lách
2. Các bài tập, phục hồi chức năng cho người chấn thương lách
2.1 Bài tập vận động trị liệu
2.2 Hoạt động trị liệu
2.3 Vật lý trị liệu
2.4 Vận động thích hợp
3. Lưu ý khi tập luyện
Dựa vào mức độ chấn thương lách, bác sĩ sẽ chỉ định phương hướng điều trị. Sau chấn thương việc phục hồi chức năng, vận động phù hợp đối với người bệnh là vô cùng quan trọng. Phục hồi chức năng là quá trình can thiệp và tập luyện nhằm giảm thiểu thiệt hại của chấn thương, thúc đẩy phục hồi và tối đa hóa năng lực chức năng, thể lực và hiệu suất cho người bệnh sau chấn thương.
Lợi ích của phục hồi chức năng sau chấn thương là duy trì, cải thiện hiệu quả cuộc phẫu thuật. Đối với những chấn thương cần phẫu thuật, phục hồi chức năng giúp duy trì và nâng cao hiệu quả của phẫu thuật. Phục hồi chức năng sau chấn thương giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi chức năng vận động, người bệnh có thể ra viện sớm giúp tiết kiệm nhiều chi phí nằm viện điều trị khác. Những chấn thương nặng nếu không được phục hồi chức năng kịp thời, phù hợp rất dễ tái phát và trở nặng hơn.
Ngoài ra, phục hồi chức năng giúp phòng các thuơng tật thứ cấp xảy ra do chấn thương kéo dài, nằm im bất động trong thời gian dài hoặc không được chăm sóc đúng cách như: cứng khớp, teo cơ, loãng xương, viêm loét do tì đè…
Chấn thương lách thường gặp trong các ca chấn thương bụng kín do tai nạn...
2. Các bài tập, phục hồi chức năng cho người chấn thương lách
2.1 Bài tập vận động trị liệu
Là các biện pháp can thiệp giúp người bệnh khôi phục chức năng vận động hệ cơ xương khớp thông qua các bài tập vận động, nắn chỉnh, thể dục và các kỹ thuật kết hợp máy móc chuyên dụng.
2.2 Hoạt động trị liệu
Là các biện pháp nhằm hỗ trợ và giúp người bệnh phục hồi khả năng độc lập trong sinh hoạt, khả năng nhận thức, tìm được công việc thích hợp, tham gia tích cực vào các hoạt động học tập – làm việc – giải trí – thể thao, hòa nhập cộng đồng.
2.3 Vật lý trị liệu
Là các biện pháp sử dụng tác nhân vật lý (siêu âm, sóng ngắn, điện xung, xung kích, hồng ngoại, parafin, kéo giãn,…) có tác dụng giảm đau, chống sưng, kích thích tái tạo cơ, thúc đẩy khả năng tự phục hồi và phòng ngừa thương tật thứ cấp dựa vào quá trình sinh hóa của cơ thể.
2.4 Vận động thích hợp
Sau phẫu thuật người bệnh có thể vận động sớm, nhẹ nhàng, thực hiện các vận động chức năng trên giường; khuyến khích bệnh nhân ngồi dậy sớm, bắt đầu với ngồi tựa vào tường hoặc thành giường, sau đó ngồi sát mép giường, buông thõng chân.
Ngoài ra có thể tập:
- Chuyển từ giường sang ghế tựa cạnh giường.
- Tập đi lại xung quanh giường, quanh phòng, tự đi vào nhà vệ sinh càng sớm càng tốt.
- Tăng dần quãng đường đi trong những ngày tiếp theo.
- Bệnh nhân thực hiện các bài tập vận động chi trên, chi dưới và thân mình ở tư thế nằm, ngồi và đứng cạnh giường. Những bài tập này nhằm giúp bệnh nhân lấy lại sức mạnh cơ, tăng sức bền, tăng mức độ dung nạp oxy, giúp dự phòng được các biến chứng do bất động sau mổ.
Tập đi lại quanh phòng, dự phòng được các biến chứng do bất động sau mổ.
3. Lưu ý khi tập luyện
Sau quá trình phẫu thuật lách, bệnh nhân nên dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi. Vì sau quá trình phẫu thuật và sử dụng thuốc, cơ thể người bệnh thường rất yếu ớt, thường xuyên mệt mỏi.
Sau khoảng thời gian nghỉ ngơi và nằm quá lâu (khoảng 4 - 5 tuần đầu tiên trong quá trình điều trị), bệnh nhân nên hoạt động lại từ từ, vận động nhẹ nhàng. Thời gian và cường độ tập luyện sẽ phụ thuộc vào tình trạng và vị trí, sức khỏe của từng người bệnh.
Mỗi cá nhân người bệnh cần phải có một kế hoạch điều trị phù hợp để đảm bảo kết quả tốt nhất. Kế hoạch tập luyện có thể thay đổi theo thời gian vì cần phải điều chỉnh theo nhu cầu riêng của cơ thể.
Tập luyện, đi đứng, sinh hoạt theo đề nghị của chuyên viên vật lý trị liệu, không gắng sức hoặc tập quá mức vì có thể gây ảnh hưởng đến vết mổ.
Ngoài ra, nên trao đổi với nhân viên y tế, phục hồi chức năng về tình trạng sức khỏe hoặc những cảm nhận, dấu hiệu bất thường (nếu có) sau khi tập.
Người bệnh sau chấn thương nên được điều trị phục hồi chức năng sớm dựa trên sự đánh giá, theo dõi, giám sát của nhân viên y tế, không nên tự tập luyện tại nhà khi chưa được sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.
Mời bạn đọc xem thêm:
BSCKI. Nguyễn Anh Tuấn